ทำไงให้เด็กฟันไม่ผุ ตอน การแปรงฟันให้เด็ก

ฟันเด็กจะสะอาดได้ ด้วยผู้ปกครองช่วยแปรงฟันให้เด็ก

บ่อยครั้งที่ทันตแพทย์คุยกับผู้ปกครอง เรื่องเกี่ยวกับการดูแลฟันให้เด็ก พบว่าผู้ปกครองส่วนใหญ่จะบ่นว่าแปรงให้เด็กไม่ได้ แปรงไม่เป็น เด็กไม่ยอมให้แปรง

ในระยะเวลาที่เป็นทันตแพทย์เด็กมา 10 กว่าปี พบว่าเด็กที่ฟันสะอาด ผู้ปกครองสามารถแปรงฟันให้เด็กได้ดีนั้น ส่วนใหญ่เริ่มจากการฝึกแปรงฟันให้เด็กตั้งแต่อายุยังน้อย ส่วนเด็กที่ไม่ยอมแปรงฟัน ผู้ปกครองแปรงให้ไม่ได้นั้นส่วนใหญ่มักจะเพิ่งมาเริ่มจะแปรงฟันให้เด็กเมื่อเด็กโตแล้ว

ทันตแพทย์แนะนำว่าควรจะฝึกทำความสะอาดช่องปากและฟันให้เด็ก โดยเริ่มจากการใช้ผ้าสะอาดเช็ดที่สันเหงือก (เพราะฟันยังไม่ขึ้น) ตั้งแต่เด็กอายุ 6 เดือน 

เมื่ออายุประมาณ 9 เดือน เด็กจะเริ่มมีฟันน้ำนมขึ้นซี่แรก ผู้ปกครองจึงจะเริ่มใช้แปรงสีฟันแปรงให้เด็ก (ขอแนะนำว่าเวลาแปรงควรจะเล่นไปแปรงไป ไม่ควรจะมุ่งมั้นที่จะแปรงให้เด็กให้ได้ เพราะเด็กจะรับรู้ว่าการแปรงฟันเป็นเรื่องที่จริงจังและน่ากลัว เด็กจะไม่ชอบ ที่สำคัญอย่าให้เด็กเจ็บจากการแปรงฟันเด็ดขาด)   

เมื่ออายุมากขึ้นเด็กก็จะยอมรับการแปรงฟันเอง ที่สำคัญเด็กจะแปรงฟันเองได้โดยผู้ปกครองไม่แปรงให้ก็ต่อเมื่ออายุได้ 7-8 ปี  เพราะการใช้มือของเด็กยังไม่ดีพอที่จะแปรงฟันให้สะอาดได้อย่างทั่วถึง  ดังนั้นในเด็กอายุน้อยกว่า 8 ปี ผู้ปกครองควรแปรงฟันให้เด็ก หรือแปรงฟันให้เด็กซ้ำหลังจากเด็กแปรงฟันเสร็จแล้ว

อีกประการหนึ่งที่ลืมไม่ได้ก็คือ การใช้เส้นใยขัดฟัน โดยเฉพาะอย่างยิ่งบริเวณที่ฟันชิด (ปกติฟันเด็กมักจะห่าง เนื่องจากธรรมชาติสร้างมาเพื่อให้ทำความสะอาดง่าย ๆ ) เช่นฟันหน้าที่เก  หรือฟันกรามหลัง  และก็เช่นกันทุกครั้งที่ผู้ปกครองใช้เส้นใยขัดฟันให้เด็ก ต้องทำอย่างนุ่มนวล ไม่ให้เด็กเจ็บ

       ถ้าทำดังนี้ เด็กก็จะแปรงฟันได้  ฟันก็อาจจะไม่ผุ  ...... สวัสดีครับ 

 

[@Moui]

ขอบคุณมากเลยค่ะ สอนให้เค้าหัดแปรงฟันตั้งแต่ฟันเริ่มขึ้นแล้ว บางวันอาจจะต้องมีบังคับบ้าง แต่ส่วนมาก บอกให้เค้าแปรงได้แล้วค่ะ เค้าชินแล้ว

[มะปรางเปรี้ยว]

สวัสดีค่ะคุณหมอก้องเกียรติ

หนูเพิ่งได้มีโอกาสเข้ามาอ่าน blog ของคุณหมอเป็นครั้งแรกค่ะ

หนูมีหลานอายุประมาณ 4 ขวบคะ ซึ่งน้องทัชก็เริ่มแปรงฟันเองได้แล้ว ถ้าได้อาบน้ำให้หลานด้วยตัวเอง ก็จะแปรงให้เจ้าหลานตัวน้อยบ้างค่ะ ขอบคุณคุณหมอมากคะ สำหรับข้อมูลดี ๆ นะค่ะ

[กวาง]

ขอบคุณคุณหมอมากที่ให้ข้อมูลที่มีประโยชน์ค่ะ

แต่มีข้อสงสัยอยากจะถามคือ

ลูกอายุ2ชวบ4เดือน

ชอบกลืนยาสีฟัน

หลังๆก็เลยไม่ได้ใช้ยาสีฟันแปรงฟันให้ลูก

ถ้าไม่ใช้ยาสีฟันจะทำให้แปรงฟันไม่สะอาดหรือเปล่าคะ

[kong]

• ถ้าเด็กชอบกลืนยาสีฟัน ให้ใช้ยาสีฟันสำหรับเด็ก และใช้ยาเพียงเล็กน้อยเท่านั้น (เพียงแค่แตะพอชื้น ๆ )
• หากไม่ใช้ยาสีฟันก็ได้ครับ  แต่เด็กก็จะไม่ได้รับฟลูออไรด์จากยาสีฟัน
• ที่สำคัญหากเด็กกลืนยาสีฟัน งดการให้ยาเม็ดฟลูออไรด์ เด็ดขาด เพราะเด็กจะได้รับฟลูออไรด์เกินขนาด อาจเกิดฟันตกกระในฟันแท้ได้ครับ 

[กวาง]

ขอบคุณมากค่ะ

[กานต์]

เรียนหมอก้อง

ลูกชายอายุ 1.9 ปี ฟันขึ้น16ซี่ ฟันหน้าบนผุตรงด้านหน้า 4 ซี่ แต่ได้ไปอุดมาแล้วหมอบอกให้ระวังด้านหลังจะผุด้วย คือฟันหน้าบน-ล่าง เรียงชิดกันเลย รู้สึกว่าแปรงซอกฟันไม่ค่อยได้ จะทำอย่างไรดีค่ะ จะใช้ไหมขัดฟันก็คงไม่ยอม และแปรงฟันโดยใช้แปรงสีฟันยางกับน้ำเปล่าจะสะอาดพอไหมคะ หรือว่าต้องใช้ยาสีฟันของเด็กด้วย ยังบ้วนน้ำไม่เป็นน่ะค่ะ

ขอบคุณค่ะ

[เก๋น้อย]

สวัสดค่ะคุณหมอ

น้องตัวเล็กที่บ้านก็แปรงฟันเองได้แล้วค่ะ แต่กว่าจะยอมแปรงฟันนี่สิคะ เล่นเอาลากแล้วลากอีกกว่าจะไปแปรงฟัน

[kong]

• สวัสดีครับคุณกานต์ และคุณ เก๋น้อย
• ฟันหน้าหากชิดกัน หรือเบียดกันจนเก จำเป็นต้องใช้ไหมขัดฟันครับ
• เวลาแปรงฟัน อย่าตั้งใจมากนั้ก ให้เล่นไป แปรงไป แต่ต้องมีการวางแผนว่าแปรงตรงไหนไปแล้วบ้าง แล้วจะแปรงตรงไหนอีก ครบหรือยัง
• ยาสีฟันเด็กอาจไม่จำเป็น แต่ฟลูออไรด์ในยาสีฟันทำให้ฟันผุยากขึ้น และรสชาติอาจทำให้เด็กชอบแปรงฟันมากขึ้น แค่ระวังเด็กกลืนยาสีฟันก็พอ (ใช้นิดเดียว แตะพอชื้นเท่านั้น)

[กานต์]

ขอรบกวนคุณหมอก้องอีกครั้งค่ะ

เจอคราบสีขาวที่ฟันหน้าล่างติดกับเหงือกค่ะ เช็ดแล้วก็ไม่ออก เหมือนเหงือกจะย่นๆด้วย ไม่ทราบว่าใช่ฟันผุรึเปล่า คราวก่อนที่ไปหาหมอก็มีแบบนี้แต่เป็นซี่ถัดไป หมอขัดฟันให้แล้วก็หาย อย่างนี้ต้องไปให้หมอขัดออกไหมค่ะ

ขอบคุณมากค่ะ

[kong]

คราบสีขาวมี 2 อย่างครับ

• คือแผ่นคราบจุลินทรีย์ ซึ่งเช็ดหรือแปรงออก
• รอย Decalcified (รอยด่างขาว เป็นรอยเริ่มผุ เกิดจากการดึงแคลเซียมจากเนื้อฟัน) ซึ่งปล่อยไว้โดยทำความสะอาดโดยแปรงฟันด้วยยาสีฟันผสมฟลูออไรด์ ถ้าเป็นน้อย ๆ หมอฟันอาจขัดหรือกรอออกไปได้ครับ 

[กานต์]

มารายงานผลค่ะ

พาไปหาหมอฟันมาแล้วค่ะ คุณหมอว่าฟันเริ่มผุแต่ยังไม่ต้องทำอะไร เพราะเป็นซี่หน้ามองเห็นและทำความสะอาดง่าย รอให้เป็นมากกว่านี้ก่อนค่อยอุด เครียดอีกแล้วค่ะแต่ไม่เท่าคราวก่อน เพิ่งจะไปอุดมา 4 ซี่เมื่อ 2 เดือนก่อน ก็สบายใจได้แค่ 2 เดือน ผุอีกแล้ว ทำไมผุง่ายจังค่ะทั้งที่แปรงฟันอย่างดี และจับอดนมแล้วด้วย แต่ชอบกินนมกล่องรสหวานน่ะคะ อะไรก็ได้ที่ไม่ใช่รสจืดกินได้หมอ เพราะเหตุนี้รึเปล่าค่ะ

ไปเจอยาสีฟันสำหรับเด็ก 3 เดือนขึ้นไป (ในโฆษณาบอกว่าสามารถกลืนได้)มีแคลเซียม กับ active milk enzymes ไม่มีฟลูออไรด์ ที่กล่องระบุส่วนประกอบสำคัญไว้ คือ Lactoperxidsae, Lysozyme, Lactoferrin

1. สามารถให้เด็กอายุ 1.9 ปีที่ยังบ้วนน้ำไม่เป็น ใช้ได้ไหมค่ะ

2. ถ้าใช้ทุกวัน เช้า-เย็น แล้วเด็กกลืนไปหมดจะมีอันตรายหรือผลข้างเคียงกับร่างกายไหมค่ะ ทั้งระยะสั้นและ

ต้องรบกวนคุณหมออีกแล้ว ขอบคุณมากมากค่ะ

[kong]

• สวัสดีครับ คุณกานต์
• เด็กบางคนฟันผุง่าย เพราะเนื้อฟันไม่แข็งแรงก็มีครับ  นมรสหวานก็ทานได้ครับ อย่าดูดจากขวดก็แล้วกัน ทานแล้วอย่าให้นอนเลย ต้องแปรงฟันก่อนนอน
• ยาสีฟันที่ไม่มีฟลูออไรด์ ก็จะไม่ได้ประโยชน์ในการป้องกันฟันผุนะครับ  
• หากเด็กชอบกลืน ให้ใฃ้น้อย ๆ หรือไม่ใช้เลยดีกว่า เพราะถึงแม้ว่าไม่มีฟลูออไรด์ถ้ากลืนมาก ๆ ก็ไม่ก็ไม่ดีนะครับ 

[น้ำตาล]

เรียน คุณหมอ

ตอนนี้น้องอายุ 2 ขวบ 7 เดือนค่ะ น้องมีอาการคือฟันด้านหน้าจะมีคราบฟัน

สีหลือง ฟันด้านหน้าและฟันกรามด้านบนและด้านล่างผุไม่ทราบว่าน้องสามารถอุดฟันได้หรือยังคะ ตอนนี้น้องใช้ยาสีฟันที่ไม่มีส่วนผสมของฟลูออไรด์อยู่ค่ะ

[kong]

• หากฟันผุไม่มาก และไม่มีอาการปวด ก็สามารถอุดฟันได้ครับ
• แนะนำให้ใช้ยาสีฟันผสมฟลูออไรด์สำหรับเด็กนะครับ

[พิมพ์]

คุณหมอคะ ตอนนี้ลูกของดิฉัน อายุ1ปี 6เดือน แล้วค่ะ และเขาไม่ยอมที่จะแปลงฟันเลย ลองเกณฑ์คนมาทั้งบ้านมาแปลงฟันเป็นเพื่อนก็แล้วก็ยังไม่ยอม และลองใช้แปลงสีฟันจิ้มเกลือเล็กน้อยเขาก็ยอมแปลงแค่วันเดียว จะทำอย่างไรคะเขาถึงจะแปลงฟันง่ายขึ้นคะคุณหมอ

[kong]

• สวัสดีครับคุณพิมพ์
• ขอแนะนำว่าเวลาแปรงควรจะเล่นไปแปรงไป ไม่ควรจะมุ่งมั้นที่จะแปรงให้เด็กให้ได้ เพราะเด็กจะรับรู้ว่าการแปรงฟันเป็นเรื่องที่จริงจังและน่ากลัว เด็กจะไม่ชอบ ที่สำคัญอย่าให้เด็กเจ็บจากการแปรงฟันเด็ดขาด
• เกลือ บางครั้งเด็กไม่ชอบ ลองหายาสีฟันสำหรับเด็กนะครับ
• ลองหาเพื่อนรุ่นเดียวกันมาแปรงเป็นเพื่อนก้ได้ครับ
• ลองหลาย ๆ วิธี ต้องมีวิธีหนึ่งที่ทำได้  เป็นกำลังใจให้ครับ

[พิมพ์]

ขอบพระคุณมากค่ะคุณหมอ ที่ให้คำแนะนำมา พิมพ์จะลองทำดูนะคะ

[kade]

ขอรบกวนคุณหมอช่วยตอบด้วยน๊ะคะคือว่าลูกอายุ1ขวบ9เดือนแล้วเค้าหกล้มฟันด้านหน้าก็เลยหักแต่ไม่หลุดก็เลยพาไปพบหมอแล้วคุณหมอก็แนะนำให้ถอนออกเพราะฟันน้องผุด้วยแล้วอย่างนี้จะมีผลต่อฟันแท้ไม๊คะเพราะน้องชอบทานนมตอนกลางคืนและไม่ชอบทานน้ำตามน้องจะร้องทานทั้งคืนเลยและที่สำคัญก็คือไม่ชอบแปรงฟันด้วย

[ตู๋]

เรียน คุณหมอ

ลูกชายตอนนี้อายุ 2ขวบ1เดือนฟันซี่หน้าผุ4ซี่เลยค่ะเป็รเพราะหนูให้เขากินนมรสหวานตั้งแต่เด็กนะค่ะ

ยังงี้มีวิธีไหนมั้ยค่ะคุณหมอเพราะกลัวว่าเวลาพาน้องไปหาหมอแล้วจะไม่ยอมให้หมอรักษานะค่ะ

[kong]

สวัสดีครับ

• เริ่มแรกต้องงดนมขวด และในดื่มจากถ้วยแทน พยายามลดความหวานของนมลง จนเป็นนมจืด
• จะพาลูกไปหาหมอฟันต้องเตรียมเด็ก พูดแต่สิ่งที่เป็นไปในแง่บวก อย่าเอาเรื่องการพบหมอ หรือฉีดยเป็นคำขู่
• และ เมื่อพาไปพบแพทย์ครั้งแรก ควรไปเพื่อตรวจฟัน ดังนั้นอย่าไปหาหมอเมื่อมีอาการปวด ครั้งแรกอาจเป็นการสร้างความคุ้นเคย ให้รู้จักเครื่องมือ
• เด็กสามารถทำฟันได้ โดยดี (ต้องไม่เจ็บ) เมื่ออายุที่พร้อมคือประมาณ 3 ขวบ แต่ไม่เสมอไปเพราะเด็กบางคน 8 ขวบแล้วยังไม่ยอม
• ดังนั้นพฤติกรรมการทำฟันของเด็กขึ้นอยู่กับการปรับพฤติกรรมโดยพ่อแม่ผู้ปกครองด้วยเป็นอย่างมาก ครับ