แปรงฟันอย่างไรให้สะอาด

การแปรงฟัน

การแปรงฟัน เป็นการดูแลทันตสุขภาพในช่องปากที่ดีที่สุด และสามารถทำได้ด้วยตนเอง ซึ่งทั้งง่าย สะดวก และประหยัด

การแปรงฟัน ประกอบด้วย

1. แปรงสีฟัน
2. ยาสีฟัน
3. วิธีแปรงฟัน (Modified bass technic)
4. อุปกรณ์ช่วยทำความสะอาดอื่นๆ

แปรงสีฟัน

1.       ขนแปรง ใช้ขนแปรงแบบขนอ่อน หรือแข็งปานกลาง ไม่ทำอันตรายต่อเหงือก และฟัน สามารถเข้าไป ทำความสะอาดซอกฟัน ซึ่งเป็นที่สะสมของคราบจุลินทรีย์ ได้ทั่วถึงกว่า ถ้าใช้นิ้วมือลูบ จะมีสปริง ขนแปรงเป็นกลุ่ม 3-4 แถว เพื่อพยุงกัน เมื่อได้รับแรงกด หน้าตัดขนแปรงเรียบเสมอกัน ขนแปรงทำด้วยไนล่อน ปลายมนเรียบ ไม่บาดเหงือก และรักษาความสะอาดง่าย ถ้าขนแปรงบาน ควรเปลี่ยนใหม่ (แปรงสีฟัน 1 อันจะใช้งานได้ไม่เกิน 3 เดือน)

2.       ด้ามแปรง ยาวพอเหมาะ จับถนัดมือ สามารถควบคุมแปรงไปในทิศทางที่ต้องการได้

3.       หัวแปรง ความกว้าง-ยาวพอเหมาะ สามารถเข้าไปทำความสะอาดฟันได้ทุกซี่ โดยเฉพาะฟันกรามด้านใน

4.       หลังจากใช้เสร็จแล้ว ล้างให้สะอาด สะบัดและผึ่งให้แห้ง โดยวางให้หัวแปรงตั้งขึ้นข้างบน หมายเหตุ ไม่ควรใช้แปรงสีฟันร่วมกัน เพราะอาจเกิดการแพร่เชื้อบางอย่าง

ยาสีฟัน     เป็นองค์ประกอบหนึ่งของการแปรงฟัน ควรประกอบด้วย

1.       ผงขัด เป็นผงละเอียด ช่วยขัดสิ่งสกปรกและคราบฟัน

2.       สารแต่งกลิ่น แต่งรส เป็นสารทำให้เกิดฟอง เก็บความชื้น สารควบคุมความเหนียว-ข้น สารควบคุมความเป็นกรด-ด่าง สารกันบูด จะช่วยให้แปรงฟันได้สบายขึ้น ไม่คลื่นไส้

3.       ฟลูออไรด์ ผสมในอัตราส่วน 900-1,100 ส่วนในล้านส่วน

4.       สารอื่นๆ

การเลือกใช้ยาสีฟัน

1.       การเลือกใช้ เด็กและวัยรุ่น มักมีปัญหาโรคฟันผุ จึงควรใช้ยาสีฟันที่ผสมฟลูออไรด์ สี กลิ่น รส เลือกได้ตามความพอใจ ของเด็ก
ผู้ใหญ่ มักมีปัญหาทั้งโรคฟันผุและโรคปริทันต์ จะเลือกใช้ยาสีฟันใดก็ได้ที่ผสมฟลูออไรด์ แต่ต้องระวัง ยาสีฟันที่ขจัดคราบบุหรี่ คราบอาหาร และยาสีฟันชนิดผง

2.       ขนาดยาสีฟัน บีบใช้ประมาณขนาดเม็ดถั่วเขียว หรือ 0.5 ซม. ในเด็กผู้ปกครองควรบีบให้ และระวังไม่ให้เด็กกลืน เพราะจะทำให้ได้รับฟลูออไรด์เกินขนาด

อาการผิดปกติจากการใช้ยาสีฟัน     คือ การแพ้อย่างรุนแรง สังเกตจากมีผื่นแดงๆ รอบปาก และกระพุ้งแก้ม ริมฝีปากบวมแดง หลังการแปรงฟัน ควรเปลี่ยนใช้ยาสีฟันยี่ห้อใหม่ และถ้ายังมีปัญหาอีก ให้ปรึกษาทันตแพทย์

วิธีแปรงฟันModified bass technic     วิธีแปรงฟัน เป็นองค์ประกอบที่สำคัญที่สุด ของการแปรงฟัน มีหลายวิธี แต่ทุกวิธีที่แปรง ต้องให้ฟันทุกซี่ ทุกด้าน สะอาด กำจัดคราบจุลินทรีย์ให้มากที่สุด     วิธีที่แนะนำสำหรับประชาชนทั่วไป คือวิธีแปรงฟันแบบขยับปัด (Modified bass technic) ร่วมกับการใช้แปรงสีฟันที่เหมาะสม ใช้ยาสีฟันที่ผสมฟลูออไรด์ ซึ่งเหมาะจะใช้กับฟันแท้     ความถี่ในการแปรง อย่างน้อยวันละ 2 ครั้ง ตื่นนอนตอนเช้า และก่อนนอน      เวลาที่ใช้แปรงฟัน อย่างน้อยครั้งละ 2-3 นาที

บริเวณที่ต้องแปรง

1.       ฟันกรามบนขวาด้านนอก ฟันหน้าบนด้านนอก ฟันกรามบนซ้ายด้านนอก

 2.       ฟันกรามบนซ้ายด้านใน ฟันหน้าบนด้านใน ฟันกรามบนขวาด้านใน

3.       ฟันกรามล่างขวาด้านนอก ฟันหน้าล่างด้านนอก ฟันกรามล่างซ้ายด้านนอก

4.       ฟันกรามล่างซ้ายด้านใน ฟันหน้าล่างด้านใน ฟันกรามล่างขวาด้านใน

 5.    ฟันกรามด้านบดเคี้ยว

อุปกรณ์ช่วยทำความสะอาดอื่น ๆ     ในกรณีที่ฟันซ้อนเก ล้มเอียง เหงือกร่น ใส่ฟันปลอมติดแน่น หรือเป็นโรคปริทันต์ การแปรงฟันเพียงอย่างเดียวจะไม่สะอาดพอ ทันตแพทย์อาจแนะนำให้ต้องใช้อุปกรณ์อื่นๆ ช่วย เช่น

1.       ไหมขัดฟัน

2.       แปรงกระจุกเดียว (Single tufted brush)

3.       แปรงซอกฟัน

4.    แปรงสีฟันไฟฟ้า