สังเคราะห์บทเรียนโครงการบูรณาการ ตอนที่ ๑๒

คุณอำนวยตำบลมะม่วงสองต้น

ทีมมะม่วงสองต้น

คุณเสาร์   เดิมทีมมะม่วงสองต้นมีคณะทำงานอยู่ 3 คน ยังขาดประสบการณ์ กระบวนการไม่รู้ อ่อนกระบวนการ ก็เลยดึงเอาคุณสำราญมาช่วยด้านวิทยากรกระบวนการ ช่วงแรกก็สะเปะสะปะ เรียนรู้มา 1-2 ครั้ง โดยคุณอำนวยช่วยกัน ทักษะมีน้อย การลงสัมผัสในพื้นที่ก็น้อย พัฒนาตนเองเพิ่มขึ้น จับประเด็นการคุยที่สามารถไปคุยกับชาวบ้านได้ความรู้ในการลงไปทำงานในตำบลเจอปัญหาอะไร ใช้วิธีการไหน ในการถ่ายทอดความรู้และแก้ปัญหาตรงนี้ได้มากขึ้น ตนเองได้ความรู้มาก ด้านการวางแผน ดูแนวทางของแต่ละตำบล พยายามค้นหา ศึกษาร่วมกันกับทีมงาน อาศัยที่อยู่ในพื้นที่ ได้เปรียบเรื่องข้อมูล ตรงกับความต้องการของชาวบ้านมากขึ้น อะไรที่ยังไม่เป็นระบบค่อยพัฒนา คอยกระตุ้นให้เขาทำงานของเขา ซึ่งเขาก็ทำของเขาอยู่แล้ว ให้ทำงานให้เข้มแข็งให้เขาศึกษาตัวเอง แล้วมาดูของเพื่อนบ้าง ทุกครั้งที่เราลงไปคุยก็จะบอกเขาว่าเราไม่ได้เข้าไปก่าวก่ายงานของเขา แต่จะนำความรู้ที่มีมาเอื้อคุณอำนวยเป็นผู้ประสานงานกลาง ให้ทุกคน ทุกองค์กร ได้มาเรียนรู้ เพื่อจะพัฒนาและนำทีมกลุ่มองค์กรในหมู่บ้านให้มีความเข้มแข็ง

คุณสำราญ   ในการเรียนรู้ของคุณอำนวย ความรู้มีอยู่ 2 จุด คือ 1) การลงพื้นที่และ 2) คุณอำนวยก็มานั่งคุยกันก็ได้ความรู้ เหมือนที่เรามีความคิดว่า จะสร้างคุณอำนวย 2 ในพื้นที่ของเราทุกตำบล เพื่อการประสานงานต่อจากเรา เพื่อให้เกิดกระบวนการเรียนรู้ได้ดีขึ้น ได้แนวคิดของท่าไร่และเวลาเราลงไปในพื้นที่เราก็เชิญคุณอำนวย 2 ลงไปกัน โดยเราเริ่มจากหมู่ 1 ได้คุณอำนวย 1 คน ก็ชวนคุณอำนวยจากหมู่ที่ 1 ไปลงพื้นที่หมู่ 2 เวียนจนไปครบทุกหมู่บ้าน

ความรู้ที่ได้รับในวงคุณอำนวย คือ ได้การวางแผนการดำเนินงานในการที่จะลงไปพัฒนาองค์กรชุมชน เหมือนครั้งแรก ตอนลงไปเวทีตำบลท่าไร่ อาจารย์จำนง ได้ไปเข้าร่วมเวทีด้วย ในการไปเข้าร่วมเวทีก็ไม่รู้ว่าไปทำอะไร การพัฒนาเชิงลึกให้องค์กรการเงิน ดูแลตัวเองได้ และเดินไปแนวทางเดียวกันได้ คือ กลุ่มออมทรัพย์ กลุ่ม กขคจ. กลุ่มกองทุนหมู่บ้าน และหลังจากได้รู้ว่าจะต้องมาเป็นวิทยากรกระบวนการก็หนักใจพอสมควร เพราะผู้รู้เชิงลึกในองค์กรการเงินในชุมชน ผมไม่รู้แต่มาศึกษากับพี่ ๆ และวงคุณอำนวย ไปทำการบ้านเพิ่มเติม ลงพื้นที่ครั้งแรก การที่กลุ่มตั้งเป้าหมายต้องการให้กลุ่มองค์กรเงินชุมชนไปทางไหน เป็นเป้าหมายที่กว้างจนคว้าไม่ได้ เหมือนกับดาวบนท้องฟ้าคิดจะจับสักดวงก็ไม่ได้ แล้วได้เปลี่ยนใหม่นัดประชุมเพื่อกำหนดเป้าหมายให้แคบลง วันนั้นการประชุมขาดหมู่ 3 จากเวทีครั้งนี้ก็ได้เป้าหมายที่แคบลง และก็เอาสรุปบทเรียนในการประชุมครั้งนี้ลงพื้นที่แต่ละหมู่บ้าน โดยนำคุณอำนวย 2 ไปด้วย ทำให้คุณอำนวย 2 เรียนรู้เรื่องกระบวนการมากขึ้น ได้ประสบการณ์ในการลงพื้นที่ ได้เรียนรู้ร่วมกัน ว่าสภาพความเป็นจริงในพื้นที่เป็นอย่างไร ปรับตัวเราให้เข้ากับพื้นที่ได้ ให้พูดภาษาเดียวกันกับชาวบ้าน คุยกับชาวบ้านภาษาเดียวกันแต่ละหมู่ไม่เหมือนกัน ใช้คำถามที่แตกต่างกัน

ปัจจุบันนี้อยู่ขั้นไหน พบเป็นตำบลภาพรวม สรุปภาพรวมร่วมกัน โครงการหยุดแต่เราจะไม่หยุดนัดเดือน ธันวาคม ภาพรวมของตำบล คุยเวทีย่อยเรารู้ว่า หมู่ไหนเป็นพี่เลี้ยงให้หมู่อื่นได้ ตอนนี้ทีมตำบลมะม่วงสองต้นรู้ตรงนั้น รู้กฎระเบียบข้อบังคับขององค์กรนั้น ๆ ของแต่ละหมู่ บางหมู่ใช้กฎระเบียบเดียวทั้งหมดและตอนนี้ก็เริ่มปรับแล้ว เราก็เข้าไปกระตุ้น ให้เขาปรับเปลี่ยน ใช้ระยะเวลาในการปรับเปลี่ยน

เป้าหมายของตำบลมะม่วงสองต้นไม่ได้วางไว้เหมือนตำบลบาง ตำบลท่าไร่ แต่เป็นองค์กรการเงินชุมชน ในแต่ละองค์ให้เข้มแข็ง