ชีวิตที่พอเพียง ๒๖๕๘. ไปญี่ปุ่น ๒๕๕๙ : ๗. วันที่ ๖ เมษายน ๒๕๕๙ และการประชุมคณะ Joint Secretariat PMAC 2017

เช้าวันพุธที่ ๖ เมษายน ๒๕๕๙ ผมได้วิ่งสมใจ แดดดี อุณหภูมิประมาณ ๑๐ องศาเซลเซียส ไปวิ่งแถวๆ Tokyo Dome ครึ่งชั่วโมง กลับมากินอาหารเช้า แล้วขึ้นไปอาบน้ำแต่งตัวเก็บของ ลงมาฝากกระเป๋าและ เช็คเอ้าท์ คุณฝนและหนิงชวนเดินไปที่ประชุม เราเริ่มออกเดิน ๘.๐๐ น. ถึง JICA Research Institute สถานที่ประชุมเวลา ๙.๐๐ น. พอดี โดยระหว่างทางได้ถ่ายรูปดอกซากุระริมคลอง ระยะทางยาวเป็นกิโลเมตร และได้รูปสวยๆ สมใจ สังเกตว่าหลายต้น ยังมีดอกตูม ดังนั้น น่าจะยังมีซากุระบานต่อไปอีกหลายวัน

การประชุมวันนี้เป็นการประชุม Joint Secretariat ดูเป้าหมาย โครงสร้าง และการจัดการประชุม PMAC 2017 : Addressing the Health of Vulnerable Populations for an Inclusive Society โดยเอาผลงาน draft working paper ของแกนนำแต่ละ subtheme (มี 3 subtheme) มาทำความเข้าใจและให้ความเห็นร่วมกัน โดยผู้แทนองค์การอนามัยโลกเป็นประธาน

เห็นพ้องกันว่า เรื่องคนอ่อนแอหรือด้อยโอกาสกว้างมาก และต้องคำนึงถึงภาพใหญ่ แต่ก็ต้องโฟกัส ด้านสุขภาพ โดยคำนึงว่า การหวังผลด้านสุขภาพของคนกลุ่มนี้ ต้องดำเนินการหาทางแก้ไขที่ปัจจัยที่ทำให้เขา อยู่ในสภาพอ่อนแอ หรือด้อยโอกาส จะหวังให้เขาได้รับการดูแลตามระบบปกติที่มีอยู่ ย่อมเป็นไปได้ยาก

Mr. Ikuo Takizawa, Director, Health Department, JICA เสนอความเห็นที่ผมชอบมาก ว่าควรเน้นใช้ยุทธศาสตร์ดำเนินการแก้ปัญหา โดยใช้กลุ่มคนที่อยู่ในกลุ่มอ่อนแอหรือด้อยโอกาสนั้นเอง เป็นผู้ดำเนินการ

การประชุมวันนี้ เพื่อช่วยกันให้ความเห็น สำหรับให้ coordinator ของแต่ละ subtheme มองเห็นหัวเรื่องของ sessions ใน subtheme นั้นๆ และทำให้ทั้งสาม subtheme เชื่อมต่อรับลูกกัน เพื่อให้เข้าใจกลุ่มคนอ่อนแอและ ด้อยโอกาส รวมทั้งสาเหตุ และวิธีการ/ตัวอย่างแก้ปัญหา

ตอนบ่ายผมตื่นจากความง่วงหลังอาหารเที่ยง เมื่อ Douglas Webb แห่ง UNDP บอกว่า เรื่อง vulnerability นั้น ในโลก/สังคม มีปัญหาที่ซ่อนตัวอยู่และมีการผลิตซ้ำอยู่ตลอดเวลา ต้องหาทางตัดวงจรนี้ ทำให้ David Harper แห่ง Chatham House กล่าวถึง root cause และ David Sanders แห่ง PHM บอกว่าเขาเรียก driver of the problem ผมมีความเชื่อส่วนตัวว่า ในปัจจุบัน แรงสร้าง vulnerability มีพลังกว่าแรงแก้ไข

Doug Webb อีกนั่นแหละที่ยกประเด็นว่า ทำไมรัฐบาลจึงจะเห็นว่าการแก้ปัญหาเรื่องนี้มีความสำคัญ คุ้มค่าการลงทุน แรงบันดาลใจในระดับเศรษฐศาสตร์การเมืองระหว่างประเทศ และในประเทศ คืออะไร

Tatiana Shoumilinaผอ. ของ UNAIDS ประจำประเทศไทย ชี้ให้เห็นว่าตัว actor อยู่นอกภาครัฐ แต่ทำอย่างไรจะมีสภาพแวดล้อมให้ทำงานได้สะดวก ทำให้ผมนึกในใจว่า เรื่องนี้ต้องเข้าไปจับ root cause ที่สร้าง vulnerability และยุติมันเสีย

Davide Mosca แห่ง IOM มีความเห็นว่า คนที่ vulnerable มีลักษณะร่วมคือ ไม่มีพลังต่อรอง จึงควรมีวิธีการแก้ปัญหาหลักๆ คล้ายกัน

ผมนั่งฟังไปคิดไป และคิดว่าหากใช้คำ social inclusion / exclusion หลักการก็ง่ายนิดเดียว (แต่ทำไม่ง่ายเพราะเป็นเรื่องซับซ้อน) คือสร้างเงื่อนไขให้เกิด inclusion และให้ exclusion ทำยาก คิดแล้วก็เถียงตัวเองว่า บางสาเหตุของ exclusion มันซ่อนเร้น หรือหลอกลวงด้วยซ้ำ เรื่องนี้จึงท้าทาย

หลังพักดื่มกาแฟบ่าย กลับมาประชุมต่อ ผมก็ตาสว่างว่า cohost ทั้งหลาย ต่างก็มีเป้าหมายตามงานของตน เขามาร่วมจัด PMAC ก็เพื่อใช้ PMAC เป็นเวทีขับเคลื่อนเป้าหมายของตน และเป็นเป้าหมายร่วมยกระดับสุขภาพ ของผู้คน เวทีการประชุม PMAC มีคุณต่อโลกก็ตรงนี้ คือเป็นพื้นที่เปิด สำหรับให้ภาคีที่ทำงานด้าน global health มาขับเคลื่อนเป้าหมายของตน

การประชุม Joint Secretariat ครั้งนี้เป็นครั้งแรก จะมีการประชุมครั้งที่สองทีเมืองมองเทรอซ์ สวิตเซอร์แลนด์ ในวันที่ ๑๗ - ๑๘ พฤษภาคม ๒๕๕๙ เพื่อตกลงรายการของการประชุม แต่ละ subtheme และแต่ละ session ใน subtheme การประชุม PMAC แต่ละปี มีการเตรียมการณ์อย่างประณีตมาก

วิ่งไปพบบ้านเก่าสวยงาม

ไปวิ่งบริเวณ Tokyo Dome

ดอกไม้งามบริเวณ Tokyo Dome ระหว่างทางเดินไปที่ประชุม

ที่พื้นคือแถวเข้าคิวซื้อตั๋วเข้าชมกีฬา

ดอกไม้งามริมคลอง

แถวต้นซากุระริมคลอง

เดินไปทางไหนก็เห็นภาพแบบนี้

ซากุระสองฝั่งคลอง

เดินผ่านทิวซากุระแบบนี้เป็นกิโลเมตร

กิ่งที่ยื่นลงไปในคลอง

ถ่ายใกล้

บรรยากาศในห้องประชุม

วิจารณ์ พานิช

๖ เม.ย. ๕๙