๑.ปฏิบัตินิยม : นำเรื่อง

ปฏิบัตินิยม : นำเรื่อง
ขณะที่เรียนอยู่ ผู้เขียนได้เลือกเรียนวิชาปรัชญาปฏิบัตนิยม ซึ่งถูกบังคับให้อ่านความคิดพื้นฐานของเจ้าลัทธินี้ ได้แก่ เพียช (peirce, Charles S.) เจมส์ (James, William) และ ดิวอี้ (Dewey, John) ซึ่งการที่จะเข้าใจพวกนี้ได้ก็ต้องทบทวนวรรณกรรม คือต้องถอยกลับไปยังความคิดเก่าๆ ก่อนที่จะโยงใยมาถึงแนวคิดของเจ้าลัทธิเหล่านี้...

อนึ่ง ตอนแรกเรียนปรัชญา มักจะพบผู้กล่าวอ้างเสมอว่าคำสอนทางพระพุทธศาสนาเป็นปฏิบัตินิยม ซึ่งตอนนั้น เค้าว่ามาผู้เขียนก็ว่าไปตามเค้า แต่ตอนนี้ผู้เขียนขอคัดค้าน กล่าวคือ ปรัชญาปฏิบัตินิยมมิได้สอดคล้องกับพุทธปรัชญา หรือปฏิบัตินิยมแบบพุทธปรัชญามีพื้นฐานและแตกต่างกันมากกับปฏิบัตินิยมของพวกฝรั่ง

ผู้เขียนจะเล่าเรื่องปฏิบัตินิยม โดยจะเริ่มต้นตั้งแต่ปลายยุคกลางของยุโรปซึ่งเรียกกันว่ายุคมืด เพื่อให้เห็นพัฒนาการทางปรัชญาก่อนที่จะมาถึงบทความชื่อ The Fixation of Belief ของเพียช อันเป็นบ่อเกิดแห่งปรัชญาปฏิบัตินิยม เพื่อจะได้ทบทวนความคิดของผู้เขียนเองด้วย