สายธารความรู้สู่การเลี้ยงโคอย่างพอเพียง ตอนที่ 28 KM รกหญ้าดีกว่ารกคนที่เม็กดำ


เมื่อปลูกอยู่ริมฝั่ง ง่ายต่อการให้น้ำและประหยัดค่าใช้จ่าย เป็นการยิงปืนนัดเดียวได้นกตั้งหลายตัว เพราะให้น้ำผักหญ้าก็ได้น้ำ ให้น้ำหญ้าผักก็ได้น้ำและที่ได้แน่ ๆ คือคนปลูกผัก คนกินผัก คนเลี้ยงวัว และวัวที่กินทั้งหญ้าและผัก

      จากที่มีโอกาสได้ไปร่วมเรียนรู้กับชาวเม็กดำในวันที่ 5 มกราคมที่ผ่านมา  นอกจากได้เห้นและชื่นชมในกระบวนการเรียนการสอนของโรงเรียนเม็กดำแล้ว  ยังมีโอกาสได้เยี่ยมชมกระบวนเรียนรู้เพื่อพัฒนาความพอเพียงของชาวบ้านเม็กดำไปด้วย

       เม็กดำมีของดีอยู่กับตัว ครูบาท่านกล่าวว่า  ที่ที่เม็กดำตั้งอยู่นี้เหมือนอยู่บนสวรรค์  โดยเฉพาะสวรรค์ของคนอีสาน

       หลายท่านคงเป็นงง! ว่าอีสานเรามีสวรรค์กันด้วยหรือ

       อีสานมีสววรค์ทุกที่ที่มีน้ำ  และเม็กดำมีน้ำ น้ำที่ดีและมีคุณภาพ

      หลายท่านคงไม่เถียงใช่ไหมค่ะ  ถ้าที่ใดมีน้ำและใช้น้ำ จัดการน้ำอย่างถูกวิธี ชีวีจะสูขขีสุขโขเป็นไหนๆ

      เพราะน้ำเป็นจุดเริ่มต้นของสิ่งดี โดยเฉพาะคำนี้ที่ผู้คนโหยหา คือคำว่าน้ำใจ

     ที่เม็กดำมีลำน้ำสาธารณะที่เรียกชื่อว่า ลำพังชูเป็นลำน้ำสาขาของแม่น้ำมูล แต่ไม้แห้งเหมือนแม่มูลเพราะไม่ถูกดูดหินดินทราย

     ลำพังชูเป็นลำน้ำสายเดียวในพื้นที่จึงต้องมีเพียงลำพัง มีนำขังตลอดปี และหล่อเลี้ยงชีวิตผู้คนในเม็กดำมาหลายร้อยปี

    ที่แน่ ๆ มีปลาชุกชมดักจับกันง่ายๆ ด้วยอุปกรณ์พื้นบ้านที่ชื่อว่า จั่น

    เดิมทีนั้นท่าน อบต. วิรัตน์ บอกว่า บริเวณริมฝั่งลำพังชูนั้นผู้ใหญ่บ้านได้แบ่งสรรพื้นที่ให้ทุกครัวเรือนในหมู่บ้านใช้เป็นพื้นที่ปลูกผักสวนครัวไว้รับประทาน แปลงผักริมห้วยจึงเป็นที่พบปะของผู้คน โดยเฉพาะคนหนุ่มสาว ใครต้องการมองหาคู่กายที่ขยันขันแข็งสังเกตได้ที่แปลงผัก พ่อตาแม่ยายเลือกเขยก็ง่าย พ่อปู่แม่ย่าเลือกสะใภ้ก็ดี นี่คืออุบายของคนสมัยก่อน  ทุกวันนี้ถ้าจะหาเขยหรือสะใภ้คงไปหาได้ตามตลาดนัดคลองถม

       แต่เมื่อมีตลาดเคลื่อนที่วิ่งขายผักปลาทั่วทุกสารทิศ วิถีชีวิตริมลำพังชูก็เปลี่ยน

แปลงหญ้าริมฝั่งลำพังชู

      จากแปลงผักการเป็นแปลงหญ้า ทั้งหญ้าที่เกิดตามธรรมชาติเพราะปล่อยทิ้งปล่อยขว้าง และหญ้าที่ปลูกขึ้นใหม่เพื่อเป็นอาหารเลี้ยงวัว

      เพราะที่นาเป็นที่ลุ่มไม่เหมาะกับการปลูกหญ้า  จึงมาพัฒนาแปลงผักเป็นแปลงหญ้า

    ทั้งมีปลูกหญ้าเชิงเดี่ยวและผสมผสานทั้งผักและหญ้า 

    เมื่อปลูกอยู่ริมฝั่ง ง่ายต่อการให้น้ำและประหยัดค่าใช้จ่าย เป็นการยิงปืนนัดเดียวได้นกตั้งหลายตัว  เพราะให้น้ำผักหญ้าก็ได้น้ำ   ให้น้ำหญ้าผักก็ได้น้ำและที่ได้แน่ ๆ คือคนปลูกผัก คนกินผัก คนเลี้ยงวัว และวัวที่กินทั้งหญ้าและผัก

แปลงผักในแปลงหญ้า

แปลงหญ้าในป่ากล้วย

    และที่แน่ไปกว่านั้นก็มีรางอาหารให้วัวอยู่ใต้ต้นข่อยริมห้วย  วัวหิวน้ำก็วิ่งลงห้วยลำพังชู  ส่วนหญ้าและฟางมีให้กินตลอดเวลา  คนเลี้ยงสบายแฮเพราะได้ดูแลทั้งสวนและวัวในเวลาเดียวกัน

     ทุกวันนี้คนปลูกผักที่เม็กดำจึงไม่ต้องกังวลเรื่องหญ้าในแปลงผัก และหญ้าอาหารวัว เพราะยิ่งรกยิ่งดีมีอาหารให้วัวกินได้ตลอด  แต่กลัวอย่างเดียวคือกลัวจะรกคนโดยเฉพาะคนขี้เกียจ ไม่เอางานจะพาลทำให้ลำพังชูหมดคุณค่า  ซะเปล่า ๆ

   

หมายเลขบันทึก: 71358เขียนเมื่อ 7 มกราคม 2007 23:57 น. ()แก้ไขเมื่อ 6 กันยายน 2013 17:44 น. ()สัญญาอนุญาต: จำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (6)
  • อ.พันดา พิมพ์ ผิด  คำว่าโดยฌแพะสวรรค์  น่าจะเป็นโดยเฉพาะสวรรค์    และคำว่า ส่วนหย้าและฟาง น่าจะเป็น หญ้า ครับ
  • ผมไปที่เม็กดำ เมือนกับผมได้ไปอยู่ใน ผมเคยไฝ่ฝัน ในจินตนาการ   เยี่ยมมากเลยครับ  วันที่ 13 จะพยายามไปอีกให้ได้ครับ

ขอบคุณค่ะพี่พงษ์  พิมพ์ผิดจริงค่ะ เพราะเร่งใส่เวลาแต่ตอนนี้แก้ไขแล้วค่ะ

ขอบคุณค่ะ

 วันนี้พัฒนาขึ้นมาแล้ว

ลงภาพตัวเองอย่างนี้มันถึงจะได้คะแนน

งานออกสาธารณะมันต้องคิดบ้าง จะวางภาพลักษณ์ตัวเองให้พอไปวัดไปวา แต่รูปนี้ก็พอใช้ได้ ถ้าอยากสวยดีกว่านี้ต้องเอาเป็ดมาแลก

ภาพประกอบใช้ได้ ยังขาดรายละเอียดในส่วนลึก

เรียกว่าพอเห็นแวว แต่ยังไปไม่ไกลครับ

  • ทำไม ทำได้ ไม่ได้
  • เทียบแล้ว ที่อื่นดีกว่า หรือ ติดขัดอะไร
  • ปัจจัยหนุน หรือ ขัดขวาง
  • ดี ไม่ดี ในแง่ต่างๆ
  • ถ้าลงในชุดความรู้แล้วจะนึกต่อได้อีกหลายสิบเรื่อง
  • แตกประเด็นแล้วจะเห็นความเหมือน ความต่าง กับที่อื่นๆ
  • วิ่งวนข้างนอกบ้านแบบนี้ คิดอะไรต่อไม่ออกหรอกครับ
  • นี่คือ จุดอ่อนของเรื่องนี้ครับ
  • ทุกคนอยากทำดีทั้งนั้นแหละ เชื่อผมสักครั้งเถอะ
  • ทำไมเขาจึงทำได้ หรือ ทำไม่ได้ นี่คือสิ่งที่เราต้องมอง
  • ตอนนี้ ไปมาหลายแห่ง ก็ยังไม่มองให้ชัด ให้เข้าเนื้อหาสาระ
  • พลาดโอกาสมาหลายรอบแล้วครับ
  • จะต้องรออีกนานแค่ไหนจึงจะ "เอาจริง" ซะที
  • อย่าบอกนะว่าชาติหน้า ผมไม่รอหรอกครับ

เห็นด้วยกับอาจารย์ดร.แสวงครับ

อาจารย์พันดาครับ เขาว่าที่ใดมีรัก ที่นั่นมีทุกข์

และที่ใดมีน้ำ ที่นั่นมักจะขียวชอุ่มเสมอครับ

ผมก็เห็นด้วยครับสำหรับเรื่องน้ำเพราะเป็นหัวใจสำคัญในการทำการเกษตร แต่เราจะทำอย่างไรให้มีการใช้น้ำอย่างมีประสิทธิภาพ โดยเฉพาะการใช้น้ำในการปลูกหญ้าอาหารสัตว์

ขอบคุณครับที่นำเรื่องดีๆ มาเล่าสู่ฟัง

ขอเป็นกำลังใจต่อไปครับ

อุทัย

ขอบคุณค่ะ ครูบา อาจารย์แสวง อาจารย์อุทัย

      ที่ช่วยแนะแนวทาง  จากที่เก็บข้อมูลมาคิดว่าเก็บได้แต่สิ่งที่เห็นแต่ยังขาดการวิเคราะห์ และสังเคราะห์เกี่ยวกับสภาพปัญหาและปัจจัยต่าง ๆ  ต่างที่ทำให้แต่ละพื้นที่มีการจัดการที่แตกต่างกัน ใช่หรือเปล่าค่ะอาจารย์

พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท