จากที่มีโอกาสได้ไปร่วมเรียนรู้กับชาวเม็กดำในวันที่ 5 มกราคมที่ผ่านมา นอกจากได้เห้นและชื่นชมในกระบวนการเรียนการสอนของโรงเรียนเม็กดำแล้ว ยังมีโอกาสได้เยี่ยมชมกระบวนเรียนรู้เพื่อพัฒนาความพอเพียงของชาวบ้านเม็กดำไปด้วย
เม็กดำมีของดีอยู่กับตัว ครูบาท่านกล่าวว่า ที่ที่เม็กดำตั้งอยู่นี้เหมือนอยู่บนสวรรค์ โดยเฉพาะสวรรค์ของคนอีสาน
หลายท่านคงเป็นงง! ว่าอีสานเรามีสวรรค์กันด้วยหรือ
อีสานมีสววรค์ทุกที่ที่มีน้ำ และเม็กดำมีน้ำ น้ำที่ดีและมีคุณภาพ
หลายท่านคงไม่เถียงใช่ไหมค่ะ ถ้าที่ใดมีน้ำและใช้น้ำ จัดการน้ำอย่างถูกวิธี ชีวีจะสูขขีสุขโขเป็นไหนๆ
เพราะน้ำเป็นจุดเริ่มต้นของสิ่งดี โดยเฉพาะคำนี้ที่ผู้คนโหยหา คือคำว่าน้ำใจ
ที่เม็กดำมีลำน้ำสาธารณะที่เรียกชื่อว่า ลำพังชูเป็นลำน้ำสาขาของแม่น้ำมูล แต่ไม้แห้งเหมือนแม่มูลเพราะไม่ถูกดูดหินดินทราย
ลำพังชูเป็นลำน้ำสายเดียวในพื้นที่จึงต้องมีเพียงลำพัง มีนำขังตลอดปี และหล่อเลี้ยงชีวิตผู้คนในเม็กดำมาหลายร้อยปี
ที่แน่ ๆ มีปลาชุกชมดักจับกันง่ายๆ ด้วยอุปกรณ์พื้นบ้านที่ชื่อว่า จั่น
เดิมทีนั้นท่าน อบต. วิรัตน์ บอกว่า บริเวณริมฝั่งลำพังชูนั้นผู้ใหญ่บ้านได้แบ่งสรรพื้นที่ให้ทุกครัวเรือนในหมู่บ้านใช้เป็นพื้นที่ปลูกผักสวนครัวไว้รับประทาน แปลงผักริมห้วยจึงเป็นที่พบปะของผู้คน โดยเฉพาะคนหนุ่มสาว ใครต้องการมองหาคู่กายที่ขยันขันแข็งสังเกตได้ที่แปลงผัก พ่อตาแม่ยายเลือกเขยก็ง่าย พ่อปู่แม่ย่าเลือกสะใภ้ก็ดี นี่คืออุบายของคนสมัยก่อน ทุกวันนี้ถ้าจะหาเขยหรือสะใภ้คงไปหาได้ตามตลาดนัดคลองถม
แต่เมื่อมีตลาดเคลื่อนที่วิ่งขายผักปลาทั่วทุกสารทิศ วิถีชีวิตริมลำพังชูก็เปลี่ยน
แปลงหญ้าริมฝั่งลำพังชู
จากแปลงผักการเป็นแปลงหญ้า ทั้งหญ้าที่เกิดตามธรรมชาติเพราะปล่อยทิ้งปล่อยขว้าง และหญ้าที่ปลูกขึ้นใหม่เพื่อเป็นอาหารเลี้ยงวัว
เพราะที่นาเป็นที่ลุ่มไม่เหมาะกับการปลูกหญ้า จึงมาพัฒนาแปลงผักเป็นแปลงหญ้า
ทั้งมีปลูกหญ้าเชิงเดี่ยวและผสมผสานทั้งผักและหญ้า
เมื่อปลูกอยู่ริมฝั่ง ง่ายต่อการให้น้ำและประหยัดค่าใช้จ่าย เป็นการยิงปืนนัดเดียวได้นกตั้งหลายตัว เพราะให้น้ำผักหญ้าก็ได้น้ำ ให้น้ำหญ้าผักก็ได้น้ำและที่ได้แน่ ๆ คือคนปลูกผัก คนกินผัก คนเลี้ยงวัว และวัวที่กินทั้งหญ้าและผัก
แปลงผักในแปลงหญ้า
และที่แน่ไปกว่านั้นก็มีรางอาหารให้วัวอยู่ใต้ต้นข่อยริมห้วย วัวหิวน้ำก็วิ่งลงห้วยลำพังชู ส่วนหญ้าและฟางมีให้กินตลอดเวลา คนเลี้ยงสบายแฮเพราะได้ดูแลทั้งสวนและวัวในเวลาเดียวกัน
ทุกวันนี้คนปลูกผักที่เม็กดำจึงไม่ต้องกังวลเรื่องหญ้าในแปลงผัก และหญ้าอาหารวัว เพราะยิ่งรกยิ่งดีมีอาหารให้วัวกินได้ตลอด แต่กลัวอย่างเดียวคือกลัวจะรกคนโดยเฉพาะคนขี้เกียจ ไม่เอางานจะพาลทำให้ลำพังชูหมดคุณค่า ซะเปล่า ๆ
ขอบคุณค่ะพี่พงษ์ พิมพ์ผิดจริงค่ะ เพราะเร่งใส่เวลาแต่ตอนนี้แก้ไขแล้วค่ะ
ขอบคุณค่ะ
วันนี้พัฒนาขึ้นมาแล้ว
ลงภาพตัวเองอย่างนี้มันถึงจะได้คะแนน
งานออกสาธารณะมันต้องคิดบ้าง จะวางภาพลักษณ์ตัวเองให้พอไปวัดไปวา แต่รูปนี้ก็พอใช้ได้ ถ้าอยากสวยดีกว่านี้ต้องเอาเป็ดมาแลก
ภาพประกอบใช้ได้ ยังขาดรายละเอียดในส่วนลึก
เรียกว่าพอเห็นแวว แต่ยังไปไม่ไกลครับ
เห็นด้วยกับอาจารย์ดร.แสวงครับ
อาจารย์พันดาครับ เขาว่าที่ใดมีรัก ที่นั่นมีทุกข์
และที่ใดมีน้ำ ที่นั่นมักจะขียวชอุ่มเสมอครับ
ผมก็เห็นด้วยครับสำหรับเรื่องน้ำเพราะเป็นหัวใจสำคัญในการทำการเกษตร แต่เราจะทำอย่างไรให้มีการใช้น้ำอย่างมีประสิทธิภาพ โดยเฉพาะการใช้น้ำในการปลูกหญ้าอาหารสัตว์
ขอบคุณครับที่นำเรื่องดีๆ มาเล่าสู่ฟัง
ขอเป็นกำลังใจต่อไปครับ
อุทัย
ขอบคุณค่ะ ครูบา อาจารย์แสวง อาจารย์อุทัย
ที่ช่วยแนะแนวทาง จากที่เก็บข้อมูลมาคิดว่าเก็บได้แต่สิ่งที่เห็นแต่ยังขาดการวิเคราะห์ และสังเคราะห์เกี่ยวกับสภาพปัญหาและปัจจัยต่าง ๆ ต่างที่ทำให้แต่ละพื้นที่มีการจัดการที่แตกต่างกัน ใช่หรือเปล่าค่ะอาจารย์