โคเพื่อชีวิต ตอนที่ 48 อาหารกับการจัดการฝูง

         วันนี้มีโอกาสสอบถามข้อมูลเบื้องต้นเกี่ยวกับปัญหาเกี่ยวกับการเลี้ยงโคที่พบในปัจจุบันนี้จากคุณทรงธรรม  จำปาแดง ลูกศิษย์ที่ทิ้งอาชีพขายอาหารสัตว์มาเลี้ยงโคฝูงใหญ่กับพ่อแม่

         ทรงธรรมบอกว่าแทบไม่มีเวลาว่างไปไหน  เพราะต้องดูแลวัวที่เลี้ยง  ที่สำคัญที่สุดคือกลัวว่าวัวจะอด 

         ปัญหาที่ทรงธรรมกำลังประสบในขณะนี้คือเรื่องอาหาร  เพราะอาหารที่ใช้เลี้ยงวัวหลัก ๆ คือ ฟาง  ซึ่งให้วัวกินเท่าไหร่ก็ไม้อ้วน  ยิ่งไปเลี้ยงโคพันธุ์ตากกับกำแพงแสนด้วยแล้วยิ่งซูบเข้าไปใหญ่

        ก็เลยได้คำถามกลับคืนจากลูกศิษย์บ้าง ผมจะทำอย่างไร จะเอาอะไรให้วัวผมกินดี  อาหารข้นดีไหมครับ  ตอนแรกผมนึกว่าไม่มีปัญหาเพราะมีฟางเยอะมาก  วัวผอมนิดผอมหน่อยไม่เป็นไร  พ่อผมบอกว่าพอถึงฤดูฝนวัวผมก็จะกลับมาอ้วนถ้วนสมบูรณ์ดีอีกครั้ง

       คิดว่าโจทย์นี้คนเลี้ยงวัวหลาย ๆ ท่านกำลังประสบอยู่นั้นคงคิดไม่แตกต่างจากทรงธรรมมากนัก

       นั่นคือปัญหาการขาดแคลนอาหารเลี้ยงโคในฤดูแล้ง และเลี้ยงตามความเคยชิน รอให้วัวมีอาหารกินอุดมสมบูรณ์ในฤดูฝน 

       จึงทำให้ประสิทธิภาพฝูงของวัวในช่วงนี้ลดลง และส่งผลถึงรายได้ของผู้เลี้ยงโดยปริยาย

      เมื่อลูกศิษย์ตั้งโจทย์ให้ช่วยคิด

      ก็เลยต้องบอกให้ลูกศิษย์นำความรู้ทางการเกษตรที่เรียนมาให้เป็นประโยชน์

     และถามลูกศิษย์ต่อว่า 

     วัวกินอะไรเป็นอาหาร

     อาหารที่วัวกินในบ้านเรามีอะไรบ้าง  

    ปลูกเองได้หรือไม่ หรือให้คนอื่นช่วยปลูกหรือมีเองตามธรรมชาติ

    มีมากหรือน้อยในช่วงไหน

    ถ้ามีมากจะเก็บสะสมไว้ใช้อย่างไร

    ถ้าขาดจะต้องเตรียมสำรองล่วงหน้าอย่างไร

       ทั้งนี้เพราะปัจจัยทางทรัพยากรหรือปัจจัยทางสภาพแวดล้อมของภาคอีสานนั้นไม่เอื้อต่ออาชีพการเลี้ยงสัตว์ในฤดูแล้งมากนัก

       แต่ไม่แย่ถึงขนาดที่จะเลี้ยงไม่ได้เพราะอาชีพการเลี้ยงปศุสัตว์นั้นสามารถเตรียมการในเรื่องอาหารล่วงหน้าได้อยู่แล้ว 

      พรุ่งนี้จะคอยดูวิธีการแก้ปัญหาในเบื้องต้นของคุณทรงธรรมกันต่อค่ะ

      ขอบคุณค่ะ

        

[ดร.อุทัย อันพิมพ์]

กินมากก็อ้วนมาก ผสมไม่ติด

กินน้อยก็ผอมไม่เป็นสัด และไม่ได้ผสม

กินพอดี พอดี จะได้เพิ่มปริมาณได้ครับ

เป็นกำลังใจครับ

อุทัย

[นาง พันดา เลิศปัญญา]

ขอบคุณค่ะ  อาจารย์อุทัย

        ช่วงนี้คงไม่กังวลว่าวัวจะอ้วนค่ะ  เพราะส่วนใหญ่จะอด ไม่ใช่วัวหากินไม่เก่งแต่ไม่มีอะไรให้กิน  วัวจึงพากันผอม  ไม่ยอมเป็นสัด  คนเลี้ยงก็ไม่ได้วัวเพิ่ม ประสิทธิภาพฝูฝจึงลด จริงมั้ยค่ะ

       ขอบคุณค่ะ

[ขจิต ฝอยทอง]

• กลัววัวอดด้วยหรือครับ
• ผมกลัวคนเลี้ยง อดด้วยครับ
• ขอบคุณที่ไปเยี่ยมค่าย
• ว่าแต่ว่ามีการทำฟางก้อนให้วัวในฤดูแล้งไหมครับ

[นาง พันดา เลิศปัญญา]

ขอบคุณค่ะอาจารย์ขจิต

        คนเลี้ยงวัวจะกลัวที่สุดคือกลัวว่าวัวจะอดค่ะ  เพราะเลี้ยงแล้วรัก  แต่บางครั้งก็แก้ไม่ตกเพราะคิดไม่ถึง จนจะอดตายกันทั้งสองฝ่าย

       ที่บ้านตอนนี้มีฟางอัดเกือบสองร้อยก้อน แต่ยังไม่มีวัวให้เลี้ยง มีแต่ไปช่วยครูบาเลี้ยงแบบเพลินๆ ค่ะ

       ดีใจและมีความสุขกับกิจกรรมที่อาจารย์ขจิตทำ  จะรออีกหนึ่งปีให้อาจารย์มาช่วยลุยที่กนกศิลป์พิทยาคมค่ะ

       สัญญาเลยค่ะสัญญา