ภาษาผึ้ง (The Language of the Bee)

สุกัลยา 46311536

ผึ้งสามารถที่จะติดต่อสื่อสารกันและกันได้  แต่ภาษาที่ผึ้งใช้ไม่ใช่เสียงแต่ใช้การเต้นรำ (Bee dance) แทน การเต้นรำของผึ้งจะมีจังหวะสำคัญๆ อยู่ 2 แบบ คือ

1. การเต้นรำแบบวงกลม (Round dance) โดยผึ้งจะเดินเป็นวงกลมเล็กๆ บนรวง  เปลี่ยนทิศทางอยู่บ่อยๆ ผึ้งจะเดินวนขวาเป็นวงกลมแล้วกลับวนซ้ายเป็นวงกลมอีกรอบหนึ่ง  ผึ้งจะเต้นรำแบบนี้หลายวินาที  หรือบางทีก็นานเป็นนาทีแล้วก็หยุด  แล้วย้ายไปเต้นที่อื่นบนรวง  ขณะที่ผึ้งทำการเต้นรำ  ผึ้งตัวอื่นก็จะเอาหนวดมาแตะตามลำตัวของผึ้งที่กำลังเต้นรำอยู่นั้น

2. การเต้นรำแบบส่ายท้อง (Wag-tail  dance) ผึ้งจะเดินเป็นรูปครึ่งวงกลมทางซ้ายแล้วเดินเป็นเส้นตรงพอถึงจุดเริ่ม ก็เดินเลี้ยวขวาเดินเป็นรูปครึ่งวงกลม  แล้วเดินเป็นเส้นตรงทับกับการเดินครั้งแรกจนถึงจุดเริ่มต้น เรียกว่า เดินครบหนึ่งรอบ  ช่วงขณะที่ผึ้งเดินเป็นเส้นตรงผึ้งจะส่ายส่วนท้องไปมาขณะที่เต้นรำผึ้งตัวอื่นๆ ก็จะให้ความสนใจล้อมรอบและใช้หนวดแตะ

เมื่อผึ้งกลับจากแหล่งอาหารที่อยู่ในรัศมีไม่เกิน 100 หลาจากรังผึ้ง  จะเต้นรำแบบวงกลม  ผึ้งในรังก็จะติดตามรับข่าวและกลิ่นของดอกไม้ที่ติดมาตามตัวผึ้ง  และชิมน้ำหวานที่ผึ้งเต้นรำคายออกมา  การเต้นรำแบบวงกลมนี้จะบอกข่าวสารแก่ผึ้งตัวอื่นๆ ว่า  แหล่งของอาหารจะอยู่ภายในรัศมีไม่เกิน 100 หลาจากรังผึ้ง  แต่ไม่มีการบอกทิศทาง  ผึ้งที่ได้รับข่าวสารก็จะบินออกไปหาแหล่งอาหารในทุกทิศในรัศมี 100หลา

ถ้่าแหล่งอาหารอยู่ไกลกว่า 100 หลาออกไป  การเต้นรำของผึ้งจะเปลี่ยนไป  เต้นรำแบบส่ายท้อง  ซึ่งการเต้นรำแบบส่ายท้องจะบอกทั้งระยะทางและทิศทางของแหล่งอาหาร

ทิศทางของแหล่งอาหาร ในการเต้นรำแบบส่ายท้อง ผึ้งจะบอกโดยการส่ายท้องทำมุมกับแรงโน้มถ่วงของโลก  ซึ่งจะเท่ากับมุมของแหล่งอาหารรังผึ้งและดวงอาทิตย์ทำกัน  ถ้าแหล่งอาหารอยู่เป็นเส้นตรงเดียวกับดวงอาทิตย์  ผึ้งจะเดินเอาหัวขึ้น  ถ้าแหล่งอาหารอยู่ตรงข้ามกับดวงอาทิตย์  คือรังผึ้งอยู่ตรงกลาง  ผึ้งจะเดินเอาหัวลง

ส่วนระยะทางของแหล่งอาหารจะบอกด้วยความเร็วหรือช้าในการเต้นรำครบ 1 รอบ เช่น ถ้าแหล่งอาหารอยู่ห่างจากรัง 100 หลาผึ้งจะเต้นรำแบบส่ายท้อง 9-10 รอบใน 15 วินาที ถ้าอยู่ห่าง 600 หลา จะเต้น 7 รอบใน 15 วินาที ถ้าอยู่ห่าง 1 กิโลเมตร จะเต้น 4 รอบใน 15 วินาที ถ้่อยู่ห่าง 6 กิโลเมตร จะเต้น 2 รอบใน 15 วินาที แสดงว่าถ้าแหล่งอาหารอยู่ไกลออกไป ผึ้งจะเต้นรำช้าลง

ส่วนคุณภาพของอาหาร ผึ้งสามารถบอกได้โดย ถ้าอาหารมีคุณภาพดีมีจำนวนมากผึ้งจะเต้นรำอย่างกระฉับกระเฉง มีชีวิตชีวา พร้อมขณะเต้นผึ้งก็จะคายน้ำหวานออกมาให้ตัวอื่นชิมหรือถ้าเป็นเกสรก็จะเอาหนวดที่ติดมาให้ผึ้งตัวอื่นๆ ได้ดู พบว่า ถ้าผึ้งมีอายุมากขึ้น จังหวะการเต้นรำช้าลง