การขาดสารเกลือแร่โปแตสเซียม แม้จะรับประทานอาหารตามปกติ
โดย พญ.เจรียง จันทรกมล (หนังสือพิมพ์ แนวหน้า 20 พ.ย. 51)
ในภาวะปกติคนเราจะได้รับเกลือโปแตสเซียมจากอาหารพอเพียงต่อความต้องการของร่างกาย เนื่องจากร่างกายคนเราต้องการโปแตสเซียมในปริมาณที่ค่อนข้างน้อยเพียง 2 - 6 กรัมต่อวัน แหล่งอาหารที่มีโปแตสเซียมสูงกระจายในอาหารทั่วไปตามธรรมชาติ เช่น ผักใบเขียว เนื้อสัตว์ต่าง ๆ ผลไม้ เช่น ส้ม กล้วย ลูกพรุน เป็นต้น ในภาวะที่ร่างกายรับประทานโปแตสเซียมในอาหารน้อยลง ไตจะทำหน้าที่ช่วยลดการขับโปแตสเซียมออกทางปัสสาวะ เพื่อให้ร่างกายมีระดับโปแตสเซียมที่เป็นปกติ
ดังนั้น การที่ร่างกายจะมีสารโปแตสเซียมในเลือดต่ำได้มักเกิดจากการสูญเสียโปแตสเซียมจากร่างกายไปในทางใดทางหนึ่ง จากจำนวน หรือจากการเสียโปแตสเซียม ทางปัสสาวะ เช่น การได้รับยาขับปัสสาวะ ยาสเตอรอยด์ (Steroid) และยังพบได้ในผู้ป่วยเบาหวานที่ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดไม่ดี ผู้ป่วยที่เป็นเนื้องอกของหมวกไตก็จะมีโปแตสเซียมในเลือดต่ำและมักพบความดันโลหิตสูงร่วมด้วย
ในบางกรณีเราพบว่าผู้ป่วยไม่มีการสูญเสียโปแตสเซียมออกนอกร่างกาย แต่มีโปแตสเซียมในเลือดต่ำ เกิดจากการที่โปแตสเซียมเคลื่อนที่เข้าไปอยู่ในเซลล์เม็ดเลือดแดงหรือกล้ามเนื้อมากขึ้น ซึ่งพบได้ในผู้ป่วยที่เป็นไทรอยด์เป็นพิษ หรือโรคอัมพาตจากโปแตสเซียมต่ำ (Periodc Paralysis)
อีกภาวะหนึ่งที่พบภาวะโปแตสเซียมในเลือดต่ำได้ คือ การใช้ยาชุดเพื่อลดความอ้วน ในบางแห่งจะมีการผสมยาขับปัสสาวะร่วมกับยาระบายและออร์โมนไทรอยด์ เพิ่มเติมจากยาเพื่อลดอาการหิว เพื่อให้เห็นผลการลดความอ้วนได้เร็วแต่โดยวิธีนี้จะเกิดผลข้างเคียงได้ง่ายผู้ที่จะลดความอ้วนจึงควรเลือกสถานที่ลดความอ้วนที่ได้มาตรฐานโดยเน้นการควบคุมอาหารและการออกกำลังกายร่วมกับการใช้ยาตามความจำเป็นและมีการติดตามดูแลใกล้ชิด
อาการของผู้ที่มีโปแตสเซียมในเลือดต่ำ คือ มีอาการอ่อนเพลีย กล้ามเนื้ออ่อนแรง หรืออัมพาต การบีบตัวของลำใส้ลดลง ทำให้ท้องอืด หัวใจเต้นผิดปกติ เป็นต้น
ผู้ป่วยที่มีประวัติของการสูญเสียเกลือแร่ที่ชัดเจน เช่น อาเจียน ท้องเสีย หรือเสียเหงื่อมากสามารถดูแลตัวเองเบื้องต้นได้ด้วยการรับประทานเกลือแร่ ถ้าไม่ดีขึ้นให้รีบพบแพทย์ ส่วนผู้ป่วยที่มีปัจจัยเสี่ยงและมีอาการที่ผิดปกติ ควรรีบพลแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยภาวะการขาดเกลือแร่ให้แน่นอนด้วยการตรวจเลือด เพื่อที่จะรักษาได้อย่างถูกต้องและทันท่วงที
สวัสดีค่ะ คุณหัวใจครูอาสา แวะเข้ามาอ่านค่ะ ชอบเรื่องสุขภาพเหมือนกันค่ะ