นิติกาญจน์
ความสัมพันธ์ระหว่างกฎหมายระหว่างประเทศและกฎหมายภายในของรัฐ
ข้อที่ต้องพิจารณาและหลักการเกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่างกฎหมายระหว่างประเทศกับกฎหมายภายใน
1. ความสัมพันธ์ระหว่างกฎหมายระหว่างประเทศกับกฎหมายภายในในแง่ทฤษฎี
1.1 ความสัมพันธ์ระหว่างกฎหมายระหว่างประเทศกับกฎหมายภายในจะมีความสัมพันธ์กันเพียงใดนั้น มีทฤษฎีอยู่ 2 ทฤษฎี คือ
ทฤษฎีทวินิยม (Dualism) ทฤษฎีนี้ถือว่ากฎหมายภายในและกฎหมายระหว่างประเทศแตกต่างกัน และแยกจากกันได้โดยเด็ดขาด โดยมีเหตุผลดังนี้
มีบ่อเกิดแตกต่างกัน กฎหมายภายในมาจากจารีตประเพณีภายในประเทศ และจากข้อบังคับที่ออกใช้ภายในประเทศ ส่วนกฎหมายระหว่างประเทศมีบ่อเกิดมาจากจารีตประเพณีระหว่างรัฐและสนธิสัญญาที่ทำขึ้นระหว่างรัฐ
มีการบังคับใช้แตกต่างกัน กฎหมายภายในใช้บังคับแก่ความสัมพันธ์ระหว่างเอกชนกับเอกชน หรือกับเอกชนกับรัฐภายในอาณาเขตของรัฐหนึ่ง แต่กฎหมายระหว่างประเทศนั้นใช้บังคับแก่รัฐซึ่งมีอธิปไตยเท่าเทียมกัน
ทฤษฎีเอกนิยม (Monism) ทฤษฎีนี้ถือว่ากฎหมายภายในและกฎหมายระหว่างประเทศเป็นเอกภาพ (Unity) หรือเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน ซึ่งทฤษฎีนี้ได้มีความคิดเห็นที่แยกออกเป็น 2 ฝ่าย คือ
ฝ่ายแรก ถือว่ากฎหมายภายในมีคำบังคับเหนือกว่ากฎหมายระหว่างประเทศ โดยถือหลักว่ารัฐมีอำนาจอธิปไตยเด็ดขาดและไม่อาจมีผู้ใดมาบังคับได้นอกจากรัฐเอง รัฐอยู่เหนือกฎหมายระหว่างประเทศ การที่กฎหมายระหว่างประเทศมีผลใช้บังคับแก่รัฐก็เพราะโดยมีเจตนาหรือความยินยอมของรัฐนั่นเอง
ฝ่ายที่สอง ถือว่ากฎหมายระหว่างประเทศมีค่าบังคับเหนือกว่ากฎหมายภายใน เนื่องมาจากแนวคิดที่ว่ารัฐต่างๆ ไม่ว่าเล็กหรือใหญ่ย่อมมีฐานะเสมอกันในทัศนะของกฎหมาย กฎหมายระหว่างประเทศเป็นระเบียบที่วางกฎเกณฑ์ไว้ใช้แก่ทุกรัฐ และไม่มีรัฐใดจะมีสิทธิในทางกฎหมายดีกว่ารัฐอื่น ซึ่งแนวความคิดนี้ได้สะท้อนให้เห็นว่ากฎหมายระหว่างประเทศมีลักษณะบังคับในตัวเอง มิได้ขึ้นอยู่กับเจตนาหรือความยินยอมของรัฐ ซึ่งตัวอย่างที่เห็นได้ชัดคือ หลักเรื่องการเคารพต่อสนธิสัญญา เป็นหลักการที่มีอยู่ก่อนที่รัฐจะทำสัญญา หลักการดังกล่าวนี้มีอยู่ก่อนแล้ว มิได้เกิดจากตัวบทสนธิสัญญา
กฎหมายระหว่างประเทศอยู่บนพื้นฐานของ Pacta Sunt Servanda กับการยอมรับของนานาชาติในฐานะผู้สร้างและผู้ใช้กฎหมายและเป็นผู้อยู่ใต้บังคับกฎหมาย Subject of International Law แต่กฎหมายภายในมาจากรัฐาธิปัตย์มิได้อยู่ที่การยอมรับของผู้อยู่ใต้กฎหมาย
2. ความสัมพันธ์ระหว่างกฎหมายระหว่างประเทศกับกฎหมายภายในในแง่การปฏิบัติของศาลภายในประเทศ
ศาลระบบคอมมอนลอว์
ความหมายของระบบคอมมอนลอว์ (Common Law) เป็นผลของการที่ผู้พิพากษาปฏิบัติหน้าที่ของตน กล่าวคือการระงับข้อพิพาทระหว่างคู่กรณี จะเห็นได้ชัดว่าหลักเกณฑ์ต่างๆ ที่มีขึ้นนั้นเป็นการหาทางแก้ข้อพิพาท ในคดีซึ่งเป็นการแก้ปัญหาเฉพาะหน้ามากกว่าที่จะเป็นการวางหลักเกณฑ์ไว้เพื่อใช้ในอนาคต หลักเกณฑ์เหล่านี้จึงไม่ยากที่จะเข้าใจเหมือนของสกุลโรมาโน-
เยอรมานิค ถ้าได้ศึกษาจากคดีที่ทำให้เกิดหลักอันหนึ่งอันใดทางคอมมอนลอว์ถือว่าหลักเกณฑ์นั้นมีอยู่แล้ว ผู้พิพากษาเพียงแต่มีหน้าที่ค้นให้พบแล้วเอามาใช้ ส่วนพวกโรมาโน-เยอรมานิกนั้นเป็นนักคิดที่จะต้องวางหลักทฤษฎีจากการสร้างแนวคิดขึ้น
คอมมอนลอว์ เกิดและวิวัฒนาการขึ้นในประเทศอังกฤษและเชื่อว่ามีรากเหง้ามาจากลัทธิศักดินา (Feudalism) ซึ่งกระจายอยู่เป็นกลุ่มๆ ทั่วประเทศแต่ละท้องถิ่นมีจารีตประเพณีของตนเอง การตัดสินชี้ขาดข้อพิพาทก็อาศัยจารีตประเพณีนี้เป็นหลัก ต่อมากษัตริย์เริ่มมีอำนาจมากขึ้นประกอบกับเป็นศูนย์กลางแห่งการสร้างความสงบและยุติธรรมได้ส่งผู้พิพากษาออกไปนั่งชี้ขาดคดีในท้องถิ่นต่างๆ เมื่อมีการพิจารณาในเรื่องหนึ่งเรื่องใดแล้วก็เกิดเป็นหลักการขึ้น ซึ่งในคดีต่อมาหลังๆ ไม่ว่าจะท้องถิ่นใดเมื่อมีเรื่องคล้ายคลึงกันก็ต้องใช้หลักคำพิพากษาในคดีแรกเป็นบรรทัดฐานของศาล ในการตัดสินคดี จึงเกิดเป็นรากฐานในรูปลักษณะเดียวกันขึ้นสำหรับใช้ทั่วประเทศ
ในอีกทัศนะหนึ่ง คอมมอนลอว์จึงถือเสมือนผลสำเร็จของความพยายามที่จะให้มีกฎหมายอันเดียวที่ใช้ได้สำหรับชุมชนที่กระจัดกระจายอยู่ในอาณาจักรอันเดียวกัน
ในปัจจุบัน ระบบกฎหมายนี้มีใช้อยู่ในประเทศอังกฤษ สหรัฐอเมริกา (ยกเว้นรัฐหลุยส์เซียนา) และประเทศทั้งหลายในเครือจักรภพ หลักกฎหมายเหล่านี้มีความสำคัญ เพราะหลักกฎหมายระบบนี้เป็นที่มาสำคัญของกฎหมายลายลักษณ์อักษรในประเทศที่ใช้ระบบประมวลกฎหมาย เช่น หลักกฎหมายละเมิด หุ้นส่วน บริษัท ตั๋วเงิน เป็นต้น ระบบนี้ได้พัฒนามาอย่างยาวนานที่เป็นเช่นนี้เพราะได้พัฒนามาอย่างเป็นระเบียบมั่นคง โดยมีศาลเป็นผู้พัฒนากฎหมายดังกล่าวคอยรักษาบรรทัดฐานมิให้เสื่อมคลาย และการวางหลักเกณฑ์ก็ทำอย่างมีเหตุผลซึ่งอาจเกิดจากการศึกษาเทียบเคียงกับกฎหมายในระบบโรมาโน-เยอรมานิคด้วยก็ได้
เมื่อได้ทราบความเป็นมาโดยย่อแล้ว ต่อไปจะวิเคราะห์ถึงฐานะของกฎหมายระหว่างประเทศ ในศาลของระบบคอมมอนลอว์โดยจะหยิบยกเอาประเทศที่สำคัญ คือ
1. ประเทศอังกฤษ กฎหมายระหว่างประเทศของประเทศอังกฤษมีรากฐานของกฎหมายมาจากกฎหมายจารีตปะเพณีระหว่างประเทศและสนธิสัญญา
1.1 กฎหมายจารีตประเพณีระหว่างประเทศ ผู้ซึ่งมีชื่อเสียงทางกฎหมาย เช่น Lord Talbot Lord Mansfield มีความเห็นว่ากฎหมายระหว่างประเทศนั้นเป็นส่วนหนึ่งของกฎหมายอังกฤษ ดังนั้นในกรณีที่อังกฤษไม่มีกฎหมายภายในก็สามารถจะนำเอากฎหมายจารีตประเพณีระหว่างประเทศเข้ามาได้เลยโดยไม่ต้องมีการเปลี่ยนแปลง ซึ่งเรียกว่าการผนวก แต่ถ้าหากกฎหมายจารีตประเพณีระหว่างประเทศเกิดขัดกับกฎหมายภายในซึ่งไม่ว่ากฎหมายอันเกิดจากคำพิพากษาในคดีก่อนๆ หรือกฎหมายที่ออกมาจากรัฐสภาก็ตาม ศาลจะต้องปฏิบัติตามกฎหมายภายใน ทั้งนี้เพราะศาลอังกฤษจำต้องอยู่ภายใต้แนวทางของบรรทัดฐานคำพิพากษาในคดีก่อน จึงถูกจำกัดอำนาจโดยศาลจะต้องคำนึงถึงคำพิพากษาก่อนๆ นอกจากนี้อังกฤษถือว่ารัฐสภามีอำนาจสูงสุดประกอบกับหลักที่ว่ากฎหมายที่ออกจากรัฐสภานั้นเป็นกฎหมายพิเศษมีอำนาจยกเว้นกฎหมายจารีตประเพณีซึ่งเป็นกฎหมายทั่วไป ดังนั้นกฎหมายระหว่างประเทศในเรื่องที่เป็นกฎหมายจารีตประเพณีซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของกฎหมายอังกฤษจึงต้องอยู่ในอันดับรองและมีลำดับศักดิ์ต่ำกว่ากฎหมายที่รัฐสภาตราออกใช้
1.2 สนธิสัญญา การปฏิบัติของสหราชอาณาจักรในส่วนที่เกี่ยวกับสนธิสัญญานั้น ถูกกำหนดโดยหลักการของรัฐธรรมนูญ ซึ่งใช้บังคับความสัมพันธ์ระหว่างฝ่ายบริหารและรัฐสภา นั้นคือฝ่ายบริหารมีอำนาจและหน้าที่ในเรื่องการเจรจา การลงนาม และการให้สัตยาบันสนธิสัญญา แต่อย่างไรก็ตาม ถ้าหากบทบัญญัติสนธิสัญญาซึ่งฝ่ายบริหารได้กระทำไปนั้นจะมีผลใช้บังคับโดยอัตโนมัติ โดยปราศจากการผนวกเข้าเป็นกฎหมายภายในโดยเฉพาะ ก็เท่ากับว่าฝ่ายบริหารมีอำนาจเปลี่ยนแปลงกฎหมายภายในของอังกฤษหรือมิฉะนั้นก็เป็นการกระทำเรื่องสำคัญโดยมิได้ปรึกษาหารือหรือได้รับความยินยอมจากรัฐสภา ซึ่งตามระบบอังกฤษถือว่ารัฐสภานั้นมีอำนาจสูงสุดมากกว่าฝ่ายบริหารและฝ่ายตุลาการ ดังนั้นจึงมีหลักเกิดขึ้นว่า สนธิสัญญาที่ฝ่ายบริหารได้กระทำไปนั้น ถ้าจะให้มีผลใช้บังคับเป็นกฎหมายภายในได้ต้องได้รับวามยินยอมจากรัฐสภาเสียก่อน ส่วนการให้ความยินยอมจะทำอย่างไรนั้นขึ้นอยู่กับลักษณะและความสำคัญของสนธิสัญญานั้นๆ ถ้ามีความสำคัญมากการให้ความยินยอมก็จะต้องตรากฎหมายแม่บทให้สนธิสัญญามีผลใช้บังคับ ถ้ามีความสำคัญรองลงไปก็อาจทำเพียงแต่การให้ความเห็นชอบ โดยการออกเป็นมติ สนธิสัญญาบางประเภทที่ไม่เกี่ยวข้องกับการเปลี่ยนแปลงกฎหมายภายใน ก็ไม่จำเป็นต้องได้รับความเห็นชอบจากรัฐสภาเลยก็ได้
ถ้าปรากฏว่ากฎหมายลายลักษณ์อักษรที่ออกมาภายหลังมีข้อความไม่สอดคล้องกับสนธิสัญญาที่ทำมาแต่ก่อนๆ โดยชัดแจ้งศาลก็มีหน้าที่ต้องถือตามรัฐบัญญัติ แต่ถ้ารัฐบัญญัติเป็นผลอันเนื่องมาจากสนธิสัญญาและมีบทบัญญัติกำกวม ศาลมีอำนาจที่จะตรวจดูและตีความได้จากสนธิสัญญาโดยตรง
สำหรับรัฐบัญญัติที่ออกมาถูกต้อง และตราขึ้นเพื่อให้สนธิสัญญามีผลใช้บังคับนั้นสภาขุนนางได้ชี้ขาดว่ามีอำนาจสูงกว่ากฎหมายลายลักษณ์อักษรด้วยกันเองซึ่งออกมาก่อนหน้านั้น
2. ประเทศสหรัฐอเมริกา กฎหมายระหว่างประเทศของสหรัฐอเมริกามีที่มาจากกฎหมายจารีตประเพณีระหว่างประเทศและสนธิสัญญา
2.1 กฎหมายจารีตประเพณีระหว่างประเทศ สหรัฐอเมริกาแม้จะใช้คอมมอนลอว์เช่นเดียวกับสหราชอาณาจักร แต่ก็มีข้อที่แตกต่างกันไปในแง่การเน้นอำนาจ สำหรับสหรัฐอเมริกาอำนาจสูงสุดนั้นอยู่ที่ศาลสูง (The Supreme Court of The United States) ศาลดังกล่าวเป็นผู้ตีความรัฐบัญญัติต่างๆ และสามารถชี้ขาดได้ว่ากฎหมายใดขัดต่อรัฐธรรมนูญอันเป็นกฎหมายสูงสุดหรือไม่ แม้การกระทำของประธานาธิบดีอันเป็นประมุขของประเทศและผู้นำฝ่ายบริหารก็อยู่ภายใต้การตีความของศาลเช่นกัน
การปฏิบัติของสหรัฐอเมริกาในเรื่องกฎหมายจารีตประเพณีคล้ายกับของอังกฤษอยู่บ้างในแง่ที่ถือว่ากฎหมายจารีตประเพณีเป็นส่วนหนึ่งของกฎหมายอเมริกัน สภาคองเกรสส์ (Congress) จะไม่ออกกฎหมายมาขัดกับกฎหมายจารีตประเพณี และศาลจะพยายามแปลกฎหมายไม่ให้ขัดกับกฎหมายจารีตประเพณี เพราะศาลเห็นว่าผู้ที่ออกรัฐบัญญัติคงไม่มีเจตนาที่จะละเมิดพันธกรณีของอเมริกันอันมีต่อนานาประเทศ อันจะขัดกับหลักของกฎหมายระหว่างประเทศ
อาจสรุปฐานะของกฎหมายจารีตประเพณีระหว่างประเทศตามทัศนะของศาลอเมริกันได้ดังนี้
1. กฎหมายจารีตประเพณีระหว่างประเทศเป็นส่วนหนึ่งของกฎหมายแผ่นดินของอเมริกัน
2. ศาลจะพยายามตีความรัฐบัญญัติมิให้ขัดกับกฎหมายจารีตประเพณีระหว่างประเทศ อย่างไรก็ตามถ้าเป็นเจตนารมณ์โดยชัดแจ้งรัฐบัญญัติ แม้จะขัดกับกฎหมายจารีตประเพณี ศาลก็จะต้องถือตามรัฐบัญญัติ
3. ศาลมีอำนาจที่จะตีความของหลักเกณฑ์แห่งกฎหมายระหว่างประเทศโดยการอ้างตำรากฎหมายหรือการปฏิบัติของรัฐต่างๆ ได้
2.2 สนธิสัญญา ในเรื่องของสนธิสัญญาของสหรัฐอเมริกามีแนวทางที่ต่างไปจากสหราชอาณาจักรคือ สหรัฐอเมริกาถือบทบัญญัติของรัฐธรรมนูญเป็นหลัก ซึ่งในมาตรา 6 วรรค 2 บัญญัติความตอนหนึ่งว่า "สนธิสัญญาทั้งหลายที่ได้กระทำแล้วหรือซึ่งจะกระทำโดยฝ่ายมีอำนาจ(ที่จะทำสัญญาได้) ของสหรัฐอเมริกา ถือว่าเป็นกฎหมายสูงสุดของแผ่นดิน และผู้พิพากษาของทุกๆ มลรัฐผูกพันที่จะต้องปฏิบัติตาม"
แม้รัฐธรรมนูญจะบัญญัติไว้เช่นนี้ แต่ในทางปฏิบัติคงจะมีปัญหาเกิดขึ้น ทั้งนี้เพราะสหรัฐอเมริกามีลักษณะเป็นสหพันธรัฐอันประกอบเป็นมลรัฐจำนวนมากแต่ละมลรัฐมีรัฐธรรมนูญและกฎหมายของตัวเอง ดังนั้นจึงไม่ใช้เรื่องแปลกที่รัฐบาลของสหพันธ์อาจจะไปทำสนธิสัญญากับต่างประเทศอันมีผลให้เกิดความขัดแย้งกับกฎหมายของมลรัฐต่างๆ ได้
ศาลสูงจึงหาวิธีแก้ปัญหาโดยวางหลักไว้ว่าสนธิสัญญานั้นอาจแบ่งออกเป็นสองประเภทคือ
1. สนธิสัญญาซึ่งไม่อาจมีผลบังคับโดยตนเอง ได้แก่ สนธิสัญญาซึ่งมีเนื้อเรื่องเกี่ยวกับการเมือง ซึ่งการใช้และการตีความบทบัญญัติควรปล่อยให้อยู่ในความรับผิดชอบของฝ่ายบริหาร เช่น เรื่องพิกัดอัตรา การจัดสรร(เงิน) การผนวกและการโอนอาณาเขต(ดินแดน) และการทหาร
2. สนธิสัญญาซึ่งมีผลบังคับโดยตนเอง ได้แก่ สนธิสัญญาซึ่งไม่จำเป็นต้องออกกฎหมายให้มีผลบังคับ ทั้งนี้โดยพิจารณาจากเจตนารมณ์ของภาคีประกอบกับพฤติการณ์แวดล้อมในเนื้อเรื่องของสนธิสัญญานั้นๆ
ศาลระบบกฎหมายโรมาโน-เยอรมานิค หลักเกณฑ์ต่างๆ ของกฎหมายสกุลนี้เกิดจากข้อบังคับความประพฤติซึ่งเกี่ยวกับความคิดทางด้านความยุติธรรมและศีลธรรม ปรัชญาเมธีของสกุลนี้สนใจทางด้านการสร้างทฤษฎีมากกว่าจะคำนึงถึงกระบวนการบริหารหรือการนำกฎหมายมาให้ในแง่ปฏิบัติ
กฎหมายโรมาโน-เยอรมานิค ถือกำเนิดขึ้นในทวีปยุโรปราวคริตส์ศตวรรษที่ 12 โดยผลของการศึกษาค้นคว้ากฎหมายโรมัน โยเฉพาะอย่างยิ่งประมวลกฎหมายของจัสตีเนียน
ประกอบกับความคิดที่จะต้องมีหลักเกณฑ์ที่จะแยกทางโลกออกจากทางศาสนา ซึ่งทาง
ศาสนจักรเองก็ยอมรับรู้อยู่บ้างโดยสร้างหลักเกณฑ์ของตนขึ้นเช่นกันที่เรียกว่า แคนนอนลอว์ (Cannon Law) สำหรับสาเหตุที่ขนามนามว่าโรมาโน-เยอรมานิค นี้ก็เพื่อการระลึกถึงความพยายามโดยมหาวิทยาลัยหลายแห่งในกลุ่มประเทศในยุโรปที่ใช้ภาษาละตินได้รับอิทธิพลมาจากวัฒนธรรมของโรมัน โดยเฉพาะประเทศอิตาลีและเยอรมันนีที่ได้ร่วมกันพัฒนาให้เกิดเป็นระบบขึ้นอย่างจริงจัง ประเทศที่สังกัดอยู่ในกลุ่มสกุลนี้ เช่น อิตาลี เยอรมันนี สวิตเซอร์แลนด์ ฝรั่งเศส และประเทศทางตะวันตกที่ได้รับอิทธิพลเข้ามาในกฎหมายของตน เช่น ไทย ญี่ปุ่น
กฎหมายสกุลนี้ได้พัฒนามาเป็นระบบประมวลกฎหมายซึ่งใช้อยู่อย่างแพร่หลายในประเทศดังกล่าวข้างต้นในเวลาต่อมา ลักษณะพิเศษของสกุลกฎหมายนี้มีดังนี้คือ
1. ระบบกฎหมายนี้ ถือว่ากฎหมายที่เป็นลายลักษณ์อักษรมีความสำคัญกว่าอย่างยิ่ง
2. ระบบกฎหมายนี้ คำพิพากษาของศาลไม่ใช่ที่มาของกฎหมาย แต่เป็นบรรทัดฐานแบบอย่างของการตีความหรือการใช้กฎหมายเท่านั้น
3. ในการศึกษากฎหมาย ต้องเริ่มต้นจากตัวบทกฎหมายเป็นสำคัญ จะถือเอาคำพิพากษาศาล หรือความเห็นของนักกฎหมายเป็นหลักไม่ได้
4. ระบบกฎหมายนี้ถือว่ากฎหมายเอกชนและกฎหมายมหาชนเป็นคนละส่วนกัน
สำหรับตัวอย่างที่จะพิจารณาต่อไปจะขอหยิบยกบางประเทศคือ
1. ประเทศฝรั่งเศส กฎหมายระหว่างประเทศของประเทศฝรั่งเศสมีรากฐานมาจากกฎหมายจารีตประเพณีระหว่างประเทศและสนธิสัญญา
1.1 กฎหมายจารีตประเพณีระหว่างประเทศทัศนคติของศาลฝรั่งเศสอันมีต่อกฎหมายจารีตประเพณีระหว่างประเทศนั้นอาจพอวางหลักได้จากการพิจารณารัฐธรรมนูญแห่งสาธารณรัฐฝรั่งเศสที่ห้า ค.ศ. 1958 ซึ่งระบุไว้ในตอนต้นว่า " ยืนยันและเชื่อมั่นที่จะถือปฏิบัติประกอบกับอารัมภบทแห่งรัฐธรรมนูญ ค.ศ. 1946 " ด้วยเหตุนี้ศาลจึงนำหลักเกณฑ์แห่งจารีตประเพณีของกฎหมายระหว่างประเทศมาใช้กับกฎหมายภายในถึงแม้ว่ารัฐธรรมนูญจะไม่ได้บังคับให้ปฏิบัติเช่นนั้น คำตัดสินของศาลในระยะแรกๆ ได้แสดงให้เห็นว่าเอกสิทธิ์และความคุ้มกันขององค์อธิปัตย์และของเจ้าหน้าที่ทางการทูต เป็นกฎแห่งระเบียบสูงสุดทางด้านมหาชนซึ่งอยู่เหนือกฎหมายเอกชน
1.2 สนธิสัญญา การมีผลบังคับใช้ของสนธิสัญญาในประเทศฝรั่งเศสขึ้นอยู่กับบทบัญญัติสำคัญสองมาตราของรัฐธรรมนูญแห่งสาธารณรัฐฝรั่งเศสที่ห้า ค.ศ. 1958 ซึ่งได้บัญญัติไว้ในมาตรา 53 และมาตรา 55
โดยมาตรา 53 กำหนดไว้ว่าสนธิสัญญาประเภทใดบ้าง ซึ่งจะต้องมีการให้สัตยาบันโดยการออกกฎหมาย ซึ่งทำให้เป็นที่เข้าใจได้ว่าการออกกฎหมายเป็นเงื่อนสำคัญที่จะทำให้สนธิสัญญานั้นมีผลบังคับทั้งภายนอกในฐานที่เป็นสนธิสัญญากับประเทศฝรั่งเศสและมีผลบังคับภายในในฐานที่ศาลจำต้องปฏิบัติตามเสมือนเป็นกฎหมายภายใน
ส่วนมาตรา 55 ได้บัญญัติไว้ประการหนึ่งคือ สนธิสัญญานั้นหลังจากที่มีการให้สัตยาบันหรือมีการให้ความเห็นชอบแล้วจำเป็นต้องมีการพิมพ์โฆษณาจึงจะมีผลใช้บังคับผูกพันให้ศาลปฏิบัติตาม
อนึ่ง ประธานาธิบดีฝรั่งเศสนั้นมีอำนาจที่จะให้สัตยาบันกับสนธิสัญญาบางประเภท อันมีผลทำให้สนธิสัญญาเหล่านั้นใช้บังคับเป็นกฎหมายภายในได้ นอกจากนั้นข้อตกลงของฝ่ายบริหารก็อยู่ในอำนาจของประธานาธิบดีเช่นเดียวกันอันจะทำให้มีผลบังคับเป็นกฎหมายภายในได้
อย่างไรก็ตาม ถ้าสนธิสัญญาเกิดขัดกับกฎหมายภายใน และถ้าจะให้สนธิสัญญานั้นมีอำนาจบังคับเหนือกฎหมายภายในได้ สนธิสัญญานั้นจำเป็นต้องได้รับการให้สัตยาบันโดยการออกกฎหมายเท่านั้น
2. ประเทษเยอรมันนีตะวันตก รัฐธรรมนูญของเยอรมันนี ลงวันที่ 23 พฤษภาคม ค.ศ. 1949 มาตรา 25 บัญญัติว่า "หลักเกณฑ์ทั้งหลายของกฎหมายระหว่างประเทศประกอบเป็นสาระสำคัญส่วนหนึ่งของกฎหมายแห่งสหพันธ์มีค่าบังคับสูงกว่ากฎหมายที่ตราโดยสภา และก่อให้เกิดสิทธิและหน้าที่โดยตรงต่อผู้ที่อาศัยอยู่ในอาณาเขตของสหพันธ์"
2.1 กฎหมายจารีตประเพณีระหว่างประเทศ จากถ้อยคำของรัฐธรรมนูญที่ไม่ได้ระบุไว้ตรงๆ ถึงฐานะของกฎหมายจารีตประเพณีระหว่างประเทศ จึงต้องอาศัยการตีความในตอนต้นของมาตรา 25 ซึ่งระบุว่า "หลักเกณฑ์ทั่วไปทั้งหลาย" นั้นหมายถึงกฎหมายจารีตประเพณีและหลักกฎหมายทั่วไปด้วย
เมื่อรัฐธรรมนูญบัญญัติให้หลักเกณฑ์ทั่วไปทั้งหลายเป็นส่วนหนึ่งของกฎหมายสหพันธ์ก็ย่อมจะตีความต่อไปว่าศาลมีอำนาจที่จะหยิบยก และใช้กฎหมายจารีตประเพณีระหว่างประเทศ ได้เสมือนเป็นกฎหมายแห่งสหพันธ์
ในกรณีเกิดการขัดแย้งระหว่างกฎหมายจารีตประเพณีระหว่างประเทศกับกฎหมายภายในขึ้นนั้น ศาลรัฐธรรมนูญแห่งสหพันธ์ได้ตัดสินว่า "หลักเกณฑ์แห่งกฎหมายระหว่างประเทศ" มิได้เป็นส่วนหนึ่งของรัฐธรรมนูญ จึงสรุปได้ว่ากฎหมายจารีตประเพณีระหว่างประเทศมีค่าบังคับสูงกว่ากฎหมายภายในแต่ไม่สูงกว่ารัฐธรรมนูญ
2.2 สนธิสัญญา การทำสนธิสัญญาอยู่ภายใต้เงื่อนไขของรัฐธรรมนูญสาธารณรัฐเยอรมันนีมาตรา 59 ซึ่งระบุให้ต้องออกเป็นกฎหมาย อันเป็นการถือตามแนวทางของนักนิติศาสตร์ชาวเยอรมันชื่อ ทรีเปอล์ ผู้คิดทฤษฎีทวินิยม ดังนั้นสนธิสัญญาต่างๆ จึงน่าจะต้องผ่านการแปลงรูปเป็นกฎหมายภายในเสียก่อนจึงจะมีผลบังคับ
ถ้าบทบัญญัติในสัญญาเกิดขัดกับกฎหมายภายในจะถือว่าสิ่งใดมีค่าสูงกว่ากัน คงจะต้องดูจากสนธิสัญญานั้นเอง ซึ่งอาจแบ่งออกเป็นสองทางคือ
1. ถ้าสนธิสัญญานั้นเป็นประเภทกฎหมายอันเป็นการวางหลักเกณฑ์ ซึ่งถือว่าเป็นหลักทั่วไปของกฎหมายระหว่างประเทศ น่าจะต้องถือว่ามีค่าบังคับสูงกว่ากฎหมายภายใน ทั้งนี้เมื่อพิจารณาถึงรัฐธรรมนูญมาตรา 25 ประกอบ
2. ถ้าเป็นสนธิสัญญาประเภทสัญญา การอันเป็นการตั้งเงื่อนไขที่คู่สัญญาจะต้องปฏิบัติต่อกัน สนธิสัญญาประเภทนี้จะมีสภาพเป็นกฎหมายได้ก็ตามที่มาตรา 59 ได้บัญญัติไว้ ดังนั้นจึงมีฐานะเท่ากับกฎหมายภายในเมื่อเป็นเช่นนี้จึงน่าจะอยู่ภายใต้หลักเกณฑ์ที่ว่ากฎหมายใดที่เกิดขึ้นภายหลังย่อมล้มเลิกกฎหมายซึ่งเกิดขึ้นมาก่อน ซึ่งหมายความว่า ไม่ว่าจะเป็นสนธิสัญญาหรือกฎหมายภายในก็ตาม สิ่งที่เกิดขึ้นภายหลังย่อมมีอำนาจบังคับสูงกว่าสิ่งที่เกิดขึ้นมาก่อน แนวความคิดนี้ได้รับการยืนยันโดยคำพิพากษาของศาล
ความเห็น (1)
อ้างอิงด้วยนะคะ
และควรบันทึกแบบมีชีวิจจิตใจหน่อยนะคะ