การแพทย์พื้นบ้าน : ยากระตุ้นน้ำนม
การแพทย์พื้นบ้าน : การดูแลมารดาเพื่อช่วยกระตุ้นน้ำนม
โดย พท.ดร.ศุภฤกษ์ ภมรรัตนปัญญา
ปัญหาที่มารดาหลังคลอดในขณะให้นมบุตรมักพบคือ ภาวระน้ำนมน้อย ไม่พอให้ทารกดื้มกินได้เต้มที่ และมีอาการปวดคักเค้านม ในศาสตร์การแพทย์แผนไทยหรือการแพทย์พื้นบ้านนั้น ได้มีตำราบันทึกวิธีการดูแลรักษาและช่วยให้มารดาที่น้ำนมน้อย นั้นสามารถมีน้ำนมได้มากขึ้นเพียงพอสำหรับการดูแลบุตรของตนได้ทั้งนี้ นอกจาการทานยาแล้วยังมีการแนะนำหลักสุขศึกษาทั้งการทำความสะอาดร่างกาย การรับประทานอาหาร และการให้ยาสมุนไพรเพื่อกระตุ้นน้ำนมโดยมีหลักการดังนี้
- การทำความสะอาดและดูแลตนเองในขณะหลังคลอด มารดาควรอาบน้ำทำความสะอาดร่างกายเป็นประจำ โดยในช่วงหลังคลอด 1-30 วัน นั้นมารดาควรอาบน้ำด้วยน้ำต้มยาสมุนไพร อันประกอบด้วย ใบมะขาม สมป่อย พรับพรึง ใบเป้า ใบหนาด เป็นต้น เพื่อกระตุ้นให้ร่างกายสดชื่น บำรุงหัวใจจากกลิ่นที่หอม และช่วยป้องกันไม่ให้เผิวพรรณแห้งกร้านจนมากเกินไป อีกทั้งน้ำอุ่นจะช่วยกระตุ้นการไหลเวียนของเลือดและช่วยกระตุ้นการหลั่งของน้ำนมได้อีกด้วย
- การรับประทานอาหารที่ช่วยกระตุ้นน้ำนม อาทิเช่น มันต้มขิง แกงเลียงหัวปลี ไก่ผัดขิง เป็นต้น งดอาหารแสลงจำพวกของเผ็ดร้อน ปลาร้า ของหมักดองทุกชนิดเพื่อหลีกเลี่ยงการอักเสบของแผลที่เกิดจากการคลอดบุตร
- การนวดคลึงเต้านมหรือประคบด้วยน้ำอุ่นเพื่อกระตุ้นการไหลของน้ำนม และลดอาการปวดคัดเต้านม
- การใช้ยาสมุนไพร กระตุ้นน้ำนมและประสะน้ำนมให้บริสุทธ์ มีตัวยาสุมนไพรดังนี้ //// ตำรับที่ 1. ดีปลี รากชะพลู ผักแพวแดง สะค้าน ขิงแห้ง ผลผักชีล้อม ว่านน้ำ แห้วหมู ผลพิลังกาสา ผิวมะกรูด ยาทั้งนี้ให้เอาเสมอภาค พริกล่อนเท่ายาทั้งหลาย ทำผง ละลายน้ำส้มซ่า หรือน้ำร้อนเป็นกระสาย ทำให้แม่ลูกอ่อนกิน มีน้ำนมมาก มีประโยชน์ บำรุงไฟธาตุ ให้โลหิตงาม //// ตำรับที่ 2 . รากตับเต่า รากหุ่นไร่ รากเล็บเหยียว ต้นช้างน้าว ต้นนมวัว เครือหมากแตก สีหูด ไผ่จืด นำยาทั้งหมดต้มใส่หม้อให้เดือด 10 นาทีแล้วยกลง ดื่มแทนน้ำ ช่วยกระตุ้นน้ำนม ปรัมสมดุลธาตุในมารดาหลังคลอด
ดังที่กล่าวมานั้นคือหลักการปฎิบัติตนเองของมารดาหลังคลอดเพื่อช่วยกระตุ้นการส้รางน้ำนมให้บริบูรณ์ไม่ขาดแคลนในการดูแลบุตรอีกต่อไป
ความเห็น (1)
การดูแลสุขภาพมารดาหลังคลอดด้วยการแพทย์ทางเลือก