ความรู้และจินตนาการ (Knowledge and Imagination)

เชื่อว่าผู้อ่านคงเคยได้ยินคำกล่าวของ Albert Einstein ที่ว่า “จินตนาการสำคัญกว่าความรู้" แต่ไม่ค่อยมีการพิจารณากันต่อว่า"ข้อข้อความดังกล่าวหมายอย่างไร และทำไมจินตนาการจึงสำคัญกว่าความรู้" และผู้อ่านมีความเห็นเกี่ยวกับเรื่องนี้อย่างไรครับ 

สำหรับตัวผมเองนนั้นหลังจากได้ยินคำกล่าวดังกล่าว (จากการเล่าต่อ ๆ กันมา) ผมก็สงสัยมาตลอดว่า “จินตนาการจะสำคัญกว่าความรู้ได้อย่างไร” แต่ด้วยคำกล่าวนี้เป็นความเห็นของบุคคลที่ถือว่าเป็นคนที่ฉลาดที่สุดคนหนึ่งในโลก จึงน่าจะมีความลึกซื้งและสำคัญกว่าความหมายภาษาทั่วไป 

เมื่อไม่นานมานี้ผมได้อ่านบทเขียนของ Haralabidou (2515)  ที่นำเข้าสื่อออนไลน์ที่ virgin.com ซึ่งมีข้อความเต็มว่า "จินตนาการสำคัญกว่าความรู้ ด้วยความรู้จะจำกัดอยู่แค่ที่เรารู้และเข้าใจ ส่วนจินตนาการนั้นครอบคลุมทุกอย่างในโลก และสิ่งเหล่านั้นรอเรารู้และเข้าใจ" 

จากข้อความดังกล่าวพอจะมองเห็นคำตอบที่ผมสังสัยมานานว่า “จินตนาการจะสำคัญกว่าความรู้” ได้อย่างไรอย่างน้อย 2 ประเด็นคือ 

1. เมื่อเรารู้อะไร เราก็รู้เท่าที่รู้ และจำกัดอยู่แค่ที่เรารู้และเข้าใจ ส่วนจินตนาการไม่ม่ขอบเขต ไม่มีข้อจำกัด และสุดแล้วแต่จะจินตนาการไป 
2. เมื่อจินตนาการไม่จำกัดอยู่แค่สิ่งที่เรารู้ จินตนาการจึงเป็นอะไรก็ได้ที่เราจะสามารถจินตนาการได้ และสิ่งที่เราจินตนาการอาาจจะเป็นสิ่งที่รอการค้นพบ และเป็นจริงได้สักวัน ซึ่งก็จะกลายเป็นความรู้ใหม่

ไม่ทราบว่าผมจินตนาการเกินที่​ Einstein พูดไว้หรือไม่ เอาเป็นว่าผมขออนุญาตนำคำที่ Einstein  กล่าวไว้มาให้ท่านอ่านอีกทีนะครับ

 

       Einstein's famous saying is “Imagination is more important than knowledge​. For knowledge is limited to all we know and understand, while imagination embraces the entire world, and all there ever will be to know and understand.” (Haralabidou, 2015  uploaded ion virgin.com) 

 

         จากความเข้าใจของผมข้างต้น บทสรุปสำคัญคือ  

          “ถ้าเรามีและใช้ความรู้เท่าที่เรารู้และเข้าใจ เราก็จะรู้ เข้าใจ และทำอะไรตามที่เรารู้เท่านั้น ไม่มีอะไรใหม่  แต่ที่วิทยาการและสิ่งต่าง ๆ ในโลกถูกค้นพบและพัฒนาการอย่างต่อเนื่องเพราะคนเราคิดต่อหรือจินตนาการต่อจากความรู้และความเข้าใจที่มีอยู่นั่นเอง” 

ถ้าอยากให้ประเทศเราก้าวหน้าและพัฒนากว่าที่เป็นอยู่ “เราต้องกล้าให้ลูกหลานของเราคิดและทำสิ่งที่คนรุ่นเก่าไม่เคยรู้และไม่เคยทำครับ” ให้เข้่าใช้จินตาการให้เกิดประโยชน์ 

และขอทิ้งท้ายบทเขียนนี้ด้วยตำกล่าวของ​ Einstein ที่  “มีแต่คนโง่เท่านั้นที่ทำแบบเดิม แต่อยากได้ผลที่แตกต่างจากเดิม” ครับ 

สมาน อัศวภูมิ

30 มิถุนายน 2565