การจัดหาที่อยู่ใหม่ให้กับผู้ป่วยสุราสูงอายุ
จากประสบการณ์ในการปฏิบัติงานพบว่าผู้ป่วยสุราสูงอายุมักประสบกับปัญหาทั้งในด้านร่างกาย จิตใจ และสังคม ดังนี้
1. ปัญหาด้านร่างกาย ผู้ป่วยสุราสูงอายุมีพยาธิสภาพทางด้านร่างกายตามสภาพวัย เช่น การเสื่อมสภาพของระบบอวัยวะต่างๆ ประกอบกับเมื่อมีการดื่มสุราร่วมด้วยแล้ว ย่อมเกิดภาวะแทรกซ้อนทางร่างกาย เช่น ปัญหาด้านความจำ การเคลื่อนไหวของร่างกาย ปัญหาระบบประสาท ทำให้เกิดปัญหาสุขภาพที่มีความซับซ้อนมากยิ่งขึ้น
2. ปัญหาด้านจิตใจ อารมณ์ ผู้ป่วยสุราสูงอายุเมื่อหยุดการดื่มสุราในระยะแรก จะมีอาการขาดสุราทำให้เกิดภาวะซึมเศร้า การรับรู้คุณค่าในตนเองต่ำ ภาวะทางอารมณ์เปลี่ยนแปลงง่าย หงุดหงิด น้อยใจง่าย ฯลฯ
3. ปัญหาสังคม ผู้ที่ใช้สุรามักดูแลตนเองน้อยลง อันเนื่องมาจากการดำเนินกิจกรรมส่วนใหญ่จะหมกมุ่นอยู่กับการใช้สุรา ส่งผลให้ไม่ดูแลตนเอง ไม่สนใจสภาพแวดล้อมและบุคคลรอบข้าง ส่งผลต่อสัมพันธภาพระหว่างผู้ป่วยและคนในครอบครัว ในบางรายที่มีประวัติการดื่มสุรามาเป็นระยะเวลานาน มีพฤติกรรมการดื่มตั้งแต่วัยรุ่นจนวัยผู้ใหญ่ อาจมีพฤติกรรมเสพติดซ้ำซาก กลับไปดื่มสุราซ้ำ ส่งผลให้ครอบครัวเกิดความรู้สึกไม่ไว้วางใจ เบื่อหน่าย สัมพันธภาพในครอบครัวห่างเหิน เป็นต้น
นอกจากนี้ยังพบว่าจากโครงสร้างครอบครัวของสังคมไทยที่เปลี่ยนแปลงจากครอบครัวขยายเป็นครอบครัวเดี่ยว สังคมเน้นวัตถุนิยม มีการแข่งขันกันมากขึ้น ประชาชนส่วนใหญ่เน้นเรื่องการทำงาน ออกไปประกอบอาชีพนอกบ้าน หรือ ไปทำงานในพื้นที่อื่นๆ ไม่ได้อยู่กับครอบครัว ปล่อยให้ผู้สูงอายุอยู่บ้านเพียงลำพัง ขาดผู้ดูแล ส่งผลให้เกิดความเครียด เหงา รู้สึกโดดเดี่ยวถูกทอดทิ้ง ผู้สูงอายุจึงหันไปดื่มสุรามากขึ้น ดังนั้นในการบำบัดรักษาผู้ป่วยสุราสูงอายุจึงต้องดูแลผู้ป่วยแบบครบวงจร คือให้การดูแลทั้งด้านร่างกาย จิตใจ ตลอดจนด้านสังคม ซึ่งส่วนใหญ่จะเน้นเรื่องของการฟื้นฟูสัมพันธภาพระหว่างผู้ป่วยและสมาชิกในครอบครัว แต่ก็ยังพบว่าในผู้ป่วยสุราสูงอายุบางรายต้องประสบปัญหาในเรื่องการขาดผู้ดูแล ไม่มีญาติ นักสังคมสงเคราะห์จึงมีบทบาทหน้าที่ในการจัดบริการสังคม จัดหาที่อยู่ให้กับผู้ป่วยที่ประสบปัญหาในเรื่องนี้ ดังเช่นกรณีตัวอย่าง.....ผู้สูงอายุชายไทยมาเข้ารับการบำบัดรักษาอาการติดสุราที่สถาบันธัญญารักษ์ ผู้ป่วยเดินทางมาเพียงคนเดียวไม่มีญาติ ไม่มีเงิน ต้องการเลิกสุราเนื่องจากมีปัญหาสุขภาพ อ่อนเพลีย มีอาการหน้ามืดเวลาลุกนั่ง แขนขาอ่อนแรง มีโรคประจำตัวคือโรคกระเพาะอาหาร จากการรวบรวมข้อมูลพบว่าเมื่อวัยหนุ่มผู้ป่วยประกอบอาชีพรับจ้างต้องเดินทางไปทำงานต่างจังหวัด ทำให้ห่างเหินกับครอบครัว ผู้ป่วยแยกทางกับภรรยา ต้องไปอาศัยอยู่กับครอบครัวของบุตรชายซึ่งมีความขัดแย้งกันมาตลอดเพราะผู้ป่วยดื่มสุรามาเป็นเวลานานและไม่ค่อยอยู่ใกล้ชิดกับลูก ผู้ป่วยรู้สึกว่าตนเองเป็นภาระของลูก จึงต้องการมารักษาอาการติดสุรา เมื่อผู้ป่วยได้รับการรักษาจนอาการดีขึ้น จากการวางแผนการจำหน่ายผู้ป่วย พบว่าผู้ป่วยไม่ต้องการกลับไปอยู่กับครอบครัวของบุตรชาย นักสังคมสงเคราะห์พยายามติดต่อครอบครัวผู้ป่วยแต่ไม่สามารถติดต่อได้ จึงวางแผนการเยี่ยมบ้าน โดยประสานงานไปที่สำนักงานพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์จังหวัดปทุมธานีในการลงพื้นที่เยี่ยมบ้าน แต่ก็ไม่พบญาติของผู้ป่วยตามที่อยู่ที่แจ้งไว้ นักสังคมสงเคราะห์จึงวางแผนการช่วยเหลือร่วมกับผู้ป่วย ซึ่งผู้ป่วยยืนยันที่จะหาที่อยู่ใหม่ โดยขอความช่วยเหลือให้นักสังคมสงเคราะห์ช่วยจัดหาที่อยู่ให้ จึงได้มีการประสานขอข้อมูลไปตามหน่วยงานต่างๆที่เกี่ยวข้อง เช่น สถานสงเคราะห์คนชรา สำนักงานพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์จังหวัดปทุมธานี โดยได้ข้อสรุปว่าสถานสงเคราะห์คนไร้ที่พึ่งชายธัญบุรี จังหวัดปทุมธานีสามารถให้ความช่วยเหลือตามสภาพปัญหาของผู้ป่วยได้ จึงนำข้อมูลที่ได้มาพูดคุยและให้คำปรึกษากับผู้ป่วย ผู้ป่วยมีความยินดีที่จะไปอยู่ตามสถานที่ดังกล่าว นักสังคมสงเคราะห์จึงให้ข้อมูลเกี่ยวกับสถานสงเคราะห์คนไร้ที่พึ่งชายธัญบุรี อธิบายให้ผู้ป่วยรับทราบและเข้าใจ เมื่อผู้ป่วยพร้อมและแพทย์อนุญาตให้ผู้ป่วยไปอยู่ที่สถานสงเคราะห์ฯได้ นักสังคมสงเคราะห์จึงประสานงานยานพาหนะจัดหารถของสถาบันฯในการดำเนินการนำส่งผู้ป่วยไปที่สถานสงเคราะห์คนไร้ที่พึ่งชายธัญบุรี และจากการติดตามผลพบว่าผู้ป่วยพักอยู่ในสถานสงเคราะห์ฯ สีหน้าสดชื่น อารมณ์แจ่มใส สามารถหยุดการดื่มสุราได้ และรู้สึกว่าตนเองมีคุณค่ามากขึ้น ได้ช่วยเหลือและให้การดูแลผู้รับบริการรายอื่นๆที่ช่วยเหลือตนเองได้น้อย รวมทั้งผู้ป่วยยังได้รับเบี้ยเลี้ยงยังชีพผู้สูงอายุเป็นประจำทุกเดือน
ปัญหาการดื่มสุราในกลุ่มผู้สูงอายุ อาจจะสะท้อนให้เห็นถึงสภาพสังคมไทยที่เปลี่ยนแปลงไป การเป็นครอบครัวเดี่ยว การมุ่งเน้นเรื่องประกอบอาชีพ เน้นหารายได้ ทำให้ไม่ได้ดูแลเอาใจใส่ผู้สูงอายุในครอบครัวเท่าที่ควร สัมพันธภาพในครอบครัวที่ลดน้อยลง ความห่างเหินของสมาชิกในครอบครัวทำให้ผู้สูงอายุต้องหันไปหาทางออกโดยการพึ่งพาการดื่มสุรามากยิ่งขึ้น ดังนั้นหากครอบครัวหันมาให้การดูแล สนใจ ใส่ใจ ผู้สูงอายุมากขึ้น ก็อาจจะช่วยลดปัญหาการดื่มสุราในผู้ป่วยกลุ่มนี้ได้มากขึ้น และอาจช่วยลดการเกิดปัญหาสังคมต่างๆที่ตามมาได้
ข้อมูลยังไม่เพียงพอ