โครงการส่งเสริมฟื้นฟูและสร้างเสริมสุขภาพจิตคนพิการ

โครงการส่งเสริมฟื้นฟูและสร้างเสริมสุขภาพจิตคนพิการ

และครอบครัวโดยชุมชน

1.คำสำคัญ :     คนพิการ ,พัฒนาบุคลากร

2.จังหวัด :      นครราชสีมา

3.กลุ่มเป้าหมาย : ผู้ปกครองเด็กพิการหรือสมาชิกในครัวเรือนที่มีคนพิการ และมีความพร้อมทำงานกับคนพิการได้ คนพิการที่มีศักยภาพเป็นที่ปรึกษาให้คำแนะนำให้กำลังใจได้  อสม. อาสาสมัครต่างชุมชน คนพิการทั้ง 2 อำเภอ 1,436 คน พื้นที่ดำเนินการ อ.บัวใหญ่ อ.แก้งสนามนาง จ.นครราชสีมา

4.เป้าหมาย :1. สนับสนุนและพัฒนาบุคลากรของชุมชนให้เกิดความรู้ ความสามารถพร้อมให้ความช่วยเหลือคำแนะนำเป็นที่ปรึกษาและการให้กำลังใจคนพิการ และครอบครัว 2. เพื่อสนับสนุนให้เกิดกลุ่มเพื่อนช่วยเพื่อนของคนพิการ และครอบครัวในระดับชุมชน(กลุ่มเสี่ยว) 3. เพื่อให้เกิดรูปแบบและกระบวนการทำงานเพื่อฟื้นฟูวัฒนธรรมไทยที่อยู่ร่วมกันอย่างใกล้เอื้ออาทร ช่วยเหลือเกื้อกูล ของทุกคนในสังคมให้มีส่วนเสริมสร้างสุขภาพจิตของคนพิการและครอบครัว 4. เพื่อสรุปเป็นองค์ความรู้ด้านการพัฒนาจิตวิญญาณสำหรับคนพิการและครอบครัว

5.สาระสำคัญของโครงการ :จากสภาพปัญหาในเขตพื้นที่การทำงานของมูลนิธิเพื่อพัฒนาคนพิการในเขต อ.บัวใหญ่ และ อ.แก้งสนามนางพบว่า ในจำนวนคนพิการครึ่งหนึ่งไม่ได้จดทะเบียนคนพิการทำให้ไม่สามารถเข้าถึงสิทธิและบริการต่างๆของรัฐได้ ส่วนผู้ที่จดทะเบียนคนพิการไปแล้วก็ยังคงใช้ชีวิตอยู่ในสภาพเดิมไม่รู้สิทธิที่ควรจะได้รับหรือโอกาสในการเข้าถึงการบริการต่างๆค่อนข้างน้อย บางส่วนขาดแคลนอุปกรณ์เครื่องช่วยความพิการที่เหมาะสม  ขาดการฝึกทักษะฟื้นฟู หลายคนถูกปฏิเสธการเข้าเรียน การเข้าทำงาน  เหล่านี้ล้วนมีผลกระทบต่อจิตใจคนพิการและครอบครัวอย่างลงรากลึกและยาวนาน การฟื้นฟูสมรรถภาพคนพิการส่วนใหญ่สังคมและหน่วยงานต่างๆยังให้น้ำหนักอยู่ที่หน่วยงานภาครัฐและเอกชน แต่ในความเป็นจริงบริการเหล่านั้นมีอยู่ค่อนข้างจำกัด กระจุกอยู่ในเมืองใหญ่ ไม่กระจายในชนบท ดังนั้น คนพิการในชนบทจึงต้องอาศัยการช่วยเหลือจากครอบครัวและชุมชนเป็นหลัก ไม่เพียงแต่การช่วยเหลือฟื้นฟูด้านร่างกายเท่านั้นที่คนพิการควรตะได้รับการฟื้นฟูทางด้านจิตใจของผู้พิการและครอบครัวก็เป็นสิ่งจำเป็นไม่น้อยที่ต้องทำควบคู่กันไป

6.เครื่องมือที่ใช้ : 1.การสรรหาแกนนำกลุ่มผู้นำคนพิการที่มีความพร้อมจากชุมชน จัดอบรมการเป็นที่ปรึกษา ให้กำลังใจคนพิการในชุมชน 2.จัดค่ายครอบครัวคนพิการแลกเปลี่ยนเรียนรู้เรื่องทักษะความรู้และวิธีชีวิตจัดเวทีเยี่ยมบ้านสัญจรโดยมีกลุ่มผู้ปกครองเป็นแกนกลางในการประสานงานทำกิจกรรมร่วมกัน3.การสร้างความเข้าใจระหว่างหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเช่นสาธารณสุข พัฒนาสังคม

7.การจัดระบบ โครงสร้างกระบวนการทำงาน :แกนหลักในการดำเนินโครงการคือเจ้าหน้าที่มูลนิธิเพื่อพัฒนาคนพิการ ที่มีประสบการณ์และทุ่มเทใจให้กับการทำงานด้านคนพิการเต็มที่ มีบทบาททั้งเป็นพี่เลี้ยง กระตุ้นส่งเสริม สนับสนุน ให้อาสาสมัครเกิดความเชื่อมั่น และติดตาม  และ อาสาสมัครที่ปรึกษาชุมชน เป็นผู้มีจิตสาธารณะ พร้อมช่วยเหลือชุมชนและสังคม มีความเข้าใจคนพิการ(อาจเป็นอสม.หรือ มีสมาชิกในครอบครัวพิการ)

8.ขอบเขตและระยะเวลาดำเนินโครงการ :ระยะเวลา 1 ปี มกราคม –ธันวาคม 2546

9.การประเมินผลและผลกระทบ :เกิดชุดความรู้จากประสบการณ์จริง เกิดอาสาสมัครที่มีใจอยากช่วยงานคนพิการจากการค้นหาผู้มีความพร้อมที่จะเป็นผู้นำ ให้กำลังใจคนพิการในชุมชนได้อาสาสมัคร 60 คน จากกลุ่มผู้ปกครองเด็กพิการ คนพิการที่มีศักยภาพ ผู้นำชุมชน และอสม.มีความรู้ด้านงานสาธารณสุข จากการระดมความเห็นสิ่งที่เป็นแรงกระตุ้นให้อาสาสมัครอยากทำงานคือ ความเห็นใจคนพิการ และอยากช่วยเหลือคนพิการ,เกิดครูแกนนำในชุมชน

10.ความยั่งยืน :เกิดโรงเรียน ใต้ถุนบ้านการทำงานที่ผ่านมาของมูลนิธิฯ โดยเฉพาะการฟื้นฟูสมรรถภาพกลุ่มเด็กพิการและการเรียนรู้ในการจัดการฟื้นฟูในรูปแบบต่างๆร่วมกันจนสามารถสรุปเป็นบทเรียน16 ปีของการทำงานพัฒนาคนพิการอ.บัวใหญ่ และเกิดชุดองค์ความรู้ ของผู้ปกครองเด็กพิการ ได้แก่ “คู่มือการเลี้ยงดูลูกพิการฉบับชาวบ้าน” ซึ่งมีเนื้อหาผสมผสานแพทย์แผนปัจจุบัน/แผนโบราณ การใช้ภูมิปัญญาเกี่ยวกับสมุนไพร การดัดแปลงอุปกรณ์เครื่องช่วยความพิการ จากแนวคิดที่มูลนิธิเพื่อพัฒนาคนพิการ ที่ต้องการฟื้นฟูสมรรถภาพคนพิการให้ดีขึ้นโดยครอบครัวและชุมชนเป็นฐานในการพัฒนาคนพิการ ปี 2547 มูลนิธิและกลุ่มผู้ปกครองจึงได้ร่วมผลักดันให้เกิดสถานที่สำหรับการเรียนรู้ของผู้ปกครองและเด็กพิการ ในนาม “โรงเรียนครูแกนนำสำหรับเด็กพิการ”ขึ้นในชุมชน โดยใช้บ้านเลขที่ 108 หมู่ 1 บ้านด่านช้าง ต.ห้วยยาง อ.บัวใหญ่ จ.นครราชสีมา ซึ่งเป็นบ้านของวนันท์ สาอุตม์ ครูแกนนำ ซึ่งมีลูกเป็นเด็กสมองพิการ เป็นแหล่งเรียนรู้

11.จุดแข็ง และอุปสรรค :ภาพลักษณ์ขององค์กรเป็นที่รู้จัก ชุมชน สังคม ท้องถิ่นให้การยอมรับต่อความมุ่งมั่นตั้งใจทำงานอย่างต่อเนื่อง เป็นรูปธรรมตลอด 16 ปี ที่ผ่านมา อีกทั้งมีความสามารถในการประสานความร่วมมือได้หลากหลายกลุ่มตั้งแต่กลุ่มองค์กร ชุมชน อสม. อบต. ชมรมคนพิการจนถึงองค์กรรัฐในระดับอำเภอและจังหวัด ผู้นำองค์กรตั้งแต่ยุคแรกเริ่มจนถึงปัจจุบัน มีแนวคิดการฟื้นฟูคนพิการที่ชัดเจน และทำงานการมีส่วนร่วมทุกระดับ เจ้าหน้าที่ของมูลนิธิฯเป็นคนท้องถิ่น มีจิตใจมุ่งมั่นทำงานเพื่อคนพิการ มีการประสานภาคีเครือข่ายและสร้างสัมพันธ์อันดีกับองค์กรที่ทำงานด้านคนพิการ (มูลนิธิเพื่อพัฒนาเด็กพิการ,เครือข่ายชมรมคนพิการ)

อุปสรรค:การให้คำปรึกษางานด้านคนพิการนั้นการจัดทำหลักสูตรในการอบรมหรือการคาดหวังที่จะสรรหาแกนนำในการเป็นที่ปรึกษาคนพิการในชุมชนในความเป็นจริงเป็นได้เพียงผู้ให้คำแนะนำและเชิญชวนครอบครัวผู้พิการออกมารับบริการเท่านั้น ยังไม่เกิดที่ปรึกษาขึ้นในชุมชน ,ผู้ที่จะไปทำงานร่วมกับผู้พิการและครอบครัวในฐานที่ปรึกษาบางรายหมดความพยายามเนื่องจากไม่สามารถทนต่ออารมณ์ที่ไม่ดีของผู้พิการและครอบครัว,กระบวนการทำงานมีข้อจำกัดโดยเฉพาะเงื่อนไขของการรับรู้ข้อมูลข่าวสารของคนพิการในภาคชนบท ที่ไม่มีโอกาสได้รับรู้ข้อมูลต่างๆจึงทำให้คนพิการและครอบครัวขาดโอกาสต่างๆโดยสิ้นเชิง ขาดการประชาสัมพันธ์เชิญชวนให้คนพิการหรือบุคคลทั่วไปได้รับทราบว่ามีที่ปรึกษาคนพิการอยู่ในชุมชน

12.ที่ติดต่อ :

นางพัชราภรณ์ ชนภัณฑารักษ์ ผู้จัดการมูลนิธิ

5/1 หมู่ 8 บ้านห้วยแคน ต.บัวใหญ่ อ.บัวใหญ่ จ.นครราชสีมา 30120

โทร 081-0731864

นางวนันท์ สาอุตม์  อาสาสมัคร ที่ปรึกษาคนพิการ ครูแกนนำ ซึ่งมีลูกเป็นเด็กสมองพิการ

108 หมู่ 1 บ้านด่านช้างต.ห้วยยาง อ.บัวใหญ่ จ.นครราชสีมา

อาชีพ ทำนา

องค์กร มูลนิธิเพื่อพัฒนาคนพิการ

ที่ตั้ง อาศัยพื้นที่โรงพยาบาลบัวใหญ่  (ตึกเก่า) 6 ถ. เทศบาล12 ต.บัวใหญ่ อ.บัวใหญ่ จ.นครราชสีมา 30120 โทร 044-46108550ต่อ 117

 

[วีรชัย ธรรมมานอก]

สวัสดีคับๆๆๆๆชาวบ้านด่านช้าง ผมก็คนบ้านด่านช้างนะครับ แต่ผมมาอยุ่เกาะสุมยครับ สบายดีกันไหมครับชาวบ้านด่านช้างผมชื่ออุ้ม ครับ อยุ่บ้านเลขที่ 207 หมู่ 1 ครับผมหลานย่าน้อย ย่าลี ครับ ผมเคยเรียนอยู่โรงเรียนบ้านด่านช้างครับนี้เบอร์ผม 083-6355941 และ 089-4965623