ประวัติศาสตร์กระบวนทัศน์ใหม่ ๔

หลักคิดในการมองเเละการศึกษาประวัติศาสตร์ (ต่อ)
นอกจากเราจะมองแบบประแสหลัก กระแสรองเเละกระเเสตนเองเเล้ว ยังมีแนวความคิดที่สำคัญในการมองประวัติศาสตร์อีกมาก เพียงเราหาวิธีการของตนเท่านั้นเอง โดยหลักคิดอื่นๆขอยกตัวอย่างดังนี้
๑) มุมมองแบบรัฐเป็นศูนย์กลาง(State Center) มีรายละเอียดดังนี้

• Nationalism (มุมมองของรัฐสร้างความเป็นรัฐชาติ) คือ มุมมองที่ว่ารัฐมีบทบาทต่อการสร้างความเป็นรัฐชาติอยู่เสมอ ฉะนั้นเหตุการณ์ทางประวัติศาสตร์การเมือง เกี่ยวเนื่องจากนโยบายของรัฐที่พยายามสร้างชาตินี้เอง มุมมองนี้จะเห็นได้จากประวัติศาสตร์กระแสหลักจำนวนมาก
• Realist/Balance of power (มุมมองด้านอำนาจเเละการรักษาสมดุลอำนาจ) คือ มุมมองที่ว่าผู้ปกครองรัฐย่อมพยายามรักษาสมดุลอำนาจของตนเองเพื่อตนเองโดยอาจใช้นโยบายหรือวิเทโศบายในการได้มาซึ่งอำนาจที่มั่นคง ฉะนั้นเหตุการณ์ทางประวัติศาสตร์การเมือง อาจส่งผลผลในด้านต่างๆให้เราเห็น ทั้งนี้เหตุผลนึงอาจมาจากเเนวคิดเรื่องอำนาจก็อาจเป็นได้ เพราะฝรั่งเชื่อว่า "โลกจะสงบสุขได้เมื่อมีดุลแห่งอำนาจ"
• Radical (มุมลบ,เผด็จการ,จักรวรรดินิยม) คือ มุมมองที่ว่าบางครั้งเหตุการณ์ทางประวัติศาสตร์ มีเหตุมาจากความต้องการอำนาจเป็นใหญ่สูงสุดเหนือดินแดนต่างๆ เช่น ผู้ปกครองมีนโยบายจักรวรรดินิยม เป็นต้น

๒) มุมมอง ๒ ฝั่งฟ้า เเน่นอนว่างานเขียนร้อยละ 97 จะอธิบายว่ายุโรปเข้ามาทำอย่างไรกับเอเชีย เเต่น้อยนักเพียง ร้อยละ 3 ที่จะเขียนว่าเกิดอะไรขึ้นในยุโรปเเล้วสิ่งที่เกิดขึ้นนั้นมันส่งผลทำให้เขาออกมาทำกับเอเชียอย่างไรเเละทำไมจึงเป็นเช่นนั้น มุมมองนี้จะช่วยให้เราเข้าใจสภาพสังคมของทั้ง ๒ ฝั่งว่ามีความแตกต่างกันมากน้อยเพียงใดในด้านอุดมคติ ความคิด การค้า เเละอื่นๆ

• ทางฝั่งนั้นเขาเกิดอะไรขึ้น
• ทำไมเขาจึงออกมากระทำวิเทโศบายดังกล่าว
• ในภาคปฏิบัติของวิเทโศบายเขาออกมา ทำอย่างไร ต่ออีกฝั่ง
• อีกฝั่งที่ถูกกระทำเป็นอย่างไร

บันทึกจากการสอนของ รศ.ดร.ทวีศิลป์ สืบวัฒนะ
๘ พฤศจิกายน ๒๕๕๙