ไม้พยุง ไม้เศรษฐกิจที่ได้ชื่อว่าเป็นไม้ที่มีราคาแพงที่สุดในโลก

*ไม้พยุง ไม้เศรษฐกิจที่ได้ชื่อว่าเป็นไม้ที่มีราคาแพงที่สุดในโลก

  * ถิ่นกำเนิดของต้นพยุง

  - พยุง หรือพะยูง เป็นไม้ยืนต้นที่มีถิ่นกำเนิดอยู่หลายประเทศด้วยกัน คือ ไทย เมียนมาร์ กัมพูชา ลาว และเวียดนาม สำหรับประเทศไทยจะพบพยุงได้ตามธรรมชาติในป่าดิบแล้งและป่าเบญจพรรณชื้นทางภาคตะวันออกและภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ซึ่งอยู่ในพื้นที่ที่สูงจากระดับน้ำทะเลประมาณ 100–200 เมตร ด้วยความเป็นไม้ที่มีถิ่นกำเนิดในหลายประเทศ จึงทำให้การกระจายพันธุ์ตามธรรมชาติแตกต่างกันออกไป ซึ่งจะขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายอย่าง ไม่ว่าจะเป็นลักษณะและองค์ประกอบทางพันธุกรรม ความสามารถในการปรับตัวกับสิ่งแวดล้อมและระบบนิเวศน์ และอื่น ๆ

*การเจริญเติบโตและการเก็บเกี่ยวผลผลิตไม้พะยูง

   - ถึงแม้ว่าพะยูงจะเป็นไม้มีค่าทางเศรษฐกิจที่มีความต้องการสูง แต่ทว่าการปลูกสร้างสวนป่าไม้พะยูงนั้นอาจไม่ค่อยได้รับความนิยมมากนัก เพราะเป็นไม้ที่มีอัตราการเจริญเติบโตค่อนข้างช้า กว่าจะมีขนาดเนื้อไม้มากพอที่จะสามารถนำไปใช้งานได้ก็ต้องรอราว ๆ 30 ปีขึ้นไป สำหรับพยุงที่เป็นกล้าไม้หรือไม้เล็ก หากปลูกในระยะ 2×3 เมตร เมื่อกล้าไม้มีอายุ 1–2 ปี จะมีความสูง 1.1 เมตร และ 2.1 เมตร ตามลำดับ และกล้าไม้อายุ 4 ปี หากปลูกในระยะ 2×2 เมตร จะมีความสูง 4.4 เมตร ส่วนการเก็บเกี่ยวจะต้องรอประมาณ 20–30 ปีขึ้นไป

*ปัจจัยที่ทำให้ไม้พะยูงมีราคาแพงและหาได้ยาก

 - สิ่งที่ทำให้ไม้พะยูงมีราคาแพงคือคุณสมบัติของเนื้อไม้ เนื่องจากเนื้อไม้พยุงมีคุณภาพสูง โดยเฉพาะส่วนที่เรียกว่าแก่นไม้ เมื่อนำไปแปรรูปเป็นเฟอร์นิเจอร์ หรือเครื่องมือเครื่องใช้ต่าง ๆ จะอยู่ได้นานมากกว่า 10 ปีเลยก็ว่าได้ เพราะเนื้อไม้มีความหนาแน่น แข็งแรง อีกทั้งยังทนต่อฝนและความชื้น นอกจากนี้ลวดลายไม้ยังมีหลากสี ดูสวยงามเป็นเอกลักษณ์ และที่สำคัญคือเป็นไม้ที่หาได้ยากและความต้องการสูง ในป่าธรรมชาติมีค่อนข้างน้อย ส่วนใหญ่จะเป็นไม้ที่มีอายุไม่มาก ส่วนไม้ที่จะนำไปใช้งานได้ก็ต้องรอนานหลายสิบปี นั่นจึงทำให้ไม้พะยูงหาได้ยาก

 * การใช้ประโยชน์ไม้พะยูง

  - ไม้พะยูงเป็นไม้เนื้อแข็งที่มีความเหนียว แข็งแรงและทนทาน ชักเงาได้ดี ลวดลายสวยงาม มีความละเอียด ดูมีสีสันและเป็นเอกลักษณ์ จึงเหมาะกับการนำไปแปรรูปเป็นเฟอร์นิเจอร์ ด้ามเครื่องมือ เครื่องดนตรี เครื่องมือเครื่องใช้ต่าง ๆ รวมถึงงานแกะสลัก เพราะไม้พะยูงที่มีอายุหลายสิบปีจะทนทานมากเป็นพิเศษ เมื่อนำไปแปรรูปเป็นเครื่องเรือนหรือเครื่องใช้ต่าง ๆ จะมีอายุการใช้งานยาวนานมาก ส่วนใหญ่จะไม่ค่อยนิยมนำไปสร้างที่อยู่อาศัย เพราะเป็นไม้ที่มีราคาแพงมาก อีกทั้งยังมีน้ำมันในตัวด้วย ซึ่งสามารถติดไฟได้ง่าย

*ข้อดีของไม้พยุง

  - เนื้อไม้ละเอียด แข็งแรง ทนทาน ชักเงาได้ดี ถือเป็นคุณสมบัติที่ดีของไม้ที่จะนำไปแปรรูป ซึ่งไม้พะยูงสามารถนำไปแปรรูปเป็นเฟอร์นิเจอร์ เครื่องดนตรี ด้ามจับเครื่องมือ เครื่องมือเครื่องใช้ประเภทต่าง ๆ รวมถึงการแกะสลัก ด้วยคุณสมบัติดังกล่าวจะทำให้ไม้พะยูงที่ผ่านการแปรรูปมีคุณภาพและมีอายุการใช้งานยาวนานมากพอสมควร
 - นื้อไม้มีสีสันและลวดลายสวยงาม แก่นไม้พะยูงจะมีสีสันหลากหลาย ตั้งแต่สีส้ม แดงเลือดหมู แดงอมม่วง ม่วงอมน้ำตาลดำ และน้ำตาลดำ ส่วนลวดลายเนื้อไม้จะเกลี้ยงเป็นมัน มีลายเส้นวงสีเข้มออกโทนน้ำตาลอมดำหรือสีน้ำตาลอ่อน และเสี้ยนสนเป็นริ้วแคบ เมื่อนำไปแปรรูปเป็นเฟอร์นิเจอร์แล้วจะดูสวยงามและน่าใช้งาน
 - ขายได้ราคาดี เนื่องจากเป็นไม้ที่หาได้ยาก แต่ในขณะเดียวกันความต้องการก็สูงมากเช่นกัน ไม้พะยูงถูกจัดให้เป็นหนึ่งในไม้มีค่าทางเศรษฐกิจที่มีราคาแพงมากที่สุดในโลก ด้วยคุณภาพของเนื้อไม้ที่เหมาะกับการนำไปแปรรูปและผลิตเป็นเครื่องมือเครื่องใช้ประเภทต่าง ๆ จึงทำให้เป็นที่ต้องการมาก หากขายก็จะได้ราคาสูงพอสมควร

*ข้อเสียของไม้พยุง

 - ราคาแพงและหาได้ยาก ด้วยคุณสมบัติของไม้ที่ตอบโจทย์และเป็นที่ต้องการมากในตลาด แต่ในขณะเดียวกันไม้พะยูงกลายเป็นไม้ที่หาได้ยาก เพราะเป็นไม้ที่มีอัตราการเจริญเติบโตค่อนข้างช้า คนส่วนมากจึงไม่ค่อยนิยมปลูกนัก ถึงแม้ว่าความต้องการจะมีมากขึ้นเรื่อย ๆ ก็ตาม นี่จึงเป็นสาเหตุที่ทำให้ไม้พะยูงมีราคาแพงและหาได้ยาก
  - ใช้เวลานานหลายปีกว่าจะนำมาใช้งานได้ โดยเฉลี่ยไม้พะยูงที่สามารถตัดขายได้จะอยู่ที่ประมาณ 20–30 ปีขึ้นไป ยิ่งมีอายุมากก็ยิ่งดี เพราะแก่นไม้จะมีขนาดใหญ่มากขึ้น และความหนาแน่นก็จะเพิ่มขึ้นด้วย แต่ระยะเวลาดังกล่าวถือว่านานพอสมควร นั่นจึงเป็นอีกหนึ่งสาเหตุที่ทำให้ไม้พะยูงได้รับความนิยมน้อยลง
  - ไม่เหมาะกับการนำมาสร้างที่อยู่อาศัย เนื่องจากไม้พะยูงมีน้ำมันอยู่ในตัว หากนำไปก่อสร้างบ้านเรือนจะมีความเสี่ยงต่อการเกิดไฟไหม้ได้ง่ายกว่าไม้ชนิดอื่น เพราะไม้ดังกล่าวจะติดไฟได้ค่อนข้างง่ายนั่นเอง

   * จุดเด่นของไม้พยุง

  - จุดเด่นของไม้พยุงจะอยู่ที่เนื้อไม้ โดยเนื้อไม้พยุงนั้นจะมีความละเอียด เหนียวและแข็ง และที่สำคัญคือมีน้ำมันอยู่ในตัว ถือเป็นไม้ที่มีความแข็งแรงและทนทานมากพอสมควร สามารถชักเงาได้ดี นอกจากนี้สิ่งที่ทำให้ไม้พยุงโดดเด่นก็คือสีและลวดลายของไม้ ถึงแม้ว่าจะดูคล้ายกับไม้ชิงชันก็ตาม แต่สิ่งที่ทำให้แตกต่างคือไม้พยุงจะมีแก่นไม้สีแดงเข้ม ส้ม หรือน้ำตาลอ่อน ส่วนกระพี้จะมีสีเหลืองอ่อน ในขณะที่ไม้ชิงชันจะมีแก่นไม้สีแดงเข้มถึงค่อนข้างดำ และมีเส้นแทรกสีดำมากกว่า ส่วนกระพี้จะมีสีขาวอมเหลือง

  - ไม้พะยูง ถือเป็นไม้ที่หาได้ยาก เพราะปัจจุบันนี้เหลือเฉพาะในประเทศไทยเท่านั้น ส่วนประเทศเพื่อนบ้านอย่างลาวและกัมพูชาที่เคยมีมากก็ถูกตัดไปใช้งานหมดแล้ว เพราะฉะนั้นต้นพยุงที่มีอยู่ตอนนี้เหลือเพียงแค่สายพันธุ์เดียว นั่นก็คือสายพันธุ์ไทยดั้งเดิม ซึ่งถือได้ว่าเป็นพันธุ์ที่มีเนื้อไม้แข็งแรงและทนทาน ลวดลายสวยงาม โดยเฉพาะไม้พะยูงที่มีอายุ 30 ปีขึ้นไป เมื่อนำไปแปรรูปเป็นเฟอร์นิเจอร์หรือเครื่องใช้ต่าง ๆ จะทำให้มีอายุการใช้งานยาวนานมากทีเดียว