ความร่วมมือของสหสาขาวิชาชีพเพื่อลดอุบัติการของการสั่งจ่ายยาที่เคยแพ้ แผนกผู้ป่วยนอก โรงพยาบาลพุทธชินราช พิษณุโลก

รุ่งลักษณ์ คิดเกื้อการุญ, วิมล เกษมสัมมะ, วลัยรัตน์ วงศ์เพ็ญทักษ์, รุ่งโรจน์ วิศรุตมัย
โรงพยาบาลพุทธชินราช พิษณุโลก

วัตถุประสงค์
- เพื่อเปรียบเทียบอุบัติการณ์การสั่งจ่ายยาที่เคยแพ้ ระหว่างปี 2547 และปี 2548

วิธีการศึกษา
- เป็นวิจัยแบบกึ่งทดลองไม่มีกลุ่มเปรียบเทียบ เก็บข้อมูลการสั่งจ่ายยาที่เคยแพ้ โดยรวบรวมใบสั่งยาที่พบปัญหาการสั่งจ่ายยาที่เคยแพ้ในแผนกผู้ป่วยนอกในปีงบ ประมาณ 2547 หลังจากนั้นได้จัดกิจกรรมรณรงค์บดการสั่งจ่ายยาที่เคยแพ้ให้แก่แพทย์ผู้ สั่งจ่ายยา พยาบาลที่คัดกรอง และเภสัชกรห้องจ่ายยา โดยนอกจากเภสัชกรจะคัดกรองและส่งปรึกษาแพทย์ทุกรายที่พบปัญหาแล้วยังใช้ วิธีให้ข้อมูลกระบวนการและสถิติการสั่งจ่ายยาที่เคยแพ้ผ่านทางหนังสือเวียน , intranet , วารสารและบัญชีของโรงพยาบาล รวมทั้งพัฒนาระบบคัดกรองหน้าห้องจ่ายยาผู้ป่วยนอก เก็บข้อมูลในปีงบประมาณ 2548 เพื่อเปรียบเทียบอุบัติการก่อนและหลังกิจกรรมรณรงค์ โดยใช้สถิติ Z-test

ผลการศึกษา
- พบว่า อุบัติการการสั่งจ่ายยาที่เคยแพ้แผนกผู้ป่วยนอกเมื่อเปรียบเทียบระหว่างปี 2547 และปี 2548 คิดเทียบต่อใบสั่งยา 10,000 ใบ เป็น 4.45 และ 2.61 ตามลำดับ (p=0.0001) ส่วนการแพ้ยาซ้ำลดลงจาก 1 ราย ในปี 2547 เป็น 0 ราย ในปี 2548 ลักษณะของการสั่งจ่ายยาที่เคยแพ้พบทั้งการจ่ายยาตัวเดิมที่เคยแพ้ (เช่น เคยแพ้ Paracetamol สั่งจ่าย Paracetamol) จ่ายยาในกลุ่มเดียวกับที่เคยแพ้ (เช่น เคยแพ้ Penicillin สั่งจ่ายยา Amoxycillin) และจ่ายยาที่อาจแพ้ข้ามกลุ่ม (เช่น เคยแพ้ Penicillin สั่งจ่ายยา Ceftriaxone) ส่วนใหญ่แพทย์พิจารณาเปลี่ยนแปลงการรักษาเมื่อเภสัชกรส่งกลับปรึกษาแพทย?


สรุป
- ความร่วมมือจากสหสาขาวิชาชีพช่วยลดความเสี่ยงที่อาจเกิดปัญหาแพ้ยาซ้ำได้ อย่างไรก็ตามควรมีกิจกรรมรณรงค์อย่างต่อเนื่อง และควรวิเคราะห์จุดอ่อนของระบบเพื่อหาสาเหตุของการสั่งจ่ายยาที่เคยแพ้ เพื่อพัฒนาระบบให้ลดความเสี่ยงได้มากที่สุด

จาก บทคัดย่อผลงานวิชาการนำเสนอ
ในการประชุมวิชาการกระทรวงสาธารณสุข ประจำปี ๒๕๔๙
วันที่ ๔-๖ กันยายน ๒๕๔๙ ณ โรงแรมปรินซ์ พาเลซ กรุงเทพมหานคร