ช่วยตกผลึกความคิดเศรษฐกิจพอเพียงกันหน่อย โดย ครูนงเมืองคอน
สร้าง: ส. 06 พฤษภาคม 2549 @ 09:38
หยุดราชการวันเสาร์ ได้โอกาสทบทวนตัวเองตามภารกิจมอบหมายให้คุณอำนวยทั้งหลาย(อำนวยกลางหรือจังหวัด อำนวยอำเภอ และเข้าใจว่าคงจะตำบลและหมู่บ้านด้วย) โครงการ KMแก้จนเมืองนคร จึงได้ประเมินสมรรรถภาพ สมรรถนะตนเอง(มีหลายสมรรถภาพ)ตามตารางอิสรภาพ เพื่อจะได้บอกตนเองและบอกทีมงานว่า ตนให้คะแนนตนเองแต่ละรายการประเมินประมาณไหน ผมวิเคราะห์ตนเองแล้ว คิดว่าความรู้ความเข้าใจเรื่องเศรษฐกิจพอเพียง (ซึ่งรวมความอยู่ในรายการที่ 1 ความเข้าใจในแนวคิดโครงการฯ ) อยู่ในเกณฑ์น้อย คะแนน 1 จึงบอกตนเองและขอบอกทีมงานให้ทราบโดยทั่วกัน ทั้งๆที่ไม่น่าเป็นเช่นนั้นเลย ทีวี หนังสือพิมพ์ วิทยุ เรียกว่าสื่อทุกสื่อโหมโรงประชาสัมพันธ์กันทุกวัน ฟังเขาพูดมาก็เยอะ อ่านก็มาก แต่มันไม่ซึ้ง อธิบายคนอื่นตามความเข้าใจตนเองไม่ได้ (ว่าตามคนอื่นว่าทุกที) หนักใจว่าเราเป็นคุณอำนวย(ระดับจังหวัดเสียด้วยนะ)จะรู้แบบงูๆปลาๆคงไม่เพียงพอ ไม่ได้แปลว่าคุณอำนวยระดับจังหวัดจะรู้และรู้มากกว่าเขาทุกเรื่อง แต่เนื่องจากว่าเราส่งเสริมคุณกิจคือครัวเรือนที่เข้าร่วมโครงการ หมู่บ้านละ 64 ครัวเรือน ให้ปฏิบัติการแก้จนตามแนวเศรษฐกิจพอเพียง เมื่อจะต้องวัดความสำเร็จ(หรือไม่สำเร็จ) เราจะดูจากอะไร ขณะนี้เครื่องมือวัดที่ว่าโครงการฯเรายังไม่ได้ทำขึ้น วัดค่าตัวเลขมันวัดกันไม่ยากมากนัก เช่น รายได้ที่เพิ่มขึ้น รายจ่ายที่ลดลง หรือเงินออม เป็นต้น แต่ความสุขหรือคุณธรรมว่าพอเพียงแล้วหรือไม่ จะวัดกันอย่างไร ผู้รู้ผู้มีใจเมตตากรุณาช่วยหน่อยนะครับ
ทุนความรู้เดิมที่ได้ฟังได้อ่านมา เศรษฐกิจพอเพียงเป็นการพัฒนาที่สมดุลและยั่งยืน เปรียบกับเสา 3 ต้น คือ เสาความพอประมาณ เสาความมีเหตุมีผล และเสาระบบภูมิคุ้มกัน ซึ่งเสา 3 ต้น นี้ยืนอยู่ บนฐานที่สำคัญ 2 ฐาน คือฐานความรู้ และฐานล่างสุดคือฐานคุณธรรม
โครงการ KMแก้จนเมืองนคร จำแนกครัวเรือนเป้าหมายที่เข้าร่วม เพื่อให้ง่ายต่อการจกัดกิจกรรมการเรียนรู้ออกเป็น 4 ระดับ คือ ระดับครัวเรือนที่ไม่พออยู่พอกิน ระดับครัวเรือนที่พออยู่พอกิน ระดับครัวเรือนที่มีกินมีใช้(อยู่ดีกินดี) และระดับครัวเรือนที่มั่งมีศรีสุข แยกระดับอย่างนี้เพื่อให้แต่ละระดับตั้งวงเรียนรู้แก้ไขปัญหากันเองด้วยทุนต่างๆของตนเอง มีวิทยากรกระบวนการ(คุณอำนวย)คอยกระตุ้นกระบวนการเรียนรู้ให้ มุ่งการเอื้อเฟื้อต่อกันไม่ว่าจะอยู่ระดับใด เช่น นำประสบการณ์การทำมาหากินที่แต่ละคนหรือแต่ละระดับทำได้มาเล่าสู่กันฟัง (จะไม่มีการแย่งกันเพราะไม่ได้แจกอะไร แจกแต่ความรู้และวิธีการเรียนรู้ให้อย่างเดียว) เรียนรู้และแบ่งปันความรู้ ปฏิบัติการแก้จนร่วมกันไปด้วยกัน พวกที่มั่งมีศรีสุข(ถ้ามี)ในหมู่บ้านก็มาช่วยพวกไม่พออยู่พอกิน เป็นต้น (พูดง่ายแต่ทำยาก)
เป้าหมายใหม่ของผมต่อเรื่องนี้(ความรู้ความเข้าใจเรื่องเศรษฐกิจพอเพียง) ผมตั้งที่ระดับ 2 (พอใช้) ผมจะไปถึงหรือเปล่า ทีนี้ผมจะเปลี่ยนวิธีการเรียนรู้ใหม่ จะให้ความสำคัญกับการวิเคราะห์กรณีศึกษาต่างๆ(ที่เกี่ยวกับการทำงานแก้จนของชาวบ้าน) วิเคราะห์ร่วมกับเพื่อนๆที่ทำงานร่วมกัน กับทีมงานจัดการความรู้ฯ ให้เพื่อนๆและทีมงานถกกันเรื่องนี้ให้บ่อยขึ้น และทำการเอากรณีแก้ไขความยากจนที่ว่ามาวิเคราะห์ด้วยตนเอง (ฝึกวิเคราะห์มากขึ้น ทำการบ้านมากขึ้นหนักขึ้น)เทียบเคียงกับหลักการทฤษฎี เพื่อตกผลึกความคิดเป็นของตนเอง เวลาอธิบายคนอื่นก็จะไหลความคิดออกมาจากตัวเอง
ท่านผู้รู้จะกรุณาแนะนำอย่างไร ขอเชิญและขอขอบคุณล่วงหน้าครับ
ใน คลังความรู้งานการศึกษาเพื่อพัฒนาอาชีพ กศน.
ความเห็น (1)
เรียนครูนง ที่เคารพ
ผมอ่านวารสาร กศน. เพื่อนเรียนรู้ บังเอิญจำไม่ได้ว่าฉบับใด แต่เป็นฉบับที่เขาแจกตอนที่พวกเราไปสัมมนา K.M กันที่ปากช่อง ดร. ชัยยศ เขียนถึงความสัมพันธ์ ระหว่างปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง กับหลักการของ "คิดเป็น" ไว้ดีมาก ท่านเรียกว่า คิดเป็นแบบพอเพียง ลองอ่านดูนะครับเผื่อได้องค์ความรู้ไปประกอบการประเมินตนเองบ้าง ไม่มาก ก็น้อย
ระลึกถึงอยู่เสมอนะครับ