เที่ยวเชียงแสนกับอ.สุภัชชา แกมนาค ตอนตำนานการสร้างพระธาตุปูเข้า

ตำนานการสร้างพระธาตุปูเข้า ซึ่งมีเขียนไว้อย่างละเอียดพิสดารว่า พระยาลวจังกราชผู้ครองเมืองเชียงแสนมีราชบุตรคือลาวก่อ ลาวเกื้อและลาวเก๊าพากันไปเที่ยวที่สบห้วยตมพบปูตัวใหญ่ตัวหนึ่งจึงช่วยกันไล่จับปูแต่ปูกับหนีเข้ารูไปเสียทั้งลาวก่อและลาวเกื๊อให้ลาวเก๊าผู้เป็นน้องคนสุดท้องเฝ้าอยู่ใต้ลำห้วยส่วนพวกตนจะตามขุดรอยปูลงไปจนได้ปูมาแล้วนำไปถวายพระบิดาส่วนลาวเก๊าก็เฝ้าอยู่อย่างนั้นถึง2วันไม่พบปูจึงกลับมาที่ต้นห้วยไม่พบพี่ชายทั้งสองคนจึงไปทูลพระราชบิดาให้ทราบพระยาลวจังกราช

จึงคิดว่า3พี่น้องไม่รักใคร่สามัคคีกันจึงให้ไปครองคนละเมืองลาวก่อพี่คนโตไปครองเมืองกวางคนรองลาวเกื้อไปครองเมืองผาลานผานองส่วนลาวเก๊าอยู่กับพระองค์จวบจนพระยาลวจังกราชสิ้นพระชนม์ลาว-เก๊าจึงได้ครองเมืองต่อมาและทรงพระนามว่าพระยาลาวเก้าแก้วมาเมืองและพระองค์ยังทรงสร้างพระธาตุเจดีย์บนดอยที่ปูหนีเข้ารูในพ.ศ.1302พระธาตุเจดีย์ที่พระยาลาวเก้าแก้วเมืองมาสร้างขึ้นชื่อว่าพระธาตุปูเข้าจนถึงปัจจุบัน

(แหล่งที่มา:เมืองเหนือและเมืองใต้ ต.อมาตกุล โรงพิมพ์รุ่งรัตน์ 2513. หน้า77-78)