คนนอก คนใน: ทัศนะที่นักพัฒนายังต้องพัฒนา

 

นักพัฒนาที่เข้าไปทำงานในหมู่บ้านนั้น ถือได้ว่า เป็นคนแปลกหน้าสำหรับชุมชน แต่ไม่ใช่คนแปลกหน้าธรรมดาทั่วไป เพราะเป็นคนที่ตั้งใจและจงใจจะเข้าไปในหมู่บ้านโดยอาศัยหลักวิชา ประสบการณ์ บวกกับบุคลิกนิสัยส่วนตัวที่ว่าด้วยมนุษยสัมพันธ์ชั้นเยี่ยม เพื่อการเข้าถึงหมู่บ้าน  ชนิดที่เรียกว่า"คนแปลกหน้ามือโปร" ...พูดง่ายง่ายว่า เข้ากับคนง่าย...โดยเฉพาะชาวบ้าน...บางคนถึงขนาดคิดว่า การได้กินต้มไก่ชาวบ้าน ถือว่าเข้าถึงระดับหนึ่งแล้ว...ทั้งที่บางคนไม่เข้าถึงก็ได้กิน...นักพัฒนาหลายคนมักจะมีมุมมองในการพัฒนาตามแบบฉบับของตนโดยนำวิธีคิดแบบ "คนนอก" มาใช้ โดยไม่พยายามที่จะเข้าใจวิธีคิดของชาวบ้านที่เป็น "คนใน" ผลของการที่ไม่พยายามที่จะสลัดคราบหรือมุมมองแบบคนนอก ก่อให้เกิดการคิดแทนชาวบ้านโดยไม่ยอมรับรู้ หรือ เข้าใจความหมายในการคิดการกระทำของชาวบ้านซึ่งเป็น "คนใน" กรณีโครงการ SML (โครงการพัฒนาศักยภาพหมู่บ้าน/ชุมชน) ที่มีปรากฎการคิดแทนชาวบ้านแบบมุมมองคนนอกของบางหน่วยงาน...ในลักษณะที่ว่าการตัดสินใจของชาวบ้านผิด...ความรู้ระดับประถมต้นจะเก่งไปกว่าเจ้าหน้าที่ของหน่วยงานที่จบระดับปริญญาไปได้อย่างไร...ชาวบ้านเสนออย่างหนึ่ง หน่วยงานอยากให้ทำอีกอย่าง...อุปมาว่า เอากล้องให้ชาวบ้านไปถ่ายภาพที่เป็นปัญหาของหมู่บ้าน ชาวบ้านจะไปถ่ายรูปโบสถ์ที่ยังสร้างไม่เสร็จ...ส่วนนักพัฒนาที่เป็นที่มุมมองแบบคนนอกไปถ่ายรูปเศษขยะ ถุงพลาสติกที่ปลิวว่อนในหมู่บ้าน...โดยหารู้ไม่ว่า เศษพลาสติก เกิดจากชาวบ้านนำไปแขวนไว้ตามไร่นา ให้ลมพัดแล้วเกิดเสียงดังพึ่บพั่บเพื่อไล่ศัตรูพืชอย่างเช่น นก เป็นต้น...นี่คือตัวอย่างของ คนนอก ที่ไม่พยายามทำความเข้าใจชุมชนในมุมมองแบบ คนใน ดังนั้น นักพัฒนาในฐานะที่เป็นคนนอกก่อนที่จะเริ่มทำงานควรพยายามทำความเข้าใจวิธีคิดของชาวบ้านให้ถ่องแท้เสียก่อน...ในแบบ คนใน ให้ได้ เพื่อที่จะได้ร่วมงานพัฒนาในฐานะ เพื่อนร่วมทาง มากกว่า นักปราชญ์ ผู้มาโปรด!!...พยายามคิดให้ดีว่า ที่ไปเจอไปเห็น เป็นปัญหาของเขาหรือของเรากันแน่ เป็นแผนของเรา หรือของชาวบ้าน!!....คนใน คนนอก ก็มีความสำคัญฉะนี้...

[คนดินดิน]

ครับคุณชอลิ้วเฮียงบางทีนักพัฒนาก็เข้าไปแบบการพัฒนาแต่ไม่ได้คิดว่าชุมชนเข้าต้องการไม....อั้นนี้เราต้องกลับมาทบทวนเหมือนกันนะครับ

ผมก็เป็นนักพัฒนาขอแลกเปลี่ยนด้วยนะครับ

[ชอลิ้วเฮียง]

สวัสดีครับ...คุณคนดินดิน ยินดีที่ได้แลกเปลี่ยนเรียนรู้ในฐานะที่ทำงานสายเดียวกันครับ...