96. คุณภาพผู้เรียนกับการขอมีวิทยฐานะและเลื่อนวิทยฐานะ

คำถามตามตัวชี้วัด 1.2.4 คุณภาพผู้เรียน ระดับ 3 จำนวนผู้เรียนไม่น้อยกว่าร้อยละ 65 มีผลการพัฒนาคุณภาพเป็นไปตามค่าเป้าหมายที่สถานศึกษากำหนด มีวิธีการคิดระดับคุณภาพอย่างไรและการคำนวณเกี่ยวข้องกับ SAR ของโรงเรียนหรือไม่อย่างไร หากเกี่ยวข้องถ้า SAR ของโรงเรียนอยู่ในระดับสูง ควรทำอย่างไร

      ก่อนอื่นครูต้องทราบก่อนว่าคุณภาพผู้เรียนหมายถึงอะไรบ้าง ตามเกณฑ์ในคู่มือ ว ๒๑/๒๕๖๐ ได้ให้ความหมายของคุณภาพผู้เรียนไว้ว่า “ผลการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ ทักษะ คุณลักษณะตามมาตรฐานการเรียนรู้ และตัวชี้วัดของสาระการเรียนรู้ มีสมรรถนะที่สำคัญและคุณลักษณะอันพึงประสงค์ตามหลักสูตร” และที่สำคัญคือมีผลการพัฒนาคุณภาพเป็นไปตามค่าเป้าหมายที่สถานศึกษากำหนด  ครูทราบหรือไม่ว่าโรงเรียนกำหนดค่าเป้าหมายคุณภาพผู้เรียนไว้ที่ใด

          โดยปรกติสถานศึกษาจะกำหนดค่าเป้าหมายคุณภาพผู้เรียนไว้ที่ “มาตรฐานสถานศึกษา” ในมาตรฐานที่ ๑ คุณภาพของผู้เรียน ในการกำหนดมาตรฐานสถานศึกษา โรงเรียนต้องกำหนดค่าเป้าหมายก่อน วิธีการหนึ่งในการกำหนดค่าเป้าหมายก็คือการนำค่าข้อมูลฐาน (Based – Line) ย้อนหลังอย่างน้อย 3 ปีมาหาค่าเฉลี่ยก่อนที่จะกำหนดค่าเป้าหมายของสถานศึกษาในลักษณะของการกำหนดค่าเป้าหมายในลักษณะของการท้าทายหรือ        แบบปรกติแล้วแต่บริบทของโรงเรียน เนื่องจากในมาตรฐานที่ ๑ ประกอบไปด้วยตัวชี้วัดและประเด็นพิจารณาย่อย และโรงเรียนได้กำหนดให้มีการคำนวณประเด็นพิจารณาย่อยให้เป็นตัวชี้วัดอย่างไร จากนั้นคุณครูจึงนำผลการพัฒนาคุณภาพของตนเองไปเทียบกับเกณฑ์ที่กำหนดไว้ในมาตรฐานศึกษาต่อไป เพื่อนำผลมาใช้ในตอบตัวชี้วัดนี้

          ส่วนกรณีที่คุณครูรู้สึกว่าโรงเรียนได้กำหนดค่าเป้าหมายและมาตรฐานของสถานศึกษาที่ตั้งสูงเกินไป ก็อาจเป็นแต่เพียงความรู้สึกของคุณครูเอง แต่ในการกำหนดค่าเป้าหมายและมาตรฐานสถานศึกษาก็ผ่านการวิเคราะห์และร่วมกันพิจารณาโดยการมีส่วนร่วมของบุคลากรที่เกี่ยวข้องและผ่านความเห็นชอบของคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐานของโรงเรียนแล้ว การจะปรับก็คงจะมีความยุ่งยากพอสมควร

          ดังนั้นคุณภาพผู้เรียนของคุณครูไม่สามารถตอบระดับคุณภาพได้ คุณครูก็ต้องพยายามพัฒนาคุณภาพเด็กให้ได้ระดับคุณภาพตามระดับคุณภาพที่กำหนด โดยพัฒนานักเรียนผ่านระดับคุณภาพ 3 ปีใน 5 ปีก็สามารถส่งผลงานเพื่อขอมีและเลื่อนวิทยฐานะได้