1 ใน 6 หน่วยงานต้นแบบของกพร

Dr. Phichet Banyati

                เรื่องดีวันละเรื่อง : (7) โรงพยาบาลบ้านตาก
                โรงพยาบาลบ้านตากเป็นโรงพยาบาลเล็ก ๆ ขนาด 60 เตียงที่ไม่ธรรมดา เพราะมีบริการที่ประทับใจผู้ใช้บริการ ผมไปดูมาแล้ว มีความรู้สึกว่าบริการดีเหมือนโรงพยาบาลเอกชน สถานที่สะอาด ร่มรื่น เจ้าหน้าที่ยิ้มแย้มแจ่มใส เป็น happy workplace

                 สคส. ยกย่องให้โรงพยาบาลบ้านตากเป็นตัวอย่างของหน่วยงานที่ใช้ KM ในการพัฒนางาน พัฒนาคน และพัฒนาองค์กรได้ผลดีเยี่ยม เป็นตัวอย่างได้ เรามีวีซีดี "การจัดการความรู้ในโรงพยาบาลบ้านตาก" ความยาว 30 นาทีจำหน่าย ใครได้ดูแล้วเห็นคุณค่าของ KM ทุกคน

                 วันที่ 25 ม.ค.50 โรงพยาบาลบ้านตากได้รับยกย่องจาก "โครงการต้นแบบการปรับกระบวนทัศน์ วัฒนธรรม และค่านิยม" สำนักงานส่งเสริมการบริหารกิจการบ้านเมืองที่ดี สำนักงาน กพร. ให้เป็นหน่วยงานต้นแบบ 1 ใน 3 หน่วยงาน มานำเสนอเรื่องราวของการพัฒนาองค์กร เป็นที่ประทับใจของผู้มาร่วมเรียนรู้ 250 คน

                 นพ. พิเชฐ บัญญัติ ผอ.รพ.บ้านตาก กล่าวว่า "ใจต้องมาก่อนเก่ง" คือต้องสร้างแรงบันดาลใจ สร้างใจที่เห็นคุณค่าของงานที่ทำ ของพนักงาน สร้างให้เกิด commitment เป็นเรื่องสำคัญที่สุดหรือต้องทำก่อนเรื่องความรู้หรือ competence

- เชื่อในศักยภาพที่ซ่อนเร้นในตัวตน
- ทำทุกอย่างให้เป็นเรื่องเดียวกัน (บูรณาการ)
- participation & empowerment

                 คุณหมอพิเชฐ กล่าวว่า สภาพการทำงานที่เน้นการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง โดยมีเป้าหมายบริการที่ประทับใจผู้ใช้บริการ พนักงานมีความสุขและองค์กรอยู่ได้ ได้กลายเป็นวัฒนธรรมองค์กรไปเรียบร้อยแล้ว จะไม่ขึ้นอยู่กับตัวผู้บริหารว่าจะมีการเปลี่ยนคนหรือไม่

                 นี่คือหน่วยราชการที่น่าชื่นชม

นพ. พิเชฐ บัญญัติ (ซ้ายสุด) ผอ. รพ. บ้านตาก กำลังเล่าเรื่องการพัฒนาโรงพยาบาล

วิจารณ์ พานิช
25 ม.ค.50
www.thaikm.gotoknow.org

Dr. Phichet Banyati

โรงพยาบาลบ้านตากได้รับการคัดเลือกจากสำนักงานคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการเป็นหน่วยงานต้นแบบ 1 ใน 6 ของประเทศ

เมื่อวันที่20 - 21 ธันวาคม 2549 ที่ผ่านมา สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ(กพร.)ได้ลงพื้นที่ภาคสนามโดยเยี่ยมชมหน่วยงานที่คัดเลือก 18 แห่งทั่วประเทศเพื่อให้เป็นหน่วยงานข้าราชการและทีมงานที่เป็นต้นแบบการปรับเปลี่ยนกระบวนทัศน์ที่ดีตามแนวทางการบริหารงานภาครัฐแนวใหม่เพื่อขยายผล

โครงการสร้างต้นแบบการปรับเปลี่ยนกระบวนทัศน์ วัฒนธรรมและค่านิยม

หลักการและเหตุผล เป้าหมายสำคัญในการปฏิรูประบบราชการคือการก่อให้เกิดการบริหารจัดการภาครัฐที่ดี (Good governance) ในกิจการบ้านเมือง อันได้แก่การปกครองที่ใช้หลักนิติธรรม คุณธรรม โปร่งใส การมีส่วนร่วม ความรับผิดชอบและความคุ้มค่า ซึ่งแน่นอนว่าการบริหารจัดการภาครัฐที่ดีจะไม่มีทางประสบผลสำเร็จได้ หากระบบราชการยังมีกระบวนทัศน์วัฒนธรรม และค่านิยมแบบเดิม โลกยุคใหม่จึงต้องพัฒนาข้าราชการไทยไปสู่คุณลักษณะที่พึงประสงค์ที่เหมาะกับระบบการบริหารจัดการภาครัฐที่ดีคือ ข้าราชการต้องเป็นผู้ที่ทำงานอย่างมีศักดิ์ศรี ขยัน ตั้งใจทำงาน มีศีลธรรม คุณธรรม ปรับตัวได้ทันโลกรับผิดชอบต่อผลงาน มีใจและการกระทำที่เป็นประชาธิปไตย และทำงานมุ่งเน้นผลงาน เพื่อให้ระบบราชการไทยมีความเป็นเลิศ สามารถรองรับการพัฒนาประเทศในยุคโลกาภิวัตน์ได้ การปรับเปลี่ยนกระบวนทัศน์ วัฒนธรรมและค่านิยมในกรอบการบริหารภาครัฐแนวใหม่ (New public management) เป็นยุทธศาสตร์หนึ่งที่ต้องเร่งผลักดันให้เกิดขึ้น เพื่อให้บุคลากรภาครัฐพร้อมรับการเปลี่ยนแปลงและเอื้อต่อการพัฒนาระบบราชการ โดยได้จัดไว้เป็นยุทธศาสตร์ที่ 5 ซึ่งมีมาตรการที่สำคัญคือ การสร้างรูปแบบการเรียนรู้ด้วยตนเองของกลุ่มเป้าหมายที่เป็นผู้บริหารระดับสูงในลักษณะของการเรียนรู้จากประสบการณ์ปฏิบัติจริง การจัดสภาพแวดล้อมให้เอื้อต่อการสร้างกระบวนการเรียนรู้ และการเปิดโอกาสให้ประชาชนเข้ามามีส่วนเร่งรัดการปรับเปลี่ยนกระบวนทัศน์ เพื่อให้สามารถพัฒนาระบบราชการไทยให้มีความเป็นเลิศ สามารถรองรับกับการพัฒนาประเทศในยุคโลกาภิวัตน์โดยยึดหลักการบริหารกิจการบ้านเมืองและสังคมที่ดีและประโยชน์สุขของประชาชน จึงมีความจำเป็นที่ต้องศึกษาเพื่อหารูปแบบหน่วยงาน ทีมงานและบุคคลต้นแบบการปรับเปลี่ยนกระบวนทัศน์ที่ดีด้วยโครงการสร้างต้นแบบการปรับเปลี่ยนกระบวนทัศน์ วัฒนธรรม และค่านิยม วัตถุประสงค์ 1) เพื่อเสาะแสวงหาหน่วยงาน ข้าราชการ และทีมงาน ที่เป็นต้นแบบการปรับเปลี่ยนกระบวนทัศน์ที่ดีเป็นกรณีศึกษาเพื่อนำมาเป็นรูปแบบเพื่อการขยายผล โดยคัดเลือกหน่วยงานต้นแบบที่ปฏิบัติงานมีประสิทธิภาพและมีผลงานเป็นที่ประจักษ์ บนพื้นฐานการบริหารจัดการภาครัฐแนวใหม่ และคัดเลือกข้าราชการและทีมงานต้นแบบ 2) เพื่อศึกษาต้นแบบการปรับเปลี่ยนกระบวนทัศน์ที่ดีว่ามีวิธีการปรับเปลี่ยนกระบวนทัศน์อย่างไร เพื่อรวบรวมเป็นองค์ความรู้นำไปสู่การปฏิบัติ 3) เพื่อสร้างเครือข่ายการเรียนรู้ให้เกิดขึ้น เป็นเวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้ประสบการณ์ระหว่างหน่วยงานต่างๆ ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับ 1) องค์ความรู้เกี่ยวกับต้นแบบหน่วยงาน / ทีมงาน / แผนก / หน่วยบริการในกรม / จังหวัดและท้องถิ่นหรือองค์กรเอกชน ชุมชน ที่มีการปรับเปลี่ยนกระบวนทัศน์ตามแนวทางการบริหารงานภาครัฐแนวใหม่และมีผลงานเป็นที่ประจักษ์ตามเกณฑ์ที่กำหนด 2) แนวทางพัฒนากระบวนทัศน์ วัฒนธรรม และค่านิยมสำหรับหน่วยงาน ทีมงาน และบุคลากรภาครัฐเพื่อใช้เป็นแนวทางในการปฏิบัติเพื่อไปสู่องค์กรปรับเปลี่ยนกระบวนทัศน์ที่ดี 3) บุคลากร หน่วยงานภาครัฐรับรู้เงื่อนไขและปัจจัยที่มีผลต่อการปรับเปลี่ยนกระบวนทัศน์ วัฒนธรรม และค่านิยมตามแนวทางการบริหารงานภาครัฐแนวใหม่ในองค์กรของตนได้อย่างเหมาะสม 4) หน่วยงาน บุคลากรภาครัฐปฏิบัติงาน และพัฒนาองค์กร ตามเงื่อนไขและปัจจัยที่มีผลต่อการปรับปรับเปลี่ยนกระบวนทัศน์ วัฒนธรรม และค่านิยมตามแนวทางการบริหารงานภาครัฐแนวใหม่ 5) ประชาชนและผู้ที่รับบริการของรัฐให้การยอมรับ เชื่อถือ และศรัทธาในระบบบริหารงานของรัฐและข้าราชการมากยิ่งขึ้น หน่วยงานที่นำผลการวิจัยไปใช้ สถาบันส่งเสริมการบริหารกิจการบ้านเมืองที่ดี สำนักงาน ก.พ.ร. จะได้นำผลการศึกษาไปเผยแพร่เพื่อส่งเสริมการปฏิบัติงานที่ดีในหน่วยงานของรัฐ จัดให้มีการประชาสัมพันธ์ให้ข้าราชการ เจ้าหน้าที่ของรัฐ และประชาชนทั่วไป ได้รับทราบเกี่ยวกับหน่วยงาน ทีมงานและบุคคลต้นแบบการของการปรับเปลี่ยนกระบวนทัศน์ ตามแนวทางการบริหารงานภาครัฐแนวใหม่ ตลอดจนแนวทางการพัฒนากระบวนทัศน์ วัฒนธรรมและค่านิยมสำหรับหน่วยงาน ทีมงานและบุคลากรภาครัฐเพื่อใช้เป็นแนวทางในการปฏิบัติเพื่อไปสู่องค์กรปรับเปลี่ยนกระบวนทัศน์ที่ดี ขอบเขตและวิธีการศึกษาวิจัย ในการศึกษาวิจัยใช้แนวทางการศึกษาวิจัยเชิงคุณภาพและเชิงปริมาณ โดยใช้วิธีการวิจัยเอกสารร่วมกับการสนทนากลุ่ม (Focus group discussion) การสัมภาษณ์กลุ่มผู้มีส่วนได้เสีย (Stakeholders) การสำรวจเชิงคุณภาพ การวิจัยเพื่อหาคุณลักษณะร่วมของ หน่วยงาน / ทีมงาน / แผนก / หน่วยบริการ ในกรม / จังหวัดและท้องถิ่น หรือองค์กรเอกชน ชุมชน ที่เป็นต้นแบบการปรับเปลี่ยนกระบวนทัศน์ วัฒนธรรม และค่านิยมในการทำงานที่ดี (ซึ่งเป็นปัจจัยนำเข้า – Input - ที่ดี) และมีผลการปฏิบัติงานหรือบริการตามเป้าหมายที่กำหนดขององค์กร (ผลการปฏิบัติงาน – Performance) ประชากรและกลุ่มตัวอย่าง เป็นหน่วยงาน / ทีมงาน / แผนก / หน่วยบริการในกรม / จังหวัดและท้องถิ่น หรือองค์กรเอกชน ชุมชน จำนวนไม่น้อยกว่า 4 หน่วยงาน ที่มีคุณลักษณะที่พึงประสงค์ตามเกณฑ์ที่กำหนด มีการทำงานเชิงบูรณาการ มีประสบการณ์ และความพร้อมในการปรับเปลี่ยนกระบวนทัศน์ วัฒนธรรม และค่านิยม และประสบความสำเร็จในการทำงาน โดยแสดงให้เห็นเป็นที่ประจักษ์ด้วยผลการปฏิบัติงาน (Good performance) วิธีการศึกษาวิจัย การศึกษาวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อสร้างต้นแบบการปรับเปลี่ยนกระบวนทัศน์ วัฒนธรรม และค่านิยม โดยมีขั้นตอน ดังนี้ - ศึกษาและกำหนดนิยามความหมายของการปรับเปลี่ยนกระบวนทัศน์ วัฒนธรรม และค่านิยม ตามแนวทางการบริหารงานภาครัฐแนวใหม่ในเชิงทฤษฎี และการทบทวนเอกสารที่เกี่ยวข้องทั้งในประเทศและต่างประเทศ อันเป็นแนวทางในการกำหนดเป็นนิยามและความหมายของการปรับเปลี่ยนกระบวนทัศน์ วัฒนธรรม และค่านิยมตามแนวทางการบริหารงานภาครัฐแนวใหม่ในประเทศไทยต่อไป - ศึกษา / ทบทวนวรรณกรรมเพื่อคัดเลือกองค์กร / กลุ่มบุคคลที่มีผลงานดี ตามเกณฑ์การได้รับรางวัลต่างๆ ขององค์กร - ประสานกับแหล่งข้อมูลต่างๆ เช่น สถาบันจัดการองค์ความรู้ สถาบันเพิ่มผลผลิตแห่งชาติ ฯลฯ - จัดการประชุมเชิงปฏิบัติการ สนทนากลุ่ม กับผู้ทรงคุณวุฒิ เพื่อกำหนดนิยาม ความหมาย และขอบเขตของการปรับเปลี่ยนกระบวนทัศน์ วัฒนธรรม และค่านิยมตามแนวทางการบริหารงานภาครัฐแนวใหม่ - สังเคราะห์เอกสารและเนื้อหาแนวคิดจากการสนทนากลุ่ม - กำหนดกรอบกระบวนทัศน์ วัฒนธรรม และค่านิยม ตามแนวทางการบริหารงานภาครัฐแนวใหม่ ที่ได้จากการทบทวนเอกสารและแนวคิดจากการสนทนากลุ่ม ซึ่งจะเป็นกรอบการศึกษาในการพัฒนาและกำหนดหน่วยงานนำร่องต่อไป - ศึกษาและระบุปัจจัยเชิงเงื่อนไขและสาเหตุของกระบวนทัศน์ วัฒนธรรม และค่านิยมตามแนวทางการบริหารงานภาครัฐแนวใหม่ ตลอดจนผลลัพธ์ขององค์กรภายใต้ เงื่อนไข และปัจจัยดังกล่าว เพื่อกำหนดเกณฑ์ - ศึกษารวบรวมองค์ความรู้จากหน่วยงานต้นแบบ เพื่อนำไปดำเนินการในหน่วยงานนำร่อง - สรุปผลการศึกษาจากหน่วยงานนำร่อง - ประมวลรูปแบบ (Model) สร้างรูปแบบการเรียนรู้และคู่มือเพื่อนำไปปฏิบัติในองค์กร ตลอดจนระบบสนับสนุน และการให้คำปรึกษา - สร้างเครือข่ายการเรียนรู้แลกเปลี่ยนประสบการณ์ระหว่างหน่วยงานต้นแบบกับหน่วยงานนำร่อง - ขยายผลไปยังหน่วยงานอื่นๆ ต่อไป โดยการจัดทีมที่ปรึกษาพร้อมทำชุดพัฒนาองค์กร (Organization development package) และให้หน่วยงานต้นแบบพัฒนาหน่วยงานอื่นๆ ในลักษณะ หน่วยงานพี่-หน่วยงานน้อง (Brother organizations) ผู้รับผิดชอบโครงการ โครงการสร้างต้นแบบการปรับเปลี่ยนกระบวนทัศน์ วัฒนธรรมและค่านิยมเป็นความร่วมมือระหว่าง สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ (สำนักงาน ก.พ.ร.) กับ สถาบันส่งเสริมการบริหารกิจการบ้านเมืองที่ดี โดยสำนักงานคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการว่าจ้างให้สถาบันส่งเสริมการบริหารกิจการบ้านเมืองที่ดีทำวิจัย เพื่อส่งเสริมให้บุคลากรภาครัฐปรับเปลี่ยนวิธีการ พฤติกรรมการทำงานที่พึงประสงค์

Dr. Phichet Banyati