การเสาะแสวงหาความรู้

Knowledge Codification

ต่อจากฉบับที่แล้วที่องค์กรจะต้องมีการกำหนดความต้องการความรู้ (Need of Knowledge) เพื่อให้ทราบว่าความรู้ใดบ้างที่ต้องมี อยู่ที่ใด อยู่กับใคร และในฉบับจะต่อด้วยเรื่อง จะไปเสาะแสวงหาความรู้จากแหล่งสารสนเทศที่ไหน และจะถอดความรู้ที่อยู่ในตัวคน (Tacit Knowledge) ออกมาได้อย่างไร องค์กรสามารถดำเนินการในการเสาะแสวงหาความรู้แบบชัดแจ้ง (Explicit Knowledge) จากทั้งแหล่งสารสนเทศภายในและภายนอกองค์กร ซึ่งลักษณะข้อมูลมีอยู่ 2 รูปแบบคือ แบบที่อยู่ในหนังสือเอกสาร ที่สามารถจับต้องได้ กับที่อยู่ในระบบคอมพิวเตอร์ ซึ่งจะต้องใช้วิธีการสืบค้นข้อมูลเพื่อให้ได้ข้อมูลที่ต้องการออกมาใช้ในการทำงานและการตัดสินใจ โดยอาจจะวิธีสืบค้นข้อมูลจากฐานข้อมูลภายในองค์กรผ่านระบบ อินทราเน็ต (Intranet) ซึ่งเป็นระบบเครือข่ายภายในองค์กร อาจให้มีการเขียนปัญหาหรือข้อเสนอแนะต่างๆ ใส่ไว้ในคลังความรู้ขององค์กร โดยอาจจะเป็นได้ทั้งผู้เขียนและผู้อ่าน สำหรับผู้เขียนนั้นจะเป็นการถอดเอาความรู้ที่อยู่ในตัวออกมาเพื่อแลกเปลี่ยนกับคนอื่นสำหรับการถอดความรู้ที่อยู่ในตัวคนออกมานั้นเป็นเรื่องที่ทำได้ค่อนข้างยาก อุปสรรคที่สำคัญมากที่สุดคือ “ใจ” ทำให้เรากลัวอะไรหลายอย่างเพื่อถ่ายทอดความรู้ออกไป เช่น เกรงว่าเมื่อถ่ายทอดความรู้ออกไปแล้วตัวเองจะหมดความสำคัญ หรือคนอื่นจะเก่งกว่า เลย “หวงวิชา” ซึ่งเป็นแนวความคิดของคนที่ “อัตตา” อยู่ในตัวเองสูง คงจะต้องมีการปรับกระบวนทัศน์ (Paradigm Shift) และช่วยกัน “ปลูกจิตสำนึก KM”  เสริมสร้างลักษณะนิสัยที่ดีของการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ เทคนิคการถอดความรู้สามารถทำได้หลายอย่าง อาทิ เช่น มีการทำ “ชุมชนแนวปฏิบัติ” CoP (Community of Practice) หรือการสัมมนาพูดคุย การดูงาน หรือ หาที่ปรึกษาผู้เชี่ยวชาญเฉพาะด้าน มาสัมมนาพูดคุยเพื่อให้เกิดการแลกเปลี่ยนความรู้ขึ้น โดยในแต่ละกลุ่มอาจจะพิจารณาสร้างความรู้โดยการดึงเอาจากแหล่งต่างๆ เข้ามา หรือ ผลักความรู้ออกไป เพื่อจุดประกายและประเด็นให้เกิดการนำเสนอกลับมา และเทคนิคที่มีความสำคัญมากๆ คือ การสัมภาษณ์ ในเชิงลึกถึงวิธีการในการปฏิบัติจนเกิดเป็นความรู้ พร้อมกับการสามารถสาธิตให้ดู นับว่าเป็นวิธีการต่างๆ ที่จะดึงความรู้ออกจากตัวคนได้ และเมื่อองค์กรดังกล่าวมีการสะสมความรู้ขึ้นมาเยอะๆ สามารถจัดทำคลังข้อมูล หรือ Knowledge Tank ในที่สุด