การพูดคุยกับลูกเป็นเรื่องที่พ่อแม่ทำได้ทั้งนั้น แต่การรับฟังลูกไม่ใช่เรื่องที่ใครๆทั่วไปก็เป็นกัน
รับฟังไม่ใช่ได้ยิน ได้ยินคือไปติดที่สมอง แต่รับฟังมันหยั่งไปที่หัวใจ
ติดที่สมองก็คือ ฟังแล้วชอบด่วนตัดสิน เปรียบเทียบ วิเคราะห์วิจารณ์ และสอนสั่งไปต่างๆนานา โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การสอนสั่งโดยยึดประสบการณ์ของคนรุ่นพ่อแม่ปู่ย่าตายายมาเป็นตัวตั้ง
แต่ถ้าหยั่งลงหัวใจ ให้นึกถึงการเพาะเมล็ดลงไปในผืนดินก็คือผืนใจ เมล็ดที่ดี ครั้นได้น้ำเพียงพอก็จะค่อยๆแตกรากและงอกใบน้อยๆค่อยๆโผล่ขึ้นมาจากดิน
ฟังด้วยหัวใจจึงเป็นมากกว่าการตัดสิน แต่เป็นการได้ยินสิ่งที่อยู่เบื้องลึกมากกว่าเนื้อหาที่ลูกรักหลานรักหรือเด็กเยาวชนที่เราทำงานด้วยส่งเสียงออกมา
ไม่มีถูกไม่มีผิด ไม่มีควรหรือไม่ควร แม้เราจะเห็นว่าเรื่องที่เขาหรือเธอเล่าแสนจะไม่เหมาะสมแต่ถ้าจะรับฟัง ก็ต้องข่มความคิดและปากของตนเองเอาไว้ หากแต่ให้หัวใจทำงานเป็นผู้นำแทน
ศิลปะของการฟังลูกหลาน จึงเริ่มต้นจาก mind set หรือมีวิธีคิดที่ถูกต้องเหมาะสมอย่างนี้ก่อน
ศิลปะในการหาเวลารับฟังลูกจึงมิใช่การสั่งให้ลูกอยู่นิ่งๆ แล้วคะยั้นคะยอให้เค้าเล่าเรื่องให้พ่อหรือแม่ฟัง
หากแต่ศิลปะในการรับฟังเป็นการจัดสภาพแวดล้อมหรือระบบนิเวศของสังคมครอบครัวให้เกิดบรรยากาศที่เอื้อต่อการเปิดใจให้ลูกหลานเล่าเรื่องออกมาอย่างเป็นธรรมชาติ
เหมือนเราเตรียมดินเป็นพื้น...เป็นพื้นใจเอาไว้รองรับเมล็ดพันธุ์แห่งความรักที่เราจะเพราะลงไปในนามของการรับฟังด้วยหัวใจ
อย่างไม่ด่วนตัดสิน ไม่ด่วนชี้แนะสั่งสอน
แต่บรรยากาศเวลาสถานที่แบบไหนเล่า ? ที่ลูกรักหลานรักของเราจะยินดีที่จะบอกกล่าวกับเราอย่างเปิดใจ
อันนี้คนเป็นผู้ใหญ่ก็คงจะต้องใช้การสังเกต สอบถาม กุศโลบายสร้างเสริมให้เกิดพื้นที่หรือระบบนิเวศที่เป็นมิตรกับเด็กเยาวชนอย่างนั้นให้มากเพียงพอ
ในภาพเป็นบรรยากาศที่ผมกับลูกๆไปว่ายน้ำกันตั้งแต่เล็กจนโต ซึ่งใครจะรู้ว่าที่สระว่ายน้ำนี้แหละเป็นพื้นที่ relax หรือพื้นที่ผ่อนคลายที่ก่อให้เกิดการเล่าเรื่องจากใจที่มีความหมาย จากลูกสู่พ่อมาหลายปีอย่างต่อเนื่อง
ไม่ว่าจะเป็นเรื่องภายในบ้าน เรื่องการเรียน การคบเพื่อน เรื่องญาติพี่น้อง ตลอดจนทัศนคติความเชื่อหรือแม้กระทั่งความคิดเห็นต่อข่าวสารเหตุการณ์บ้านเมือง มุมมองทางศาสนามุมมองทางการเมือง เราก็มักจะคุยกันในทุกเรื่องได้ระหว่างการว่ายน้ำแบบนี้
พื้นที่การรับฟังอย่างสร้างสรรค์เกิดได้ทุกแห่ง ขอเพียงคุณพ่อคุณแม่เปิดใจและไม่ท้อ
ดอกไม้ย่อมโตเข้าหาแสง
ถ้าเราจัดวางพื้นดินแห่งใจและเพาะเมล็ดพันธุ์แห่งการฟังด้วยความรักความเข้าใจเอาไว้
ผลลัพธ์ที่ได้คือความสุขอันประณีต
ซึ่งเงินทองที่ไหนยศฐาบรรดาศักดิ์ใดๆ
ก็นำมาแลกไม่ได้เลย
ไม่มีความเห็น