พระธรรมเทศนาเรื่อง "โพชฌงคปริตร"

            พระเดชพระคุณ หลวงพ่อวัดปากน้ำ ได้แสดงพระธรรมเทศนาเรื่อง "โพชฌงคปริตร" ไว้ดังนี้

            นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธทสฺส. นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธทสฺส. นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส

           ยโตหํ ภาคินิ อริยาย ชาติยา ชาโต นาภิชานามิ สญฺจิจฺจ ปาณํ ชีวิตา โวโรเปตา. เตน สจฺเจน โสตฺถิ เต โหตฺถิ ตพฺภสฺส.

          โพชฺฌงโค สติสงฺชขาโต      ธมฺมานํ วิจโย ตถา     วิริยมฺปีติปัสฺสทฺธิ      โพชฺฌงฺคา จ ตถาปเร      สมาธุเปกฺขโพชฺฌงฺคา      สตฺเต เต สพฺพทสฺสินา     มุนินนา สมฺมทกฺขาตา     ภาวิตา พหุลีกตา      สํวตฺตนฺติ อภิญฺญาย     นิพฺพานนาย จ โพธิยา เอเตน สจฺจวชฺเชน โสตฺถิ เต โหตุ สพฺพทา     เอกสฺมี สมเย นาโถ     โมคฺคลฺลานญฺจ กสฺสป     คิลาเน ทุกขิเต ทิสฺวา     โพชฺฌงฺเค สตฺต เทสยิ      เต จ ตํ อภินนฺทิตฺวา     โรคามุจฺจึสุ ตงฺขเณ      เอเตน สจฺจวชฺเชน     โสติถิ เต โหตุ สพฺพทา      เอกทา ธมฺมราชาปิ      เคลญเญนาภิปีฬิโต      จุนฺทตฺเถเรน ตญเญว ภณาเปตวาน สาทรํ     สมโมทิตฺวา จ อาพาธา      ตมฺหา วุฎฐาสิ ฐานโส     เอเตน จสฺจวชฺเชน     โสตฺถิ เต โหตุ สพฺพทา     ปหรนา เต จ อาพาธา ติณฺณนฺนมฺปิ มเหสินํ      มคฺคาหตกิเลสา ว     ปุตฺตานุปฺปตฺติธมฺมตํ, เอเตน ลจฺจวชฺเชน     โสตฺถิ เต โหตุ สพฺพทา

           ณ บัดนี้ อาตมาภาพจักได้แดสงความจริงความสัตย์ ซึ่งปากฎชัดตามตำรับตำราอันมีมาในโพชฌงคปริต จะแสดงความตามวาระพระบาลี คลี่ความเป็นสยามภาษาตามมรยาธิบาย พอเป็นเครื่องปฎิการสนองประคองศรัทธาประดับสติปัญญาคุณสมบัติของท่านผุ้พุทธบริษัท ทั้งคฤหัสถ์บรรพชิตบรรดามาสโมสร ในสถานที่นี้ทุกถ้วนหน้า

          เริ่มต้นธรรมเทศนาว่า ยโตหํ ภคินี อริยาย ชาติยา ชาโต นาภิ ชานามิ สญิฺจิจฺจ ปาณํ เป็นอาทิ นี้เป็นคำของพระอังคุลิมารเถระท่านแสดงไว้ ท่าเชินความจริงความสัตย์ของท่านให้พุทธบริษัทจำไว้เป็นเนติแบบแผน เมื่อครั้งหนึ่ง พระอังคุลิมารเถระไปพบหญิงผวดครรภ์เต็มที่จะคลอดบุตร แต่มันคลอดไม่ออก มันจะถึงกับตาย ร้องให้พระอังคุลิมาลเถระช่วย พระอังคุลิมารเถระจึงไป้เปล่งวาจาช่วยหญิงคลอดบุตรนั้นว่า

          ยโตหํ ภคินิ อริยาย ชาติยา ชาโต นาภิชานามิ สญฺจิจฺจ ปาณํ ชิวิตา โวโรเปตา เตน สจฺเจน โสตฺถิ เต โหตุ โสตฺถิ คพฺภสฺส

          แปลเป็นสยามภาษาว่า น้องหยิ. ตั้งแต่เราเกิดแล้ว โดยชาติเป็นอริยะ นาภิชานามิ ได้มีใจแกล้งเลยที่จะปลงสัตว์ที่มีชพีและชีวิต ด้วยความสัตย์อันนี้ ขอความสวัสดีจงมีแก่ท่าน ขอความสวัสดีจงมีแก่ครรภ์ของท่าน พอขาดคำเท่านี้ หญิงนั้นคลอดบุตรผลุดที่เดียว หายจากทุกข์ภัยกันการคลอดบุตร เื่อคลอดเสียแล้ว มันก็หายทุกข์หายภัย หายลำบากแก่มารดาผู้คลอด เหมือนท้องผุกถ่ายอุจจาระไม่ออก มันก็เดือดร้อนแก่เจ้าของ แต่พอออกมาเสียแล้วก็หมดทุกข์กัน นี้ด้วยความสัตย์อันนี้แหละคลอดบุตก็ง่ายเต็มทีนี่บทต้น

         บทที่ ๒ รองลงไป นี่พระองค์ทรงรับสั่งเองว่า

         โพชฺฌงฺโค สติสงฺขาโต      ธมฺมานํ วิจโย ตถา     วิริยมฺปีติปัสฺสทฺธิ      โพชฺฌงฺคา จ ตถาปเร     สมาธุเปกฺขโพชฺฌงฺคา สตฺเต เต สพฺพทสฺสินา     มุนิมา สมฺมทกฺขาตา     ภาวิตา พหุลีกตา     สํวตฺตนฺติ อภิญฺญาย     นิพฺพานาย จ โพธิยา     เอเตน สจฺจตวชฺเชน     โสตฺถิ เต โหตุ สพฺพทา

          แปลเป็นสยามภาษาว่า โพชฌงค์ ๗ ปรการ คือ สติสัมโพชฌงค์ ประการหนึ่ง ธรรมวิจยสัมโพชฌงค์ ประการหนึ่ง วิริยสัมโพชฌงค์ ประการหนึ่ง ปีติสัมโพชฌงค์ ประการหนึ่ง ปัสสัทธิสัมโพชฌงค์ ประการหนึ่ง สมาธิ สัมโพชฌงค์ ประการหนึ่ง อุเบกขาสัมโพชฌงค์ประการหนึ่ง เล่านี้ อันพระมุนีเจ้าผู้ทรงเห็นธรรมทั้งปวงกล่าวไว้ชอบแล้ว ภาวิตา พหุลีกตา อันบุคคลเจิรญทำให้มากแล้ว สํวตฺตนฺติ ย่อมเป็นไปพร้อม อภิญฺญาย เพ่อความรุ้ยิง นิพฺพานาย เพื่อนิพพาน โพธิย เพื่อความตรัสรู้ ด้วยความสัตย์อันนี้ ด้วยความกล่าวสัตย์อันนี้ ของความสวัสดีจงมีแก่ท่านทุกเมื่อ นี่เป็นบทต้นของโพชฌงค์....

       "หลักและวิธีเจริญวิปัสสนากัมมัฎฐานเบืองต้นถึงธรรมกาย"