"วิพากษ์สังคมศึกษา" โดย ผศ.ไพบูลย์ บุญไชย

เมื่อวาน ได้ฟังอาจารย์ไพบูลย์ พูดถึงศาสตร์ทางสังคมศึกษา ในหลายๆเรื่อง จึงมาขอเล่าต่อเพื่อแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ครับ

๑) สังคมศึกษา คือ อะไร หากเราตอบตรงประเด็นมันจะครอบคลุมทุกสาระในสังคม

๒) คำถามหลักของศาสตร์ทางสังคม ไม่ได้มุ่งถามว่า "เรื่องนั้นเป็นอย่างไร" เเต่เราพยายามมุ่งถามว่า "ทำไมถึงเป็นเช่นนั้น" (โดยพยายามหาทฤษฎีทางสังคมมาอธิบาย)

๓) จากแนวคิดการจะดึงสังคมศึกษาออกจากการสอบโอเน็ต นั่นเเสดงว่า "สังคมศึกษาไม่ได้สอนให้เด็กเป็นคนเก่ง"

๔) ความรู้ทางสังคมจะเปี่ยนแปลงเร็วกว่าความรู้ทางวิทยาศาสตร์อยู่มาก เพราะสังคมมีการเปลี่ยนแปงอยู่ตลอดเวลา เพราะฉะนั้นเเล้วการสอนสังคมต้องรอบรู้อย่างมาก

๕) สังคมศึกษาเราไม่เน้นสอนวิชา เเต่เราเน้นสอนทักษะการสืบค้น สังเคราะห์ เเละนำไปใช้ต่างหาก

ข้อวิพากษ์เพิ่มติมจากคณาจารย์

๑) สังคมศึกษาที่เราเรียน ไม่ใช่สังคมเลยเสียทีเดียวเเต่เป็น "วิทยาศาสตร์ทางสังคม" หมายถึง เราใช้กระบวนการทางวิทยาศาสตร์ในการศึกษาทางสังคม เช่น การวิพากษ์หลักฐาน การอธิบายทางสังคมวิทยา เเละการนำเทคโนโลยีมาใช้ในการศึกษาบางสาระ เป็นต้น

๑๐ มกราคม ๒๕๖๐