ประวัติเมืองสงขลา (30) สงขลาเรลลิงก์

ทางรถไฟสายหาดใหญ่-สงขลา เปิดใช้งานเมื่อวันที่ 1 มกราคม พ.ศ. 2456

รถไฟสายใต้ที่เห็นอยู่ในปัจจุบันนี้ ไม่ได้สร้างและเปิดใช้พร้อมกันตลอดทั้งสาย แต่เป็นการทยอยสร้าง และเปิดใช้เป็นช่วง ๆ ใช้เวลาหลายปีกว่าจะเชื่อมต่อสงขลาเข้ากับกรุงเทพได้สำเร็จ

ทางรถไฟช่วงหาดใหญ่-สงขลา แม้จะเคยเป็นเพียงสายทางแยก ไม่ใช่เส้นทางสายหลัก แต่ก็นับว่ามีความสำคัญทางประวัติศาสตร์เป็นอย่างยิ่ง เพราะจะถือว่าทางรถไฟช่วงนี้เป็นจุดกำเนิดของทางรถไฟสายใต้ก็ว่าได้

ก่อนที่ทางรถไฟสายสงขลาจะถูกยกเลิกการเดินรถไปเมื่อวันที่ 1 กรกฎาคม พ.ศ. 2521 นั้น ด้านหลังของวิทยาลัยพยาบาลสงขลา มีประแจสำหรับสับรางให้รถไฟเข้าทางแยกไปยังท่าเรือรถไฟริมทะเลสาบสงขลา

ท่าเรือและทางรถไฟตรงนี้ ไม่ได้มีความสำคัญเพียงเพื่อใช้ในการขนส่งสินค้า ผลิตผลทางการเกษตรในอดีตเท่านั้น แต่ยังเป็นท่าเรือที่ใช้ขนอุปกรณ์ เครื่องมือในการสร้างทางรถไฟสายใต้มาทางเรือเดินทะเลด้านอ่าวไทยอีกด้วย

ลักษณะทางแยกเข้าออกท่าเรือแบบนี้ เคยมีให้เห็นทางฝั่งทะเลอันดามันอีกด้วย คือเส้นทางรถไฟสายกันตังนั่นเอง แต่ทางรถไฟช่วงสถานีกันตังไปยังท่าเรือ ถูกรื้อไปนานแล้ว

สำหรับที่สงขลา บริเวณท่าเรือรถไฟนี้ ปัจจุบันเข้าใจว่าการรถไฟฯ ได้ให้เอกชนเช่าพื้นที่ทำท่าเรือเอนกประสงค์ ชาวบ้านเรียกกันว่า ท่าเรือสะพานเหล็ก

ผมพลิกอ่านหนังสือเก่าแก่เล่มหนึ่ง ชื่อหนังสือว่า เพื่อระฦกถึงพระคุณพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระกำแพงเพ็ชรอัครโยธิน มีสรุปรายงานประจำปีของกรมรถไฟ พ.ศ. 2465 ความว่า

...เพื่อส่งเสริมความสะดวกในการไปมาสำหรับรับส่งผู้โดยสารแลสัมภาระที่หิ้วถือได้ระหว่างหาดใหญ่กับสงขลา ได้จัดการเริ่มเดินรถยนต์รางในตอนระหว่างหาดใหญ่กับท่าเรือของรถไฟที่สงขลาซึ่งตั้งอยู่ที่ทะเลในใกล้กับตลาดในเมืองขึ้นก่อนเมื่อวันที่ 15 พฤศจิกายน...

อ่านแล้วหลับตาเห็นภาพยุครุ่งเรืองของระบบการขนส่งที่เดี๋ยวนี้เรียกกันว่าโลจิสติกส์ของหาดใหญ่-สงขลาในยุคสมัยนั้นได้อย่างดี

ไม่เพียงแต่โลจิสติกส์เท่านั้น ยังเห็นความพยายามของรัฐบาลสยามในอดีต ที่จะจัดระบบขนส่งมวลชนระหว่างเมืองสองเมือง ที่ขณะนี้ได้พัฒนากลายเป็นเทศบาลนครสองแห่งที่อยู่ห่างกันเพียง 30 กิโลเมตร

แต่น่าเสียดายที่รัฐบาลไทยได้ตัดสินใจยกเลิกการเดินรถไฟระหว่างหาดใหญ่กับสงขลาไปกว่า 30 ปีแล้ว

ทุกวันนี้ ขนส่งมวลชนระหว่างสงขลา-หาดใหญ่ มีทั้งรถเมล์ รถตู้ รถสองแถว ที่มีความแออัด จำนวน

ผู้โดยสารต่อคันมากเกินกว่าที่ควรจะเป็น และสภาพรถที่เก่า

ทั้งความกังวลเรื่องความเสี่ยงในการเกิดอุบัติเหตุทางการจราจร อย่างที่เคยเกิดมาแล้วกับนักศึกษาเมื่อไม่นานมานี้

อย่าให้การประชุมสัมมนารับฟังความคิดเห็นเรื่องระบบขนส่ง เชื่อมโยงเมืองสงขลา ครั้งที่ 1 โดย สนข. เมื่อวันที่ 25 ส.ค. 52 ที่ผ่านมา ต้องผ่านไปแบบไม่มีอะไรคืบหน้า

ชาวหาดใหญ่และสงขลา ส่วนใหญ่เห็นพ้องต้องกัน อยากให้รถไฟสายนี้กลับมา ในรูปของรถไฟชานเมืองทางคู่ (commuter) ที่สะดวก ปลอดภัย ตรงเวลา และดีต่อสิ่งแวดล้อม ขอให้เร่งทำให้เป็นรูปธรรมโดยเร็ว