กล้านำ กล้าเสี่ยง และกล้าตัดสินใจ

“รางวัลแห่งฝันมีไว้สำหรับคนที่ทำสำเร็จ ไม่ได้มีไว้มอบให้กับคนที่ล้มเหลว”

การมีภาวะผู้นำ กล้าเสี่ยง และกล้าตัดสินใจ เป็นพันธุกรรมที่สำคัญที่แทบจะเรียกว่าขาดไม่ได้สำหรับการเป็นเจ้าของผู้ประกอบการทีประสบความสำเร็จ ทั้งการมีภาวะผู้นำ กล้าเสี่ยงและกล้าตัดสินใจนั้นมีอยู่ในตัวคนเราตั้งแต่เกิดมาในระดับที่ไม่เท่ากัน  กาลเวลานั้นมักจะถูกใช้เป็นตัววัดว่าใครมีลักษณะพันธุกรรมดังกล่าวใดที่มากน้อยกว่ากัน ซึ่งหลายคนเรียกสิ่งเหล่านี้ว่า “พรสวรรค์”  แต่อย่างไรก็ตามทั้งภาวะผู้นำ กล้าเสี่ยง กล้าตัดสินใจนั้นสามารถเพิ่มพูนขึ้นได้ในตัวของคนๆ หนึ่งได้จากการประสบการณ์ที่มากขึ้น หรือจากการเรียนรู้ หรือที่รู้จักกันในชื่อของ “พรแสวง” ดังนั้นท่านผู้ประกอบการที่รู้สึกว่าตัวเองมีพันธุกรรมในลักษณะดังกล่าวที่อยู่ระดับต่ำ ก็อยากเพิ่งหนักอก หนักใจว่าในชีวิตของการเป็นผู้ประกอบการของเรานั้นจะไม่สามารถ เป็นผู้นำ กล้าเสี่ยง หรือจะไม่มีระดับการตัดสินใจที่ดี  ถึงแม้สิ่งเหล่านี้จะมีอยู่ไม่เท่ากันมาตั้งแต่เกิดก็จริง แต่ที่คนทุกคนเกิดมาและมีอยู่คือ ศักยภาพในการเรียนรู้ในตัวครับ และการเรียนรู้ที่จะมีสิ่งดังกล่าวมีค่ายิ่งกว่าพรสวรค์ที่ติดตัวมาอีกนะครับ

 ภาวะผู้นำนั้นจะแสดงเห็นอย่างเด่นชัดและมีผลกระทบก็เมื่อท่านเริ่มมีธุรกิจและต้องรับผิดชอบชีวิตของคนอื่นที่อยู่ในวงจรธุรกิจ ของท่านไม่ว่าจะเป็นลูกน้องของท่านเอง ผู้ร่วมทุน เพื่อนร่วมงาน ผู้จัดส่งสินค้าให้ท่าน หรือแม้กระทั่งลูกค้าของท่านเอง   ท่านคงเห็นด้วยว่าไม่มีนกตัวไหนหรอกครับที่เกาะพยายามเหาะกิ่งไม้ที่กำลังจะหักหรือรับน้ำหนักของนกไม่ไหว เพราะอะไรหรือครับ ก็เพราะว่ามันไม่มั่นคงนะซิครับ สำหรับคนที่มีภาวะผู้นำที่มักจะประสบความสำเร็จจากที่ผมเห็นมาจากประสบการณ์การทำงานมีดังนี้ครับ

1. รู้จักบริหารเวลา: คือความเข้าใจดีกว่าคนอื่นในการที่จะใช้เวลาที่มีอยู่ก่อให้เกิดผลงานมากที่สุด

2. รู้จักประสานผลประโยชน์และวิธีการจูงใจ: ผู้นำที่ไม่สามารถสานประโยชน์ของกลุ่มคนที่เกี่ยวข้องได้ ก็เป็นได้แค่ป้ายบอกทิศทางเท่านั้นครับ

3. มีความพร้อมที่จะเรียนรู้และสื่อสารได้ดี: ผู้นำที่ดีต้องน้อมรับการเรียนรู้อะไรใหม่ๆ ในชีวิต และต้องมีความสามารถในการสื่อสารกับผู้คนในทุกระดับ ไม่ว่าจะป็นกับลูกน้อง เพื่อนร่วมธุรกิจ หรือผู้มีพลังต่อรองที่มากกว่า

4. เลียนแบบได้ดี: เชื่อหรือไม่ครับว่าผู้นำที่โดดเด่นขึ้นมาในปัจจุบัน ล้วนแล้วแต่มีฮีโร่ในดวงใจกันทั้งนั้นโดยที่ตัวเขาจะทราบหรือไม่ก็ตาม และผู้นำที่เป็นที่ชื่นชอบของลุกน้องหลายท่านก็สร้างทักษะการชี้นำจากการเลียนแบบผู้นำที่ประสบความสำเร็จมาด้วยกันทั้งนั้น เพราะถ้าผู้นำคนอื่นทำสำเร็จ แล้วทำไมเราถึงจะทำไม่สำเร็จถ้าเราได้ทำลักษณะเดียวกัน

5. ใช้คนให้ถูกกับงาน และมอบงานให้เหมาะกับคน: ผู้ที่มีภาวะผู้นำโดดเด่นนั้นมีลักษระเด่นคือการเรียนรู้ว่าเมื่อไรจะมอบงานให้กับลูกน้องคนใดและลูกน้องคนใดที่เหมาะจะทำงานใด

6. เห็นโอกาสและภัยคุกคามที่อาจเกิดขึ้นกับธุรกิจ: ลักษณะนี้นั้นอธิบายได้ลำบากครับว่าเมื่อไรจะเกิดขึ้นแต่วิธีง่ายๆ เพื่อที่จะก้าวไปเป็นผู้นำที่มีลักษณะนี้คือพยายามมองภาพในอนาคตบ่อยๆ ครับจกการวิเคราะห์ของเราเองเช่นในปัจจุบันน้ำมันกำลังขึ้นราคา ท่านมองว่าจะกระทบกับธุรกิจของท่านอย่างไรบ้าง จะกระทบต่อลูกค้าของท่านอย่างไรบ้าง และถ้าเป็นผลกระทบในทางลท่านจะรับมือกับสิ่งที่อาจเกิดขึ้นอย่างไร ลองมองในหลายๆ ประเด็นนะครับ ฝึกบ่อยๆ ท่านจะเริ่มร้อง “อ๋อ” เค้าคิดกันอย่างนี้นี่เอง

สำหรับคุณลักษณะของการกล้าเสี่ยงนั้นต้องเริ่มจากการกล้าที่จะลองทำอะไรที่แตกต่างจากที่เคยทำมาก่อนเช่น ผมรู้จักผู้ประกอบการขายน้ำพริกแกงท่านหนึ่ง ซึ่งต้องการขยายธุรกิจ แต่ที่บ้านก็ไม่กล้าทำเพราะรู้สึกว่าสิ่งนี้เป็นการทำธุรกิจในรุปแบบที่ครอบครัวไม่คุ้นเคย ซึ่งธุรกิจของเขาเป็นธุรกิจที่ทำเสร็จแล้วขายสดเป็นส่วนใหญ่  ในที่สุดลูกชายคนโตก็มาพูดคุยกับผมและผมก็แนะนำว่าถ้าไม่ทำก็ไม่รู้ว่าเราทำได้หรือเปล่า และเราก็จะอยู่เหมือนเดิมไม่มีอะไรเปลี่ยนแปลง ฝันว่าจะโตฝันแล้วอีกก็ไม่มีการเปลี่ยนแปลงเพราะเราไม่ได้ทำอะไรเลย  

พอได้เริ่มลงมือทำตอนนี้ลูกชายคนโตของร้านขายพริกแกงเริ่มรู้สึกถึงความถ้าท้ายในการเรียนรู้ที่ผ่านเข้ามาในชีวิตเขา ไม่ว่าจะเป็นเทคนิคในการสร้างบรรจุภัณฑ์ใหม่  การต่อรองเพื่อวางขายน้ำพริกแกงในร้านค้าปลีกสมัยใหม่ ทำให้วันนี้ความเสี่ยงที่เคยกลัวแปรเปลี่ยนไปเป็นความท้าทาย และเขาพบว่าเขาได้เปิดโลกทัศน์ในการทำการค้าที่กว้างมากขึ้น สาเหตุหนึ่งที่ผมพยาพยามผลักดันให้ผู้ประกอบการรายนี้ขายสิสค้าเข้าร้านค้าปลีกสมัยใหม่เนื่องจากผมเห็นว่าเขามีความต้องการที่จะทำอยู่แล้ว แต่กลัวเพราะความรู้สึกเสี่ยงนั้นมีรุนแรง ผมเชื่อว่าความรู้สึกดังกล่าวเกิดจากความไม่รู้ เพราะไม่รู้เขาถึงกลัวและกังวล แต่พอเริ่มได้รู้ความกลัวก็ถดถอยไป ความรู้สึกเสี่ยงถึงแม้จะยังมี แต่ก็อยู่ในระดับที่รับได้

สำหรับคุณลักษณะสุดท้ายคือการตัดสินใจ นั้นผมพบว่าผู้ประกอบการที่มีภาวะผู้นำสูงในนั้นมีความชัดเจนมากในจุดประสงค์ของการทำธุรกิจ โดยการตัดสินใจแต่ละครั้งนั้นพวกเขาจะพยายามฝึกฝนตนเองไม่ให้เบี่ยงเบนการตัดสินใจที่ผิดวัตถุประสงค์เช่นมีผู้ประกอบการท่านหนึ่งต้องการที่จะสร้างธุรกิจร้านตัดเสื้อให้ขยายใหญ่ขึ้นเพราะเป็นธุรกิจที่รับช่วงต่อมาจากคุณพ่อ แต่เนื่องจากปัจจุบันผู้คนหันไปซื้อเสื้อผ้าสำเร็จรูปกันมากเนื่องจากสะดวกและไม่ต้องรอ  ต่อมามีเพื่อนของผู้ประกอบการท่านนี้มาชวนเขาเปิดโรงงานเสื้อผ้าสำเร็จรูป เขาจึงเอาเรื่องนี้ไปปรึกษาครอบครัว ซึ่งทุกคนในครอบครัวก็สนับสนุนเพราะเห็นว่าความนิยมของการใช้เสื้อผ้าในปัจจุบันเปลี่ยนไป แต่ท้ายที่สุดแล้วท่านผู้ประกอบการท่านนี้ก็ไม่ได้นำเงินไปลงทุนในการสร้างโรงงานเสื้อผ้าสำเร็จรูปเพราะเขาคิดว่าจุดประสงค์ของเขาคือดำรงและพัฒนาร้านตัดเสื้อที่ได้รับมาจากคุณพ่อซึ่งปัจจุบัน ร้านตัดเสื้อของผู้ประกอบการท่านนี้มีผู้ใช้บริการมากขึ้นเนื่องจากเขาได้ทำการปรับปรุงร้าน รูปแบบการตัดเย็บ รูปแบบดีไชน์ และสร้างตราสินค้าใหม่ๆ ของร้านตัดเสื้อขึ้นมาจนได้รับความสำเร็จระดับหนึ่ง ซึ่งเขาได้เล่าให้ผมฟังว่า เมื่อมองกลับไปเขาคิดว่าเขาได้ตัดสินใจในสิ่งที่ถูกต้องจนกระทั่งร้านของเขามีวันนี้ และสิ่งที่สำคัญทำให้ในวันนั้นที่ทำให้เขาตัดสินใจได้ถูกต้องคือการตัดสินใจบนเป้าประสงค์ของการทำธุรกิจที่ต้องการจะพัฒนาร้านตัดเสื้อของเขาให้เติบโต

บุริม โอทกานนท์