เข้าหน้าฝนแล้ว...มาทำความรู้จักกับโรคฉี่หนูกันเถอะคะ
เข้าหน้าฝนแล้ว มาทำความรู้จักกับโรคฉี่หนูกันเถอะคะ
โรคฉี่หนูคืออะไร?
โรคฉี่หนูหรือโรคเลปโตสไปโรซีส (Leptospirosis) เป็นโรคที่มากับช่วงเวลาที่มีน้ำขัง หรือเกิดน้ำท่วมในประเทศไทย
โรคฉี่หนูเกิดจากเชื้อแบคทีเรียในกลุ่มสไปโรขีต ลักษณะเป็นขดเป็นเกลียว ขนาดเล็กไม่สามารถมองเห็นได้ด้วยตาเปล่า ประมาณ 0.25 x 6–25 μm
Source: Perolat P, et al. (1998)
ทำไมเราต้องให้ความสำคัญกับโรคฉี่หนู?
1. เนื่องจากอาชีพที่เสี่ยงต่อการติดเชื้อพบมากในกลุ่มชาวไร่ ชาวนา ทำฟาร์มปศุสัตว์ ซึ่งเป็นอาชีพหลักๆของประชากรไทย นอกจากนี้ยังพบได้ในพนักงานทำความสะอาดท่อประปา คนที่ทำงานในโรงฆ่าสัตว์ รวมถึงสัตวแพทย์
การติดเชื้อ: ส่วนใหญ่จะไม่มีอาการ การติดต่อเกิดได้ในคน โดยมีสัตว์ชนิดต่างๆ เช่น สัตว์กัดแทะ เช่น หนู, สุนัข, วัว, และ ม้า เป็นแหล่งรังโรค ซึ่งเชื้อเลปโตสไปร่าจะไปอาศัยอยู่ในท่อไตส่วนปลาย และมีการปล่อยเชื้อออกนอกร่างกายผ่านทางปัสสาวะ ฉะนั้นเมื่อมีภาวะน้ำขังหรือน้ำท่วม เชื้อที่ถูกปล่อยออกมาจึงสะสมอยู่ในแหล่งน้ำนั้น และพร้อมที่จะแพร่กระจายไปยังคนเพื่อก่อโรค
การติดต่อ: ผ่านทางบาดแผล โดยเชื้อจะไชเข้าบาดแผลเข้าเนื้อเยื่อ และสู่กระแสเลือด สุดท้ายไปยังไตซึ่งเป็นแหล่งรังโรค นอกจากนี้ยังมีรายงานการก่อโรคผ่านเยื่อบุตา
2. อาการของโรคฉี่หนูไม่มีอาการที่เด่นชัด อาการโดยทั่วไป มีอาการเหมือนเป็นไข้ไม่ทราบสาเหตุ (undifferentiated febrile illness) ซึ่งอาการไข้ในกลุ่มนี้เกิดได้จากการติดเชื้อหลายชนิด เช่น การติดเชื้อแบคทีเรียพวกริกเกตเซีย, ไข้หวัด (influenza virus), ไข้หวัดเดงกี่ (dengue virus), สครับ ไทฟัส (scrub typhus), และ มาลาเรีย ซึ่งพบเป็นโรคที่เกิดการระบาดได้ในประเทศไทย (endemic infection) อยู่แล้ว ฉะนั้นผู้ป่วยที่มีการติดเชื้อ และร่างกายไม่สามารถกำจัดออกไปได้ด้วยภูมิคุ้มกันของตนเอง จะเกิดอาการโรคฉี่หนู ซึ่งอาการที่เกิดตามมาได้แก่ ไข้ หนาวสั่น ปวดหัว ปวดกล้ามเนื้อ ปวดน่อง คลื่นไส้ อาเจียน อ่อนเพลีย ในรายที่รุนแรงจะเกิดอาการดีซ่าน ไตวาย (icteric leptospirosis) หรือเรียกว่าอาการของโรค Weil’s disease
การระบาด: พบการแพร่ระบาดทั่วโลก แต่พบมากในเขตร้อนชื้น อย่างเช่นประเทศไทย บราซิล อินเดีย นิคารากัว และ เปรู
การระบาดในประเทศไทยพบว่า ตั้งแต่ปี 2540 ประเทศไทยเกิดการระบาดอย่างรุนแรงของโรคเลปโตสไปโรซีสใน 15 จังหวัด เขตภาคอีสานและก็แพร่ระบาดไปทั่วทุกภูมิภาคของประเทศไทย การระบาดจะเกิดในฤดูฝน โดยระบาดมากในเขตชนบทแถบภาคอีสาน นอกจากนี้มีรายงานการติดเชื้อเลปโตสไปร่าในเขตกรุงเทพมหานคร โดยผู้ป่วยเดินย่ำน้ำในเขตตลาดสด
การรักษา: ให้ยา doxycycline ขนาด 100 มิลลิกรัม โดยกินทุก 12 ชั่วโมงนาน 1 สัปดาห์ หรือ penicillin 1-1.5 MU ทุกๆ 4 ชั่วโมงนาน 1 สัปดาห์
ขณะนี้ในประเทศไทยยังไม่มีการฉีดวัคซีนป้องกัน แต่มีกำลังพัฒนาอยู่ สำหรับประเทศที่ได้มีการทดลองใช้กันแล้วคือ ประเทศจีน คิวบา และรัสเซีย
คราวนี้รู้จักโรคเลปโตสไปโรซิสกันแล้ว หวังว่าคงได้ให้ความรู้ไม่มากก็น้อยแก่ทุกๆท่านนะคะ ควรหลีกเลี่ยงการเดินย่ำน้ำในบริเวณที่มีน้ำขังนะคะ และระวังรักษาสุขภาพในช่วงหน้าฝนนี้ด้วยคะ....
สนใจข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่
http://www.leptospirosis.org/
ความเห็น (16)
- เป็นประโยชน์มากเลยครับน้อง Li
- ช่วงนี้เกษตรกรถูกน้ำที่ขังในไร่และนา
- ถ้ามีการให้ความรู้ความเข้าใจแก่เกษตรกรจะช่วยได้มากทีเดียว
- ขอบคุณมากครับสำหรับบทความดีๆ
ฮิ ฮิ....................................
สบายดีนะครับ
เข้ามาหาความรู้เพิ่มเติมครับ
ขอบคุณพี่ขจิตและพี่ดลที่แวะมาเยี่ยมเยียนคะ
สวัสดีค่ะน้อง..กมลนารี
- ครูอ้อยแวะเข้ามาอ่านบันทึกดีมีประโยชน์ค่ะ
- วันหนึ่ง..ครูอ้อยจอดรถไว้ และเข้าไปประชุม ฝนตกทั้งวัน ครูอ้อยไม่รู้เรื่องเลย จนกระทั่งถึงเวลากลับบ้าน ครูอ้อยจึงเห็นว่า....รถของครูอ้อยจมอยู่ในน้ำตั้งครึ่งล้อน่ะค่ะ ครูอ้อยต้องพับขากางเกงและเดินลุยไปที่รถ เปิดประตูและโยนกระเป๋าเข้าไป ส่วนตัวครูอ้อยก็ค่อยเข้าไปในรถ หากระดาษทิชชู่เช็ดเท้า พอขับรถกลับบ้าน ก็คิดว่า ....เมื่อถึงบ้านแล้วต้องล้างขา อาบน้ำให้สะอาดที่สุดค่ะ...กลัวฉี่หนูจังเลยค่ะ
ขอบคุณค่ะ
- มาทักทายน้องสาว
- ฝนตกมาก
- กำลังจะไปอบรมให้ครูครับผม
- อยากให้ครูอ้อยรักษาสุขภาพด้วยนะคะ ช่วงนี้ฝนตกประจำเลยคะ ไม่เฉพาะโรคฉี่หนูนะคะ ไข้หวัดอาจจะถามหาได้คะ
- พี่ชายเราไม่ได้เจอกันหลายวันเลยคะ คิดถึงนะคะ
น้องมิวค่ะ
แล้วอย่างนี้ถ้าเราซื้อหนูมาเลี้ยงอย่างหนุแกสบี้จะมีโอกาสติดเชื้อได้มั้ยค่ะ ตอบด้วยนะค่ะ
ถ้าซื้อหนูแกสบี้มาเลี้ยง ซึ่งจัดว่าอยู่ในตระกูลสัตว์กัดแทะ (Rodents) ที่สามารถเป็นแหล่งรังโรคของเชื้อเลปโตสไปร่าได้ หนูก็สามารถเป็นแหล่งแพร่เชื้อมาสู่คนได้
เราไม่สามารถบอกได้ว่าหนูที่ซื้อมามีเชื้อหรือไม่ เพราะหนูที่ติดเชื้อจะไม่แสดงอาการของโรค นอกจากจะมีการตรวจทางซีโรโลยีหรือวิธีอื่นๆในห้องปฎิบัติการ
ฉะนั้น ทางที่ดีควรหลีกเลี่ยงการสัมผัสกับปัสสาวะหรือสารคัดหลั่งของสัตว์ในกรณีที่มีบาดแผล และล้างมือทุกครั้งที่สัมผัสสัตว์เลี้ยงเหล่านี้ก่อนที่จะไปรับประทานอาหารหรือทำธุระกิจอย่างอื่น
การติดเชื้อโรคนอกจากจะได้รับเชื้อแล้ว โอกาสที่จะติดเชื้อยังขึ้นกับปริมาณเชื้อที่ได้รับ และ ภูมิต้านทานโรคของแต่ละบุคคลด้วยคะ
โรคนี้น่ากลัว
ลาวรรณ์ ห้วยหงษ์ทอง
ขอบคุณที่ลงข้อมูลให้ได้ความรู้ เป็นเจ้าหน้าที่สธ.และมี CASE
ที่ต้องศึกษาพอดีเลย
ขอบคุณที่ลงเวบนี้ให้
โรคนี้เคยเป็นมาแล้ว
ดีที่ลงเวบนี้