“วิสัยทัศน์ท้าทาย”ของมหาวิทยาลัยขอนแก่น(1)

The Challenge of KKU Vision

     การจัดทำแผนในยุคใหม่นี้จะทำเป็นแผนยุทธศาสตร์ (Strategic Plan) แผนยุทธศาสตร์ต่างจากแผนทั่วไป คือ เป็นแผนที่ต้องทำร่วมกัน มีการวิเคราะห์สภาพแวดล้อมทุกด้านที่มีผลกระทบต่อการทำงาน วิเคราะห์โอกาสและภาวะคุกคาม การวิเคราะห์ตัวเอง ทั้งจุดแข็ง จุดอ่อน แล้วนำมาจัดทำวิสัยทัศน์ ที่แสดงภาพฝัน ภาพอนาคต เป้าหมายที่จะไปให้ถึง ในระยะเวลาที่กำหนด (Vision : an image of our desired future) พันธกิจ (Mission) คือ ภารกิจที่จำเป็นต้องทำตามข้อผูกพัน ข้อตกลงต่อสังคม ชุมชน หรือตามกฎหมายกำหนด กลยุทธ์ (Strategy) คือ วิธีการ มาตรการที่จะทำตามพันธกิจ เพื่อให้บรรลุวิสัยทัศน์ให้ได้ และตัวชี้วัดผลงานที่สำคัญ (Key Performance Indicators) 

     เมื่อได้แผนยุทธศาสตร์แล้ว ต้องแปลงแผนยุทธศาสตร์สู่การปฏิบัติโดยจัดทำเป็นแผนปฏิบัติการ(Action Plan) มีรายละเอียดของโครงการ/กิจกรรมที่ทำให้บรรลุเป้าหมาย วิสัยทัศน์ และใช้เงิน คน อุปกรณ์เท่าไร ในระยะเวลา 5-10 ปี หลังจากนั้นนำแผนยุทธศาสตร์มาทำเป็นแผนดำเนินการประจำปี(Operation Plan) แผนนี้จะรวมการทำงานตามปกติและการทำงานตามยุทธศาสตร์ ระบุโครงการ กิจกรรม งานและผู้รับผิดชอบ แผนการจัดหาทรัพยากรต่างๆ เช่น งบประมาณ ทรัพยากรมนุษย์ วัสดุ ครุภัณฑ์ อุปกรณ์ อาคาร

     เมื่อได้รับการจัดสรรทรัพยากรต่างๆแล้ว จึงเริ่มปฏิบัติงานตามแผน (DO) เมื่อทำงานแล้วระยะหนึ่ง ที่พอจะวัดผลงานได้ เช่น หกเดือน หนึ่งปี ก็จะมีการติดตาม (Monitoring) และประเมินผล (Evaluation) ผลผลิต ผลลัพธ์ ทั้งเชิงปริมาณ (Quantity) คุณภาพ (Quality) การรายงานการเงิน

     ผลจากการติดตามประเมินผล หากพบอุปสรรค ไม่สามารถดำเนินการได้ตามแผน หรือมีโครงการ/กิจกรรมใหม่เกิดขึ้น จะมีการปรับแผน/โครงการ/กิจกรรม และนำไปสู่การปรับแผนกลยุทธ์ต่อไป การปฏิบัติตามแผนจะประสบความสำเร็จได้ สิ่งสำคัญที่ต้องทำไปพร้อมกัน คือ พัฒนาเทคโนโลยีสารสนเทศ บริหารบุคคลตามกลยุทธ์ พัฒนาและปรับระบบงาน เป็นองค์กรแห่งการเรียนรู้ จัดการคุณภาพ ทำงานเป็นทีม ทำงานแบบบูรณาการ สร้างวัฒนธรรมองค์กร สื่อสารแผนยุทธศาสตร์ เป้าหมาย วิสัยทัศน์นี้ให้ทุกคนเข้าใจ ปฏิบัติได้จริง และติดตามผลอย่างต่อเนื่อง  เป็นต้น

        เมื่อมีแผนแล้ว เนื้อหาของแผนก็มีความสำคัญอย่างมาก ถ้ามหาวิทยาลัยขอนแก่นมีแผนที่ดี ก็จะเป็นธงนำทางให้มหาวิทยาลัยก้าวไปข้างหน้าอย่างถูกทาง และหากแผนนั้น มีเป้าหมาย วิสัยทัศน์ที่ท้าทาย (Challenge) ด้วยแล้ว ก็จะทำให้คนทำงานตื่นตัว กระตือรือร้นที่จะไปให้ถึงเป้าหมาย  ในแผนยุทธศาสตร์การบริหารมหาวิทยาลัยขอนแก่น พ.ศ.2550-2553 ได้กำหนดวิสัยทัศน์ว่า “มหาวิทยาลัยขอนแก่นเป็นสถาบันอุดมศึกษาชั้นนำของภูมิภาคอาเซียน....” นับเป็นวิสัยทัศน์ที่ท้าทาย ให้เราไปให้ถึง (Challenge of Vision) 

      ถ้าคิดว่าจะเป็นไปได้หรือไม่ จากการเปรียบเทียบ(benchmark)กับมหาวิทยาลัยอื่นๆ ในเรื่องที่ตั้งของมหาวิทยาลัย อาจจะบอกว่า เป็นไปไม่ได้ เพราะมหาวิทยาลัยขอนแก่นตั้งอยู่ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ จะสู้มหาวิทยาลัยของไทยในกรุงเทพ มหาวิทยาลัยในประเทศสิงคโปร์ มหาวิทยาลัยในประเทศเวียดนามได้หรือ แต่ใช้ผลงานและการพัฒนาการของมหาวิทยาลัยมาเปรียบเทียบ อาจจะได้คำตอบว่า มีความเป็นไปได้สูง เพราะมหาวิทยาลัยขอนแก่นมีการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง เริ่มตั้งแต่ พ.ศ.2507 มหาวิทยาลัยขอนแก่นตั้งขึ้นเพื่อให้เป็นสถาบันอุดมศึกษาแห่งแรกของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ หลังจากนั้นเป็นต้นมาจนถึงปัจจุบัน มหาวิทยาลัยขอนแก่นได้พัฒนาการทำงาน สะสมประสบการณ์และมีผลงานเป็นที่ยอมรับในระดับประเทศ ดังนั้นนับจากวันนี้ไปอีกสี่ปีข้างหน้า มหาวิทยาลัยขอนแก่นจะก้าวสู่การเป็นมหาวิทยาลัยชั้นนำของอาเซียน จึงมีโอกาสที่จะเป็นไปได้สูง (ASEAN ประกอบด้วยประเทศสมาชิก 10 ประเทศ ดังนี้ ไทย ฟิลิปปินส์ สิงคโปร์ บรูไน เวียดนาม ลาว พม่า กัมพูชา อินโดนีเซีย มาเลเซีย)             

     เพื่อให้มหาวิทยาลัยบรรลุผลสำเร็จตามวิสัยทัศน์ ต้องแปลงแผนยุทธศาสตร์สู่การปฏิบัติ โดยมีโครงการ กิจกรรมที่จะทำให้ในปีนี้และอีกสามปีข้างหน้า โดยเริ่มดำเนินการอย่างเต็มรูปแบบในเดือนพฤษภาคม 2550 เราชาวมหาวิทยาลัยขอนแก่นทุกคนพร้อมทำงานท้าทายนี้หรือยัง แล้วเราจะมีส่วนร่วมอย่างไร ให้เราเริ่มต้นอย่างง่ายๆ จากชีวิตการทำงานประจำวัน ปัจจุบันนี้ ทุกคนทำทั้งงานปกติและงานพัฒนาหรืองานตามแผนยุทธศาสตร์ ทำให้ทุกคนมีส่วนร่วมในการทำให้มหาวิทยาลัยไปสู่เป้าหมายได้ แม้ว่าบางคนจะไม่ได้ทำงานตามแผนยุทธศาสตร์โดยตรง แต่หากทุกคนคิดพัฒนางานปกติที่ทำทุกวันให้มีผลงานที่คุณภาพมากขึ้น ก็ถือว่าทำให้มหาวิทยาลัยไปสู่ความสำเร็จได้เช่นกัน เราจึงต้องมุ่งมั่น กำหนดเป้าหมายความสำเร็จ เดินไปพร้อมๆกัน ร่วมแรง ร่วมใจกัน ทำงานเป็นทีมงานคุณภาพ มุ่งผลของงานเป็นหลัก เปรียบเหมือนนกที่บินอยู่ในท้องฟ้าอันกว้างใหญ่ไพศาล ไร้ทิศทาง ทุกตัวมุ่งหาที่ที่อบอุ่น มีอาหารอุดมสมบูรณ์ หากนกบินเพียงลำพัง อาจหลงทาง ไปไม่ถึงที่หมาย หากนกมารวมตัวกันเป็นฝูง เป็นกลุ่ม มีนกหัวหน้าฝูงที่มีประสบการณ์ รู้จักเส้นทางบินเป็นตัวนำทางนกตัวเล็กๆ ลูกนก นกตัวอื่นๆ อาจจะมีนกที่บินคู่หัวหน้าบ้าง นกที่บินหนีบ้าง ตายบ้าง แต่ก็ยังมีนกอีกหลายตัวที่ยังอยู่ในฝูง ยังบินไปด้วยกัน ในทางเดียวกัน มีการดูแลกัน ช่วยเหลือเกื้อกูลกัน ก็จะทำให้ฝูงนกแข็งแรงมากขึ้น บินไปสู่เป้าหมายได้อย่างปลอดภัย มีความสุขและมีชีวิตรอดอีกยาวนาน  

[Joanne]

ปี53 แล้ว มข.เราพัฒนาไปเยอะมากๆค่ อย่างไรก็ตาม สิ่งที่อยากเห็น ก็คือ จิตวิญญาณ ที่สามารถสร้างแรงจูงใจ ในการปรับปรุงงานพัฒนาตนเอง เรียกได้ว่า เป็นองค์กรที่ไม่ต้องมีแผนเลยยังได้ เพราะทุกคน ทุกหน่วย ต่างทำหน้าที่ของตนตามเป้าหมายเดียวกัน

คิดถึงพี่เพียวค่ะ

เก่ง