ผลงานวิชาการ ชุด พัฒนาภาษาไทย
การใช้ประโยคในการสื่อสาร จัดทำเป็นผลงานวิชาการ
เอกสารประกอบการเรียน
ชุด พัฒนาหลักการใช้ภาษาไทย
สบายดีหรือจ๊ะ
เล่ม ๑๑ การใช้ประโยคสื่อสาร
สวัสดีจ๊ะ จะไปไหนครับ สวัสดีครับ
โดย นางเดือนฉาย นิลสวิท
ครูชำนาญการพิเศษ โรงเรียนบ้านทุ่งขาม
สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาลำปาง เขต ๒
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน
กระทรวงศึกษาธิการ
|
การอ่านจับใจความสำคัญของเรื่อง |
|
การใช้ประโยคสื่อสาร |
|
๕ |
|
ในการสื่อสาร เพื่อให้ผู้พูดและผู้ฟังมีความเข้าใจตรงกัน ต้องเลือกใช้ประโยคให้ตรงตามจุดประสงค์ ประโยคที่ใช้ในการสื่อสารมีหลายชนิด
|
|
๑. ประโยคบอกเล่า ใช้บอกเรื่องราวต่าง ๆ ให้ผู้อื่นรู้เรื่อง เช่น - เด็กกลุ่มหนึ่งยืนอยู่ริมรั้ว - เขาแข่งกีฬาอยู่กลางสนาม - แม่ทำอาหารได้อร่อยมาก
|
|
๒. ประโยคปฏิเสธ ใช้บอกว่าเรื่องราวนั้น ๆ ไม่ใช่ ไม่ต้องการ หรือ ไม่จริง มักมีคำว่า ไม่ ไม่ใช่ ไม่ได้ ฯลฯ อยู่ในประโยค เช่น - น้องไม่ได้เป็นนักกีฬา - ป้าไม่ได้ไปขายของ - หนังสือเล่มนี้ไม่ใช่ของฉัน
|
|
๓. ประโยคคำถาม ใช้ถามผู้อื่นเมื่อต้องการคำตอบ มักมีคำถามว่า ใคร อะไร ที่ไหน เมื่อไร ทำไม ฯลฯ อยู่ในประโยค เช่น - เด็ก ๆ พากันไปเที่ยวที่ไหน - ใครเคยไปเที่ยวสวนสัตว์เชียงใหม่บ้าง - เมื่อไรเขาจึงจะมาเรียนตามเดิม
|
|
๖ |
|
๔. ประโยคแสดงความต้องการ ใช้บอกความต้องการหรือความอยากได้ของตนเองให้ผู้อื่นรับรู้ มักมีคำว่า อยาก ต้องการ ประสงค์ ฯลฯ อยู่ด้วย เช่น - ฉันอยากไปเที่ยวทะเล - สมศรีต้องการผลไม้เพิ่มอีกหนึ่งจาน
|
|
๖. ประโยคขอร้อง ใช้ขอร้องผู้อื่นให้ทำอย่างใดอย่างหนึ่ง มักมีคำว่า กรุณา โปรด ช่วย ฯลฯ อยู่ด้วย เช่น - คุณลุงกรุณาเล่าเรื่องเศรษฐกิจพอเพียงให้ฟังหน่อยนะคะ - ช่วยยกของให้ฉันหน่อย - กรุณาวางรองเท้าให้เป็นระเบียบ - โปรดทิ้งขยะลงในถัง |
|
๕. ประโยคคำสั่ง ใช้สั่งผู้อื่นทำอย่างใดอย่างหนึ่ง หรือห้ามมิให้ทำก็ได้ มักมีคำว่า ห้าม อย่า จง อยู่หน้าประโยค หรือมีคำว่า ซิ นะ หน่อยอยู่ท้ายประโยค เช่น - อย่าแหย่รังผึ้ง - ห้ามวิ่งลัดสนามหญ้า - จงอยู่แต่ในห้องเรียน - หยิบหนังสือบนโต๊ะให้ฉันหน่อยนะ
|
|
ร่วมกันวิเคราะห์ลักษณะของประโยคต่าง ๆ ที่ใช้ในการสื่อสาร |
|
๗ |
|
“กรุณาทิ้งขยะลงในถัง” เป็นประโยคขอร้อง ลักษณะของประโยค คือ ไม่มีประธานขึ้นต้นประโยค และมีคำว่า กรุณา อยู่หน้าประโยค เป็นการบอกลักษณะให้ผู้อื่นทราบว่า เขาขอร้องให้ทำอะไร
|
|
“อย่าทำห้องเรียนสกปรก” เป็นประโยคคำสั่ง ลักษณะของประโยค คือ ไม่มีประธานขึ้นต้นประโยค แต่จะขึ้นต้นด้วย คำว่า อย่า อยู่หน้าประโยค เป็นการบอกลักษณะให้ผู้อื่นทราบว่า เขาสั่งไม่ให้ทำอะไร
|
|
“ผมอยากไปเข้าห้องน้ำ” เป็นประโยคแสดงความต้องการ ลักษณะของประโยค คือ มีประธานขึ้นต้นประโยค และมีคำว่า อยาก อยู่ในประโยค เป็นการบอกลักษณะให้ผู้อื่นทราบว่าเขามีความต้องการอย่างไร
|
|
“ฉันเป็นนักกีฬาวอลเลย์บอล” เป็นประโยคบอกเล่า ลักษณะของประโยค คือ มีประธานขึ้นต้นประโยค และมีคำว่า เป็น อยู่ในประโยค เป็นการบอกลักษณะให้ผู้อื่นทราบว่าเขาเป็นอะไร |
|
“ฉันยังไม่ได้กินข้าว” เป็นประโยคปฏิเสธ ลักษณะของประโยค คือ มีประธานขึ้นต้นประโยค และมีคำว่า ไม่ได้ อยู่ในประโยค เป็นการบอกลักษณะให้ผู้อื่นทราบว่า เขา ไม่ได้ทำอะไร
|
|
“ใครอยู่ในห้อง” เป็นประโยคคำถาม ลักษณะของประโยค คือ มีประธานขึ้นต้นประโยค และมีคำว่า อยู่ อยู่ในประโยค เป็นการถามเพื่อต้องการคำตอบว่า เขา อยู่ที่ไหน
|
๘
|
ฝึกวิเคราะห์ลักษณะของประโยคที่ใช้สื่อสาร |
|
แบบฝึกเล่ม ๑๑/๑ นำคำตอบในหมวด ข< |
ความเห็น (2)
อยากทำผลงานเกี่ยวกับเสียงวรรณยุกต์ในภาษาไทย จะตั้งชื่ออย่างไรดี ทำเป็นผลงานวิชาการได้หรือไม่ ตอบหน่อยนะคะ
เป็นผลงานที่ช่วยฝึกทักษะเรื่อง หลักการใช้ภาษาไทย ให้กับนักเรียนได้ดีมาก
มีความสวยงาม และมีสีสรรน่าอ่าน มีแบบฝึกให้นักเรีนได้ฝึกทักษะได้ดี