ผมได้อ่านเรื่องวินัย 5 ประการของ Peter Senge ในการสร้างองค์กรแห่งการเรียนรู้ อธิบายโดยสรุปได้ดังต่อไปนี้
-
ความคิดความเข้าใจเชิงระบบ ( System Thinking )คือ วิธีการคิดและภาษาที่ใช้อธิบายและทำความเข้าใจ ปัจจัยต่าง ๆ ตลอดจนปฏิสัมพันธ์ ซึ่งส่งผลต่อพฤติกรรมของระบบ (Systems Thinking) ช่วยให้ทราบว่าจะเปลี่ยนแปลงระบบต่าง ๆ อย่างมีประสิทธิภาพ สอดคล้องกับกระบวนการทางธรรมชาติและเศรษฐกิจ เป็นวิธีการที่ทำให้เข้าใจความสัมพันธ์ที่ซับซ้อนได้ดีขึ้น โดยทำให้มองเห็นเหตุ (Causes) และผล (Effects) ของ ปัญหาต่าง ๆ ชัดเจนขึ้น เป็นผลให้สามารถกำหนดกลยุทธ์และแก้ไขปัญหาได้ดีขึ้น
-
การใฝ่ใจพัฒนาคน มุ่งสู่ความเป็นเลิศ ( Personal Mastery)คือ การเรียนรู้เพื่อเพิ่มความสามารถส่วนบุคคล(Personal Capacity) ทำให้บุคคลนั้น ๆ สามารถสร้างผลลัพธ์ (Result) ที่ต้องการ รวมทั้ง สามารถทำให้องค์กรมีบรรยากาศที่ส่งเสริมให้สมาชิกขององค์กรพัฒนาตนเอง เพื่อทำให้เป้าหมาย (Goal) และวัตถุประสงค์ (Purpose) ที่ตนต้องการบรรลุผล
-
รูปแบบวิธีการคิดและมุมมองที่เปิดกว้าง ( Mental Models)คือ การสร้างสำนึกของความมุ่งมั่นของกลุ่ม ด้วยการร่วมกันพัฒนาภาพของอนาคตที่กลุ่มต้องการ จนได้ภาพที่มีรายละเอียดชัดเจนและเป็นภาพเดียวกันของทุก ๆ คน ตลอดจนร่วมกันพัฒนาหลักการ (Principle) และวิธีปฏิบัติ (Guiding Practice) ที่จะนำกลุ่ม ให้บรรลุอนาคตดังกล่าว
-
การสร้างและพัฒนาวิสัยทัศน์ ( Building Shared Vission) คือ การสร้างสำนึกของความมุ่งมั่นของกลุ่ม ด้วยการร่วมกันพัฒนาภาพของอนาคตที่กลุ่มต้องการ จนได้ภาพที่มีรายละเอียดชัดเจนและเป็นภาพเดียวกันของทุก ๆ คน ตลอดจนร่วมกันพัฒนาหลักการ (Principle) และวิธีปฏิบัติ (Guiding Practice) ที่จะนำกลุ่ม ให้บรรลุอนาคตดังกล่าว
-
การเรียนรู้ร่วมกันเป็นทีม ( Team Learning ) คือ กระบวนการที่ทำให้กลุ่มสามารถพัฒนาภูมิปัญญา (Intelligence) และความสามารถ (Ability) ของกลุ่มให้เกิดขึ้นมากกว่าผลรวมของภูมิปัญญาและความสามารถของสมาชิกแต่ละคน (Team Learning) ทำให้ความสามารถของกลุ่มเพิ่มขึ้นอย่างยั่งยืน เพราะเป็นกระบวนการประสานและพัฒนาความสามารถของทีมเพื่อสร้างผลลัพธ์ที่สมาชิกของทีม