อนุทิน 16569

รูปแบบการสอนแบบ SIRION MODEL

 

S = Survey           หมายถึง                 การสำรวจ

I =  Interaction     หมายถึง                 การปฏิสัมพันธ์

R = Research        หมายถึง                 การศึกษาค้นคว้า

I = Intergration    หมายถึง                 การบูรณาการ

O = Organize       หมายถึง                 การถ่ายโอนความรู้

N = Note               หมายถึง                 การบันทึก

 

กรอบความคิดหรือมโนทัศน์ (Concept)

 

     หลักการของการจัดการเรียนการสอนตามแนวนี้ มีที่มาจากหลักสูตรมุ่งประสบการณ์ (Experiential Curriculum) ซึ่งมีความเชื่อว่านักเรียนควรเป็นจุดศูนย์กลางของการเรียนการสอน การจัดกิจกรรมการเรียนการสอนหรือประสบการณ์ใด ๆ ก็ตาม ต้องจัดขึ้นเพื่อสนองความต้องการของผู้เรียนให้เกิดความเจริญงอกงามในทุก ๆ ด้าน และสอดคล้องกับสภาพความเป็นจริงของการดำรงชีวิต (วิชัย  ดิสสระ : 2535)  เป็นการสร้างประสบการณ์ตรงให้นักเรียนจากการที่ให้เขาทำกิจกรรมต่าง ๆ ที่มีเป้าหมายชัดเจน ด้วยความตั้งใจ โดยทั่วไปมักจะอยู่ในรูปแบบของโครงการ ประสบการณ์เหล่านี้จะใช้เป็นองค์ประกอบในการจัดหลักสูตร การจัดเนื้อหาจะถูกลำดับต่อเนื่อง ตามวิธีการที่มันจะต้องใช้ในการจัดการกับปัญหา ความจำเป็นต้องการ  และประเด็นหัวข้อที่สำคัญที่มีการอภิปรายหรือถกเถียงกันในชีวิตประจำวัน ตามความคิดเห็นของดิวอี้ (Dewey : 1938)   เขาเห็นว่า หลักสูตรควรจะได้รับการจัดตามกรอบ “สถานการณ์” เหล่านั้น ซึ่งจะเป็นสิ่งที่ทำให้เด็กแต่ละคนมีการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง เพื่อที่จะทำให้สถานการณ์เหล่านี้เป็นเหมือน “แรงผลักดัน” (Moving Force) อย่างหนึ่ง สถานการณ์เหล่านี้จะต้องเป็นตัวแทนของ “การปฏิสัมพันธ์” (Interaction) หรือการส่งผลต่อกัน (Interplay) ระหว่าง “จุดประสงค์ กับ เงื่อนไขภายใน” นั่นก็คือระหว่างสภาพแวดล้อมทางสังคมกับทางกายภาพในแง่หนึ่ง และระหว่างความสนใจ ความต้องการจำเป็นกับประสบการณ์เดิม  (Previous Experiences)  ของนักเรียนในอีกแง่หนึ่ง ด้วยเหตุนี้นักพัฒนาหลักสูตรหรือครูจึงไม่สามารถวางแผนล่วงหน้าโดยตลอดหลักสูตร เกี่ยวกับสถานการณ์เหล่านี้ได้ จำเป็นต้องให้นักเรียนมีบทบาทในการวางแผนร่วมกันกับครู    หลักสูตรมุ่งประสบการณ์นี้จึงมีความหมายเช่นเดียวกับ “หลักสูตรที่เน้นเด็กเป็นศูนย์กลางของดิวอี้ (The Dewey Child Centered Curriculum) ซึ่งยึดเด็กเป็นศูนย์กลาง โดยการเลือกและจัดประสบการณ์ให้แก่ผู้เรียนตามปัญหาและประสบการณ์ที่ต้องพบในชีวิตประจำวัน

      การสอนที่เน้นการเรียนรู้จากประสบการณ์ เป็นการสอนที่มุ่งเน้นการปฏิบัติ สอนให้เสาะแสวงหาความรู้โดยอาศัยการปฏิบัติจริง  เพื่อให้เกิดการเรียนรู้มโนทัศน์ใหม่      และใช้ความสามารถที่มีในการแก้ปัญหาในสถานการณ์ใหม่ ๆ เนื้อหาวิชาที่เรียนจะเป็นเพียงวิธีการที่จะนำไปสู่การแก้ปัญหา

      ประสบการณ์การเรียนรู้ (Learning Experience) หมายถึง ปฏิสัมพันธ์ (Interaction) ระหว่างผู้เรียนกับสถานการณ์ภายนอกของสิ่งแวดล้อมที่มีปฏิกิริยาต่อกัน    การเรียนรู้เกิดจากพฤติกรรมที่แสดงออกของผู้เรียน กล่าวโดยสรุปประสบการณ์การเรียนรู้ คือ กิจกรรมที่ผู้เรียนกระทำ (วิชัย  วงษ์ใหญ่ : 2537) หรือการที่ผู้เรียนเกิดปฏิกิริยาตอบสนองต่อสิ่งเร้าหลาย ๆ      รูปแบบ ซึ่งเป็นผลการเรียนรู้

       การเรียนรู้จากประสบการณ์ (Experiential Learning) เป็นแนวการเรียนรู้หนึ่งที่ปรากฏอยู่ในกรอบความคิด (Conceptual Framework) ของการเรียนรู้แบบมีส่วนร่วม (Participatory Learning) การเรียนรู้ในแนวนี้ เป็นการเรียนรู้ที่แสดงถึงความสัมพันธ์สามมิติ คือ มิติด้านการคิด มิติด้านแรงจูงใจ และมิติด้านบริบททางสังคม ซึ่งเป็นองค์ประกอบสำคัญที่ส่งผลต่อการเรียนรู้ของนักเรียน ภายใต้การสนับสนุนส่งเสริมของครู

 

ความหมายของการจัดการเรียนรู้แบบ SIRION

      การจัดการเรียนรู้แบบ SIRION เป็นกระบวนการเรียนรู้ที่เน้น ให้ผู้เรียนมีทักษะกระบวนการคิด วิเคราะห์ โดยการเรียนรู้จากประสบการณ์จริง การฝึกปฏิบัติจริง โดยผู้เรียนจะได้รับการฝึกให้ตระหนักถึงกระบวนการทำความเข้าใจสาระด้วยตนเอง หรือใช้กระบวนการกลุ่ม มีการวางแผน ตั้งจุดมุ่งหมาย ตรวจสอบความเข้าใจของตน มีการศึกษาค้นคว้าหาข้อมูล และนำมาเชื่อมโยงความรู้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ

 

วัตถุประสงค์

       เพื่อฝึกให้ผู้เรียน รู้จักแสวงหาความรู้ด้วยตนเอง  โดยมีการวางแผน ตั้งจุดมุ่งหมาย  การฝึกปฏิบัติ การเรียนรู้จากประสบการณ์  ตรวจสอบความเข้าใจด้วยตนเอง ตลอดจนมีการจัดระบบข้อมูลความรู้อย่างมีประสิทธิภาพ

 

องค์ประกอบสำคัญของการจัดการเรียนรู้แบบ SIRION

                1.  ประสบการณ์ (Experience)  ครูช่วยให้นักเรียนนำประสบการณ์เดิมของตนมาพัฒนาเป็นองค์ความรู้

                2.  การสะท้อนความคิดและอภิปราย (Reflect and Discussion) ครูช่วยให้นักเรียน

มีโอกาสแสดงออกเพื่อแลกเปลี่ยนความคิดเป็นและเรียนรู้ซึ่งกันและกัน

                3.  เข้าใจและเกิดความคิดรวบยอด (Understanding and Conceptualization) นักเรียนเกิดความเข้าใจและนำไปสู่การเกิดความคิดรวบยอด อาจเกิดขึ้นโดยนักเรียนเป็นฝ่ายริเริ่มแล้วครูช่วยเติมแต่งให้สมบูรณ์ หรือในทางกลับกันครูเป็นผู้นำทางแล้วนักเรียนเพิ่มเติมจนสมบูรณ์ จนเกิดเป็นความคิดรวบยอด

              4.การทดลองหรือประยุกต์แนวคิด   (Experiment/Application) นักเรียนนำความรู้ที่

เกิดขึ้นใหม่ไปประยุกต์ใช้ในลักษณะหรือสถานการณ์ต่าง ๆ จนเกิดเป็นแนวทางปฏิบัติของนักเรียน

 

ขั้นตอนการจัดการเรียนรู้แบบ SIRION MODEL

                การจัดประสบการณ์การเรียนรู้ให้แก่ผู้เรียน ควรคำนึงถึงองค์ประกอบพื้นฐานทางจิตวิทยา ที่มีอิทธิพลต่อผู้เรียน ดังขั้นตอนต่อไปนี้

          ขั้นที่ 1. S = Servey คือขั้นการสำรวจ  หมายถึง ครูสำรวจว่านักเรียนมีความต้องการ ความสนใจในเรื่องใด ในสาระการเรียนรู้ที่ครูสอน โดยใช้วิธีการสอบถาม จากนั้นครูนำเรื่องที่นักเรียนส่วนใหญ่ต้องการเรียน มาจัดเป็นหัวข้อในการจัดการเรียนการสอนต่อไป

ขั้นที่ 2 I = Interaction คือ การปฏิสัมพันธ์ หมายถึง การปฏิสัมพันธ์ระหว่างผู้เรียนกับสถานการณ์ภายนอกของสิ่งแวดล้อมที่มีปฏิกิริยาต่อกัน นั่นก็คือ กิจกรรมที่ผู้เรียนกระทำ หรือการที่ผู้เรียนเกิดปฏิกิริยาตอบสนองต่อสิ่งเร้าหลายๆรูปแบบ เช่นการปฏิสัมพันธ์กับผู้สอน สื่อ และสิ่งแวดล้อมรอบตัว

ขั้นที่ 3 R = Research คือ  การศึกษาค้นคว้า ในการจัดประสบการณ์การเรียนรู้ สิ่งที่จะนำเสนอเป็นความรู้ใหม่ จำเป็นต้องให้เวลาแก่ผู้เรียน ผู้สอนควรเปิดโอกาสให้ผู้เรียนได้ใช้กระบวนการสืบเสาะแสวงหาความรู้และวิธีการเรียนรู้ด้วยตนเองอย่างเต็มที่ เพราะการค้นพบด้วยตนเองจะเป็นสิ่งที่มีคุณค่า  ทำให้การเรียนรู้ที่เกิดขึ้นมีความหมายสำหรับผู้เรียน

ขั้นที่ 4 I = Integration เป็นขั้นการบูรณาการ  ในขั้นนี้เป็นกระบวนการที่ต่อเนื่องจากขั้นการศึกษาค้นคว้า  เป็นการรวบรวมดูดซึมข้อมูล สถานการณ์และเงื่อนไขจากสิ่งแวดล้อม จนการดูดซึมนั้นมีการปรับตัวอย่างสมดุลย์ เป็นการเรียนรู้ที่แท้จริง  ซึ่งเป็นการบูรณาการความรู้ใหม่มาเข้ากับความรู้เดิมจะเกิดขึ้นและพร้อมที่จะนำไปประยุกต์ใช้ สร้างสรรค์สิ่งใหม่ หรือแก้ปัญหาต่อไป

        ขั้นที่ 5 O = Organize หมายถึง ขั้นการถ่ายโอนความรู้  เป็นความสามารถที่ผู้เรียนแสดงออกมาเป็นพฤติกรรม ไม่ว่าจะเป็นพฤติกรรมด้านความรู้ความคิด ทักษะ เจตคติ ค่านิยม  เพื่อประยุกต์ใช้ในการแสวงหาความรู้ต่อไป อย่างเป็นธรรมชาติ มีการจัดระบบ เรียบเรียงความรู้ความคิดได้อย่างเป็นขั้นตอน

         ขั้นที่ 6 N = Note  หมายถึง การจดบันทึก  ในขั้นตอนนี้จะให้ผู้เรียนได้บันทึกว่าได้เรียนรู้อะไรบ้าง แล้วอาจจะนำมาเล่าสู่กันฟัง หรือนำเสนอหน้าชั้นเรียน ครูควรชี้แนะเพื่อให้ผู้เรียนเรียงลำดับความรู้ความคิดอย่างเป็นขั้นตอน เพื่อให้ผู้เรียนเกิดการบูรณาการต่อไป

               

หลัก ในการจัดการเรียนรู้โดยใช้ SIRION MODEL

                1. จุดประสงค์การเรียนรู้ที่กำหนดไว้ในแต่ละข้อนั้น เป็นตัวกำหนดพฤติกรรมที่คาดหวัง จึงควรเปิดโอกาสให้ผู้เรียนได้ฝึกปฏิบัติจริง เพื่อให้เกิดพฤติกรรมตามที่ระบุไว้ในจุดประสงค์

                2. การจัดการเรียนรู้ ควรสร้างความพึงพอใจให้แก่ผู้เรียน ในการที่จะฝึกปฏิบัติ และควรมีความสอดคล้องสัมพันธ์กับจุดประสงค์การเรียนรู้

                3. ควรส่งเสริมให้ผู้เรียนได้แสดงออกอย่างอิสระ โดยไม่มีความรู้สึกว่าเป็นการบังคับ เพื่อทำให้ผู้เรียนเกิดความต้องการเรียนและจะเรียนได้มาก

                4. ควรคำนึงถึงความสัมพันธ์กับเวลาและเนื้อหา ซึ่งเป็นความสัมพันธ์ทั้งในแนวตั้ง (Vertical) และแนวนอน (Horizontal) เพื่อให้ผู้เรียนเกิดการบูรณาการ (Integration) หลังจากที่ได้มีปฏิสัมพันธ์กับกิจกรรมการเรียนมาแล้ว

               

สรุป

                ในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน มีข้อกำหนดที่สำคัญว่า จะต้องคำนึงถึงความต้องการของผู้เรียน ค่านิยมของผู้เรียน นอกจากนี้ความสัมพันธ์ระหว่างครูกับเด็กก็จะต้องมีความสัมพันธ์ หรือมีการปฏิสัมพันธ์ที่ดี มีการทำกิจกรรมร่วมกันระหว่างผู้สอนกับผู้เรียน และระหว่างผู้เรียน กับผู้เรียนเอง     สิ่งสำคัญก็คือ จะต้องมีการจัดสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อบรรยากาศการเรียนรู้ นอกจากนี้ตัวผู้สอนเองก็ควรจะต้องมีการส่งเสริมให้มีการสร้างความรู้ใหม่ ส่งเสริมให้ผู้เรียนมีทักษะในการคิดในระดับที่สูงขึ้น   ให้ผู้เรียนมีการแบ่งความรับผิดชอบในการเรียนรู้ในกลุ่มของนักเรียน สำคัญที่สุดก็คือให้ผู้เรียนมีการเชื่อมโยงสิ่งที่เรียนเข้ากับชีวิตจริงมากขึ้น เพื่อให้ผู้เรียนเห็นช่องทางความก้าวหน้าในการเรียนของตัวเอง  และผู้สอนก็ควรที่จะส่งเสริมให้มีการพูดคุยกี่ยวกับเรื่องที่เรียนเพื่อแลกเปลี่ยนประสบการณ์ซึ่งกันและกัน