KM แบบ “ตีเข้าไปที่ใจ” กับ KM แบบที่ได้ “ตีพิมพ์”
ในเวทีภาคีงานวิจัย KM เมื่อวันที่ 2 มีนาคม ที่ผ่านมา ผมมานึกย้อนดูว่ามีประเด็นหนึ่งที่ผมตั้งใจจะสื่อออกไป แต่ก็ยังทำได้ไม่ชัดเท่าใดนักก็คือ ตอนที่ผมพยายามจะพูดถึงความแตกต่างระหว่าง “การคิดค้น” กับ “การสื่อความ” ผมมองว่าประเด็นที่เรา ลปรร. กันในวันนั้นเป็นเรื่องของ “การคิดค้น” เป็นเรื่องของการวิจัย เช่น จะตั้งโจทย์อย่างไร? . . . โจทย์ใดที่มีความจำเป็นเร่งด่วนต่อสังคมไทย? . . . และจะมีวิธีตอบโจทย์ต่างๆ ได้อย่างไรบ้าง?
ในช่วงบ่ายที่ผมดำเนินรายการก็ได้พยายามชี้ช่องให้เห็นว่า ถ้าเราไม่วิจัย ไม่คิดค้นสิ่งต่างๆ เหล่านี้ เช่น ไม่รู้ว่า Learning Culture ของข้าราชการไทยนั้นเป็นอย่างไร . . . ไม่รู้ว่า KM แบบไหนจึงจะเหมาะกับส่วนราชการไทย ถ้าเราไม่มีการวิจัย Model ที่เหมาะสมส่งให้กับ กพร. เราก็ไม่ควรต่อว่า กพร. ว่า “ทำไมจึงใช้ KM Model ที่ยุ่งยาก ไม่เหมาะสม” ผมถือว่าสิ่งนี้เป็นความรับผิดชอบของภาคการศึกษาที่จะต้องช่วยกัน “ตั้งโจทย์ที่สังคมไทยได้ประโยชน์” ไม่ใช่สักแต่ว่า “เร่งผลิตนักศึกษา” มุ่งการทำวิจัยแบบ “Fast Food” ให้เสร็จๆ ไปเท่านั้น
ในตอนที่ผมพูดเรื่อง “ภาษา” ว่าเป็นเครื่องมือที่ใช้ “สื่อความ” ที่ทรงพลังแต่ก็มี “ข้อจำกัด” นั้น ก็เพียงแต่ต้องการบอกนักวิชาการทั้งหลายว่าอย่าไปติดกับ “ภาษา” มากเกินไป เช่น บางคนอาจจะทนไม่ได้เวลาที่ผมใช้ภาษาที่ง่ายเกินไป เช่นใช้คำว่า “หัวปลา” เพื่อสื่อให้เห็นถึงความจำเป็นในการเลือกประเด็นความรู้ที่จะมาแชร์กัน หรือใช้คำว่า “หางปลา” เพื่อเตือนสติว่าถ้าแชร์กันแล้วได้อะไรดีๆ ต้องอย่าลืมเอามาเก็บไว้ เป็นต้น เจตนาการใช้ภาษาของผม (ใน Model ปลาทู) ก็เพื่อสื่อสารให้เกิดความเข้าใจเพื่อให้นำไปใช้ นำไปปฏิบัติได้ ก็แค่นั้นครับ! การสื่อสารที่ได้ผลจะต้อง “ตีเข้าไปที่ใจ” ทำให้ผู้ฟังเข้าใจและมีไฟอยากที่จะทำ ไม่ใช่ไปติดอยู่แค่การได้ “ตีพิมพ์” โดยที่ไม่ก่อให้เกิดประโยชน์ในทางปฏิบัติใดๆ
ผมไม่เถียงครับว่าถ้างานวิจัยของท่านได้ตีพิมพ์ในวารสารชื่อดังระดับโลกย่อมเป็นเครื่องพิสูจน์ว่าผลงาน “การคิดค้น” ของท่านนั้น “ยิ่งใหญ่” เพียงใด แต่สิ่งที่ผมอยากให้นักวิจัยถามดัวเองก็คือคำถามที่ว่า ...แล้วสังคมไทยได้รับประโยชน์ใดๆ จากการ “คิดค้นอันยิ่งใหญ่” ของท่านหรือไม่? ปัจจุบันนี้มีงานวิจัยมากมายที่กลับกลายเป็นสิ่งที่ไร้ค่า ไม่ได้นำออกมาใช้ให้เป็นประโยชน์แต่อย่างใด รู้ไหมครับว่าเป็นเพราะอะไร? . . . เป็นเพราะนักวิจัยไม่สามารถ “สื่อความ” ให้คนทั่วไปเข้าใจถึง “การคิดค้น” อันยิ่งใหญ่ของท่านได้ หรือไม่เช่นนั้นก็อาจเป็นเพราะโจทย์วิจัยที่ท่านตั้งไว้นั้นสูงส่งเกินไป จนสังคมไทยไม่ได้รับประโยชน์ใดๆ จากงานวิจัยนั้นเลย!!
ความเห็น (13)
ไม่สามารถ “สื่อความ” ให้คนทั่วไปเข้าใจถึง “การคิดค้น”
จริงโดยแท้เลยค่ะอาจารย์...มีหลายครั้งค่ะที่ได้มีโอกาสได้เจอลักษณะอย่างนี้ ยังนึกเสียดายอยู่เลยว่าถ้าอธิบายง่ายๆ น่าจะฟังเข้าใจกว่านี้ บางครั้งคงต้องคิดเสมอว่าจริงๆอย่างจะ "สื่อความ" อะไรให้ผู้รับสารรับ "สื่อ" นั้นจริงๆ
"คิดอย่างปราชญ์ ...พูดอย่างชาวบ้าน"
- รู้สึกว่า บันทึกนี้จะตีแสกหน้าของ..ใคร หลายๆ คนเลย
- ...แล้วสังคมไทยได้รับประโยชน์ใดๆ จากการ “คิดค้นอันยิ่งใหญ่” ของท่านหรือไม่? นี่คือคำถาม ที่นักวิจัยต้องคิดก่อนเสมอ
- อีกคำถามหนึ่งคือ "ทำเพื่อตัวเอง" หรือ "ทำเพื่อสังคม" กันแน่ ขอเป็น ๔๙ : ๕๑ ได้ไหม
การที่ไม่ต้องแปลไทย เป็นไทย อีกรอบหนึ่ง มีความสำคัญอย่างที่อาจารย์อธิบาย พวกเบี้ยน้อยหอยน้อยระดับผมตามนักวิชาการได้กระท่อนกระแท่น ยกตัวอย่างไปซื้อสินค้า ฉลากมันเป็นภาษาต่างด้าวทั้งหมด อ่านไม่ออก ปฏิบัติตามขั้นตอนไม่ได้ แต่หน่วยงานฯเฮงซวยก็ไม่เคยคิดถึงประเด็นนี้ น่าจะออกกฏหมายให้มีการแปลฉลากเป็นภาษาไทยกำกับทุกชนิดสินค้า
สมาคมคุ้มครองผู้บริโภคมันก็ไอ้แค่นั่นแหละ เรื่องสำคัญๆก็ไม่คิดทำ ไม่รู้ว่าใครคุ้มครองใคร หรือไปคุ้มครองอะไร
เรื่องวิชาการแบบไทยๆ สายพันธุ์ไทยต้องการคนอย่างอาจารย์นี่แหละมาตั้งหลักปักโจทย์
- ไม่อย่างนั้นก็หลงเข้าป่ากู่ไม่กลับ
- เราจะปรับแก้นักวิชาการสุดกู่ทีที่ยังมีอยู่มาก ให้หันมาวิจัยเรื่องเป็นเรื่องตายของคนไทยได้อย่างไรครับ
- การเรียงลำดับความสำคีญของเรื่องวิจัยยังไม่ค่อยเห็นใครให้ความสำคัญเท่าที่ควร
- ยังวิจัยเพื่อไปอวดฝรั่งมังฆ๊อง ไม่วิจัยมาอวดคนไทยด้วยกันเองบ้างเลย
- ครูบาเขียนได้สะใจจริงๆ ครับ
- โดยเฉพาะอันสุดท้ายเนี่ย "ยังวิจัยเพื่อไปอวดฝรั่งมังฆ๊อง ไม่วิจัยมาอวดคนไทยด้วยกันเองบ้างเลย"
- กราบสวัสดีครับท่านอาจารย์
- ผมคิดว่าเมื่อวันหนึ่งความเดือนร้อนมาใกล้ตัวมากขึ้น งานวิจัยที่จะเกิดขึ้นจะได้นำมาใช้ประโยชน์แน่ครับ ซึ่งมีสองอย่างคือตายก่อนได้ทำวิจัย กับได้งานวิจัยมาช่วยก่อนตายครับ
- เพราะว่าจำเป็นต้องทำวิจัยเพราะเพื่อป้องกันชีวิตให้ยังอยู่ได้
- ประเทศไทยเราคงโชคดีเกินไปครับ เรื่องทรัพยากรที่ดี แต่วันหนึ่งเราก็คงเจอปัญหาครับ
- ผมไม่รู้ว่าเราคิดสั้นเกินไปหรือเปล่าครับ
- พูดสรุปง่ายๆ คือ คนเราจะรู้สึกตัวเมื่อความหายนะมาถึงครับ อย่างญี่ปุ่นครับ โดนระเบิด โดนสึนามิอยู่ตลอด แผ่นดินไหว งานส่วนใหญ่เกิดครับ
- หากวันใดประเทศไทยเกิดแผ่นดินแยกอยู่เป็นซักสี่ห้าชิ้นครับ ผมว่าเราจะให้ความสำคัญมากขึ้นแน่นอนครับ
- กราบขอบพระคุณมากครับ
- มาร่วมเสริม เรื่องวิชาการแบบไทยๆ สายพันธุ์ไทย
- และ คนอย่างอาจารย์ อีกคนครับ
- อ่านแล้วต้องแปลและหันกลับมาคิดเช่นนั้นจริงๆ นะคะ "การตีพิมพ์" และ “ตีเข้าไปที่ใจ” สิ่งไหนยากกว่ากัน
- สวัสดีอีกรอบครับ
- งานวิจัยผมว่าอาจจะจำเป็นต้องทำทั้งสองระดับครับ ทั้งในไทยและต่างชาติครับ แต่เป้าหมายคือการนำไปใช้จริงครับ
- บางครั้งเราต้องตีพิมพ์ต่างชาติก็เพราะเอาไว้อย่าให้ต่างชาติมาเขกหัวเราครับ ไม่งั้นเราก็ซื้อเค้าวันยังค่ำครับ
- แล้วอีกอย่างที่ผมสังเกตหากงานวิจัยชิ้นใดส่งไปฟอกตัวต่างประเทศมา คนไทยมักจะยอมรับ
- งานวิจัยแบบบูรณาการจริงๆ ระหว่างรัฐกับเอกชนในประเทศ เกิดขึ้นมากน้อยแค่ไหนครับ ส่วนใหญ่จะซื้อๆ กันเป็นส่วนใหญ่ครับ
- ความอัดอั้นของผมในเรื่องงานวิจัยในเมืองไทยได้เขียนไว้เมื่อปีก่อนครับ อ่านได้ที่นี่ครับ
- ส่วนในไทยก็ต้องศึกษาปัญหาของเราแล้วประยุกต์ใช้ครับ หรือวิ่งไปเรื่องมาตั้งแต่ต้นของปัญหา คงต้องทำกันในหลายๆ ระดับครับ เพราะจากระดับเซลล์ กว่าจะมาเป็นคนได้ ก็มีหลายระบบหลายระดับครับ งานวิจัยก็คงเช่นกันครับ บางชิ้นก็ต้องทำก่อนเพื่อนำทาง เพื่อให้ชิ้นอื่นๆ มาต่อยอด นำไปสู่การใช้จริงครับ ที่สำคัญคือความต่อเนื่องในการทำครับ
- แล้วนักวิจัยต้องไม่ใช่ถั่วงอกครับ ที่ใครจะมาเปิดไฟส่องตรงไหนแล้วแล้วเอนไปทางนั้น
- นักวิจัยที่ผมพูดถึงนี้ ไม่ใช่แค่นักวิชาการในมหาวิทยาลัยนะครับ ประชาชน ชาวบ้านก็เป็นนักวิจัยได้ครับ
- งานวิจัยที่ผมทำอยู่ตอนนี้ ก็ใช่ว่าจะนำไปใช้ประโยชน์ได้เลยครับ แต่งานอดิเรกกลับมีประโยชน์มากกว่าครับ
- อย่างคอมพิวเตอร์ที่พวกเรานั่งพิมพ์กันอยู่นี่ครับ บนโปรแกรมบราวเซอร์เหล่านี้ครับ ก็มีงานวิจัยอยู่ชั้นล่างๆ เยอะมากครับ อย่างน้อยก็เจ็ดชั้นครับ แต่เรามองมันไม่เห็นครับ
- ท้ายที่สุดแล้วที่กล่าวมาให้ตีเข้าไปที่การนำไปใช้ประโยชน์เป็นหลักครับ ส่วนการตีพิมพ์ น่าจะเป็นผลพลอยได้ครับ
การวิจัยหรือการแสวงหาความจริง มาได้จากฐานคิด 2 อย่างครับ
- ใช้กิเลสเป็นตัวนำ .. วิจัยเพื่อให้ได้เงินใช้ ได้ชื่อเสียง ได้เลื่อนตำแหน่ง ได้รู้สึกว่าเหนือคนอื่น ฯลฯ คำอธิบายไม่ต้องมี ชัดเจนอยู่ในตัวแล้ว จะเขียนไว้สวยอย่างไร มักจะหาความจริงใจไม่เจอ
- ใช้เมตตาเป็นตัวนำ .. เห็นปัญหา ความทุกข์ยาก ความหายนะ ของเพื่อนมนุษย์ ที่มีอยู่ หรือกำลังจะเกิดขึ้น ว่าต้องช่วยขจัดปัดเป่า ให้ทุเลาหรือหมดสิ้นไป จึงตั้งโจทย์เพื่อแสวงหาคำตอบที่เป็นเหตุเป็นผล เพื่อใช้องค์ความรู้ที่ค้นพบ ไม่ว่าระดับไหน เชิงปริมาณ เชิงคุณภาพ หรือเชิงอะไร ไปจัดการกับปัญหา ในขั้นของการสื่อสารเผยแพร่ก็ทำด้วยเมตตา ใช้สำนวนภาษาให้คนเข้าใจโดยง่ายและแพร่กระจายไปกว้างไกลที่สุด ไม่มัวติดยึดกับรูปแบบ วางมาด วางท่า ว่าไม่ใช่ระดับพวกข้าแล้วอย่าแหยม .. อ่านไม่รู้เรื่องหรอก นี่แหละฝีมือ ฯลฯ
แวะเข้ามาทักทาย ...สบายกันดีนะครับ สงสัยเรื่องนี้จะ "โดนใจ" หลายๆ ท่าน พรุ่งนี้มีประเด็นที่ต่อเนื่องกัน แต่ไม่รู้ว่าจะ "หลุดโลก" เกินไปหรือเปล่า
- อาจารย์ครับ ผมจะพยายามทำให้ได้ทั้งสองอย่างครับ คือการวิจัยที่เกิดประโยชน์แก่สังคมไทยและสามารถตีพิมพ์ในวารสารนานาชาติได้ครับ
- ขอยกเว้นงานวิจัยของการเรียนป.เอก นะครับเพราะถ้าไม่ตีพิมพ์ในวารสารนานาชาติก็จะไม่จบครับ ดังนั้นสัดส่วนจึงเป็นดังนี้
- การตีพิมพ์ในวารสาร 51 : 49 ประโยชน์สังคมไทย :>
เห็นด้วยกับอาจารย์อย่างยิ่งค่ะ เรื่องการใช้ภาษาในการสื่อความ ผู้รับสื่อจะต้องดูให้ลึกถึง เจตนาของผู้ที่ใช้ภาษาสื่อสารนั้นด้วย จึงจะเข้าใจถ่องแท้ ทำให้นึกเปรียบเทียบไปถึงเรื่องรัฐธรรมนูญบ้านเรานะคะอาจารย์ เหตุที่ไม่ได้ดูไปที่เจตนารมย์ของคนเขียน ทำให้เกิดการตีความตามตัวอักษรอันวุ่นวาย (เอ๊ะ เปรียบกันได้หรือเปล่า ชักไม่แน่ใจแล้วค่ะ)
ประเด็นในบันทึกนี้ โดนใจค่ะ แต่ความเห็นของ อ. Handy ถูกใจมากๆ การวิจัย มาจาก 2 ฐาน คือ การใช้กิเลสเป็นตัวนำ และ ใช้เมตตาเป็นตัวนำ ทำให้เห็นภาพอะไรชัดเจนมาก เพียงแค่ใช้ภาษาสื่อสารที่ง่าย และ ตรงกับหลักพุทธธรรมพื้นฐานที่เราคุ้นเคย
