คดีภาษีสมาคมเกาหลีเหนือในญี่ปุ่น / พฤหัส ๒ กพ. ๐๖

โจทย์ท้าทาย:  คนไทยท่านใดยังเถียงว่า ตุลาการไม่มีอำนาจตัดสินคดีวางนโยบายสังคม เพราะ “Judicial Policy Making” เป็นไปไม่ได้ทางทฤษฎี คดีต่อไปนี้ ท่านอธิบายได้อย่างไร ?  คนไทยท่านใดเชื่อว่า ผู้พิพากษาจะ “บริสุทธิ์-ยุติธรรม” เสมอไป ไม่มีอคติหรือทัศนคติส่วนตัวใดๆ ท่านจะใช้คดีต่อไปนี้ อรรถาธิบายได้เช่นไร ?  ท่านไม่เชื่อหรือว่า ตุลาการก็ตัดสินคดีด้วยจิตใจชาตินิยม ได้เช่นกัน ?  หรือทว่า ท่านจะแย้งว่า นั่นคือผู้พิพากษาญี่ปุ่น ตุลาการไทยไม่เกี่ยว ?  ถ้าเรายึดมั่นแต่ ทฤษฎี เราจะไม่หนีห่าง ความจริง มากไปหรือ ?  นี่คือโจทย์จาก “Legal Realism” สัจจนิยมแห่งกฎหมาย.

ข้อเท็จจริง:  ชาวเกาหลีอาศัยอยู่ในญี่ปุ่นมาก.  ชาวเกาหลีเหนือมี “ชง-ริ-อน” เป็นสมาคมในญี่ปุ่น (Chongryon หรือ General Association of Korean Residents in Japan) และตั้งศาลาประชาคม (Group Hall) ทั่วญี่ปุ่น เป็นที่พบปะสังสรรค์.  ญี่ปุ่นได้ยกเว้น-ลดหย่อนภาษีให้เรื่อยมา เพราะจำนนต่อข้ออ้างที่ว่า สมาคมดำเนินกิจกรรมการฑูต จึงให้สิทธิพิเศษทางภาษี (Preferential Tax Treatment) แม้ในความจริง ญี่ปุ่น & เกาหลีเหนือ จะไม่สัมพันธ์ต่อกัน ทางการฑูต.  กย. ๐๒ - - เกาหลีเหนือยอมรับว่า เคยลักพาตัวชาวญี่ปุ่น ๑๓ คนไปในช่วง ๑๙๗๐ – ๑๙๙๐ รัฐบาลท้องถิ่นหลายจังหวัดในญี่ปุ่นจึงเปลี่ยน นโยบายสังคม เรียกเก็บภาษีเต็ม.

คดีนี้ เป็นปัญหาที่เทศบาลเมืองคุมาโมโตะ ยอมลดภาษีโรงเรือน & ภาษีผังเมือง (Property Tax & City Planning Tax) ให้ศาลาประชาคมนี้ เพราะเห็นเป็น “กิจกรรมสาธารณประโยชน์” (Public’s Benefit) เช่นในปี ๐๓ ได้ยกเว้นภาษีให้ไป ๓๐๕,๓๐๐ เยน (ราว ๑๐๓,๘๐๒ บาท).

มค. ๐๔ - - สมาคมช่วยเหลือคนญี่ปุ่นที่ถูกเกาหลีเหนือลักพาตัว (National Association for the Rescue of Japanese Kidnapped by North Korea) ได้เป็นโจทก์ฟ้องคดีว่า นายกเทศมนตรีเมืองคุมาโมโตะ ผิดต่อหน้าที่ ที่ยกเว้น-ลดหย่อนภาษีให้ และขอให้ศาลสั่งนายกเทศมนตรี เรียกคืนภาษีทั้งหมด กับยกเลิกสิทธิพิเศษทางภาษีที่ให้แก่ “ชง-ริ-อน.”  เมย. ๐๕ - - ศาลจังหวัดคุมาโมโตะ ตีความว่า ศาลาประชาคมนี้ทำ “กิจกรรมสาธารณประโยชน์” จึงได้สิทธิพิเศษทางภาษี.  โจทก์ยื่นอุทธรณ์.

คำพิพากษา:  พฤหัส ๒ กพ. ๐๖ - - ศาลอุทธรณ์จังหวัดฟุคุโอกะพิพากษากลับ ตีความว่า “ชง-ริ-อน” ทำกิจกรรมให้ประโยชน์เฉพาะคนเกาหลีเหนือ โดยมีเกาหลีเหนือบงการ สมานเป็นเนื้อเดียวกับเกาหลีเหนือ จึงไม่ใช่องค์กรที่ให้ประโยชน์ต่อสังคมส่วนรวมในญี่ปุ่น (Chongryon conducts activities to advocate the benefits of Korean residents of Japan under the leadership of North Korea and in unity with North Korea and is not an organization that benefits in general the society of our country.)  เหตุนี้ ศาลาประชาคมแห่งนี้ จึงไม่เข้าเกณฑ์จะได้รับสิทธิพิเศษทางภาษี.  นี่เป็นครั้งแรก ที่ศาลญี่ปุ่นตัดสินว่า การยกเว้น-ลดหย่อนภาษีให้ “ชง-ริ-อน” เป็นโมฆะ และจะเป็นบรรทัดฐานต่อไป เพราะ “ไม่มีประโยชน์ใดๆให้สังคมญี่ปุ่น.” (…as it does not benefit the Japanese public).

พิเชษฐ เมาลานนท์/นิลุบล ชัยอิทธิพรวงศ์/พรทิพย์ อภิสิทธิวาสนา/๔กพ๐๖