วันนี้มีการประชุม
การประชุมทิศทางการสร้างระบบสุขภาพท้องถิ่น : กรณีภูมิปัญญาท้องถิ่นด้านสุขภาพ
ณ เทศบาลตำบลบ้านจั่น
รต.บุญโฮม ปานวงษ์ ประธานชมรมผู้สูงอายุสัมพันธ์สุข คุณปู่เป็นหมอใหญ่ สมัยก่อนอำเภอน้ำโสมจะมาที่บ้านผือต้องนอนหนึ่งคืน หมอพื้นบ้านสำคัญจริง ๆ ตามหลักพุทธศาสนา ถือว่าเป็นผู้ประทำความดี มีกุศล เป็นคนที่น่านับถือ เพราะคนเราเกิดมาจะเอาพยาธิมาด้วย เป็นรังโรค ผมเห็นถุงยาหลายถุง ยาแห้งยาเย็น ยาใหญ่ที่สุดคือยาซุม แก้โรคที่หนักที่สุด การเจ็บป่วยเป็นเรื่องที่เราคาดเดาไม่ได้ การรักษาสุขภาพเป็นสิ่งที่สำคัญจริง ๆ ในหมู่บ้านที่ห่างไกลต้องอาศัยหมอพื้นบ้าน ในสภากาแฟมีหมอมวล มีพ่อตู้คนหนึ่งไปเอายาสารพัด ใครว่าดี เอามากินหมด เลยเป็นโรคจากยาทำตายเลย หมอพื้นบ้านให้มีอิทธิบาท 4 และแต่ละคนแต่ละหมู่บ้านมีภูมิปัญญาทั้งนั้น มีความหลากหลาย การมีฉันทะ วิริยะ มีความเพียรไปหายาสมุนไพร เราต้องคิด จิตตะ ต้องมี วิมังสา หมอมีพรหมวิหาร 4 เมตตาให้คนไข้มีความสุขทั้งกายใจ กรุณา มุทิตา อุเบกขา
บรรยายระบบสุขภาพท้องถิ่น โดยนายคมเดช พวงศรี ผมอายปีนี้ห้าสิบเก้าปี บ้านเดิมอยู่ที่ยโสธร สมัยนั้นขึ้นกับอุบลราชธานี คุณตาของผมเป็นพระอุปัชฌาย์ ผมเป็นสังกะลีเดินตามไปช่วยฝนยา ซึ่งคุณพ่อบุญโฮม ได้พูดไปแล้วว่า หมอต้องมีอิทธิบาท 4 ผมเห็นมีหมอลำภูไท หมอเหยา ที่สกลนครมาทำให้จิตใจของคนป่วยมีจิตที่เข้มแข็งขึ้นทำให้หายป่วยได้ น่าสนใจน่าศึกษา หมอชีวกโกมารภัจจ์ยังบอกว่าไม่มีต้นไม้ไหนที่ไม่เป็นยา แม้กระทั่งเห็ด ภูมิปัญญาหมอพื้นบ้านเป็นเรื่องที่สำคัญ ฝากหมอพื้นบ้านได้สืบสานเรื่องนี้ไว้ อยากให้หมอพื้นบ้านทำหลักการการวิจัยไว้ขอให้จดบันทึกไว้ด้วย ทำเป็นประวัติคนป่วย ให้อะไร เมื่อไหร่หาย นำมาวิเคราะห์ประเมินผล และไม่หน้ามึนตึง หมอพื้นบ้านน่าจะเข้าใจดี ฝากให้บริการดีประทับใจ คนที่จิตใจดีเขามาเขาก็รู้เลย นอกจากนี้ให้ออกกำลังกยให้พอเหมาะพอควรกับตนเอง อายุมากให้รำมวยจีน แทนที่จะขี่รถไปวัด ก็เดินไปซะ “ย่างไปมันอาย ขี้ทุกข์บ่มีรถ” คิดผิด เพื่อประโยชน์ของตนเอง และให้มีความสะอาด
1. กองทุนประกันสุขภาพแบบพื้นบ้าน - การจัดการระบบสุขภาพท้องถิ่น แนวทางการทำงาน คนที่ไม่สบายด้วยอาการที่หมอพื้นบ้านสามารถดูแลได้อย่างปลอดภัย และบำบัดบรรเทาอาการนั้นๆได้ โดยทำตามวัฒนาธรรมดั้งเดิม มีครูมีคายแต่กองทุนจะจัดค่าสมนาคุณให้ ข้อมูลจากมุมมองของการประกอบโรคศิลปะ โดย ภญ.กนกพร การประกอบโรคศิลปะ ซึ่งผู้ที่จะประกอบโรคศิลปะ ทำคลินิกการรักษาต้องมีใบประกอบโรคศิลปะ โดยตามมาตรา 4 ได้ให้ความหมาย "การประกอบโรคศิลปะ" หมายความว่า การประกอบวิชาชีพที่กระทำหรือมุ่งหมายจะกระทำต่อมนุษย์ เกี่ยวกับการตรวจโรค การวินิจฉัยโรค การบำบัดโรค การป้องกันโรค การส่งเสริมและการฟื้นฟูสุขภาพ การผดุงครรภ์ แต่ไม่รวมถึงการประกอบวิชาชีพทางการแพทย์ และสาธารณสุขอื่นตามกฎหมายว่าด้วยการนั้น ๆ มาตรา 30 ห้ามมิให้ผู้ใดทำการประกอบโรคศิลปะ หรือกระทำด้วยประการใด ๆ ให้ผู้อื่นเข้าใจว่าตนเป็นผู้มีสิทธิทำการประกอบโรคศิลปะโดยมิได้ขึ้นทะเบียนและรับใบอนุญาต เว้นแต่ในกรณีอย่างใดอย่างหนึ่ง ดังต่อไปนี้ ข้อมูลจากมุมมองของระบบสุขภาพท้องถิ่น โดย คุณปริญญา สปสช.สนับสนุนงบประมาณในการส่งเสริมสุขภาพ ป้องกันโรค ฟื้นฟูสภาพ มีการร่วมโครงการของจังหวัดอุดรธานี โดยงบประมาณที่สนับสนุนจำนวน 37.50 บาทต่อหัวประชากร เทศบาลบ้านจั่นได้ดำเนินการอยู่แล้ว กองทุนสุขภาพพื้นที่ ในส่วนของเครือข่ายหมอพื้นบ้านสามารถเข้ามาขอรับการสนับสนุนจากกองทุนนี้ได้ สนับสนุนให้สถานีอนามัย , ท้องถิ่น และสนับสนุนให้แก่เครือข่ายองค์กรชมรมต่าง ๆ หรือชมรมหมอพื้นบ้าน ข้อมูลจากมุมมองของยุทธศาสตร์ โดย คุณสถิดาภรณ์ งานสมัชชาสุขภาพ ระบบสุขภาพอุดร เป็นองค์กรชั้นนำด้านสุขภาพ ด้านบริหารจัดการ ... “สมัชชาสุขภาพ” หมายความว่า กระบวนการที่ให้ประชาชนและหน่วยงานของรัฐที่เกี่ยวข้องได้ร่วมแลกเปลี่ยนองค์ความรู้และเรียนรู้อย่างสมานฉันท์ เพื่อนำไปสู่การเสนอแนะนโยบายสาธารณะ เพื่อสุขภาพหรือความมีสุขภาพของประชาชน โดยจัดให้มีการประชุมอย่างเป็นระบบและอย่างมีส่วนร่วม มาตรา ๔๗ ธรรมนูญว่าด้วยระบบสุขภาพแห่งชาติ ต้องสอดคล้องกับรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย และอย่างน้อยต้องมีสาระสำคัญเกี่ยวกับเรื่องดังต่อไปนี้ (๑) ปรัชญาและแนวคิดหลักของระบบสุขภาพ (๒) คุณลักษณะที่พึงประสงค์และเป้าหมายของระบบสุขภาพ (๓) การจัดให้มีหลักประกันและความคุ้มครองให้เกิดสุขภาพ (๔) การสร้างเสริมสุขภาพ (๕) การป้องกันและควบคุมโรคและปัจจัยที่คุกคามสุขภาพ (๖) การบริการสาธารณสุขและการควบคุมคุณภาพ (๗) การส่งเสริม สนับสนุน การใช้และการพัฒนาภูมิปัญญาท้องถิ่นด้านสุขภาพการแพทย์แผนไทย การแพทย์พื้นบ้านและการแพทย์ทางเลือกอื่นๆ (๘) การคุ้มครองผู้บริโภค (๙) การสร้างและเผยแพร่องค์ความรู้ด้านสุขภาพ (๑๐) การเผยแพร่ข้อมูลข่าวสารด้านสุขภาพ (๑๑) การผลิตและการพัฒนาบุคลากรด้านสาธารณสุข (๑๒) การเงินการคลังด้านสุขภาพ มาตรการการดำเนินการเพื่อจัดระบบกองทุนหมอพื้นบ้าน เพื่อสนับสนุนให้หมอพื้นบ้านยังคงอยู่ได้ในสังคมและมีข้อมูลสนับสนุน 1. กำหนดคุณสมบัติของหมอที่จะเบิกเงินกองทุนได้ a. เป็นสมาชิกชมรม กรณีสมัครใหม่ต้องผ่านการลงมติรับรองตามข้อบังคับของชมรมเสียก่อน b. มีข้อมูลในสารานุกรม กรณีที่ยังไม่มีต้องเก็บข้อมูลเพิ่มเติมและนำมาผ่านการลงมติรับรองในการประชุมประจำเดือนของชมรม 2. การเก็บข้อมูลคนไข้ กำหนดให้มีผู้ทำหน้าที่เก็บข้อมูลคนไข้ของหมอพื้นบ้าน a. คณะกรรมการชมรมจัดอบรมเทคนิคการเก็บข้อมูลคนไข้ให้หมอยาน้อย (เยาวชนรักษ์ถิ่น) หรือ ถ้ายังไม่มีให้ผู้ประสานงานของตำบลเป็นผู้เก็บข้อมูลคนไข้ b. ผู้ทำหน้าที่เก็บข้อมูลคนไข้ เก็บข้อมูลของคนไข้ที่ไปหาหมอพื้นบ้าน ตามแบบที่กำหนด ข้อมูลที่บันทึก ได้แก่ 1.ข้อมูลทั่วไป ชื่อ ที่อยู่ อายุ 2.ข้อมูลเกี่ยวกับอาการที่ป่วย ได้แก่ • วันที่มา........................................................ • อาการที่ทำให้ต้องมา.................................. • กระบวนการรักษา / ยาที่ให้ กินอย่างไร ใช้อย่างไร / ใช้นานเท่าไร • ผลการรักษา หายหรือไม่ กี่วันหาย มีการรักษาอย่างอื่นมั้ย 3. การส่งข้อมูลเพื่อการเบิก a. ผู้ประสานงานระดับตำบลรวบรวมข้อมูลของแต่ละเดือนในระดับตำบลทุกวันที่ 25 b. ผู้ประสานงานระดับตำบลนำข้อมูลดังกล่าวไปผ่านเรื่องให้ อบต. สอ. ของตำบลนั้นๆ ทราบ (ชื่อหมอ จำนวนคนไข้ ยอดเบิกของแต่ละหมอ ) โดยใช้เวลาไม่เกิน 5 วัน เพื่อให้ทันการนำเข้าที่ประชุมประจำเดือน c. ผู้ประสานงานระดับตำบลนำข้อมูลเข้าที่ประชุมประจำเดือนชมรมเพื่อให้กรรมการลงมติรับรอง โดยให้จัดให้มีการประชุมทุกเดือน บรรจุเรื่องการเบิกค่าตอบแทนเก็บข้อมูลเป็นวาระหลัก ( หมอ ร้อยบาท คนเก็บข้อมูล ห้าสิบบาท) 4. การบันทึกและวิเคราะห์ข้อมูล a. ผู้จัดการทั่วไป หรือ เลขาชมรม หรือ พี่เลี้ยง นำข้อมูลที่ผ่านการลงมติรับรองแล้วลงข้อมูลในระบบให้เป็นปัจจุบัน b. ฝ่ายศูนย์เรียนรู้นำข้อมูลที่ได้มาวิเคราะห์ เพื่อหาความชุก ความนิยม ความร่วมสมัยใช้ประโยชน์ได้จริงของภูมิปัญญาท้องถิ่นด้านสุขภาพ โดยวิเคราะห์ทุก 2 เดือน i. อันดับโรคพื้นบ้านยอดฮิต ii. อันดับหมอพื้นบ้านยอดฮิต มุ่งสู่ หมอพื้นบ้านต้นแบบ
(1) การประกอบโรคศิลปะที่กระทำต่อตนเอง
(2) การช่วยเหลือหรือเยียวยาผู้ป่วยตามหน้าที่ ตามกฎหมาย หรือตามธรรมจรรยาโดยมิได้รับประโยชน์ตอบแทน…
ล่าสุด เดือนมกราคม 2552 พ่อสะลี เอาบันทึกการดูแลอาการเจ็บป่วยมาให้ดู 80 คน ครับ แล้วจะกลับมาเล่าให้ฟังอีกทีหนึ่งนะครับ