ตรวจสุขภาพของ "วิสัยทัศน์" องค์กร

วิสัยทัศน์องค์กรท่าน เป็นวิสัยทัศน์จริงหรือไม่ มาลองดูกันครับ

มาตรวจสุขภาพ "วิสัยทัศน์" กันครับ

สวัสดีครับ ทุกท่านวันนี้ผมจะได้ทำหน้าที่ตามวัตถุประสงค์ของการจัดตั้งกลุ่มนี้ขึ้นมาครับ โดยการให้คำปรึกษาด้านการพัฒนาองค์กร หากท่านมีข้อสงสัยสามารถสอบถามกันเข้ามาได้เลยนะครับ

วันนี้มาว่ากันด้วยเรื่องของ "วิสัยทัศน์" หรือ vision ในภาษาอังกฤษ ที่เรามักจะพูดกันว่า ผู้นำที่ดีจะต้องมีวิสัยทัศน์ ใครจะสมัครเข้าทำงานในระดับบริหารจะต้องแสดงวิสัยทัศน์ให้ทุกคนได้รับทราบว่ามีแนวทางในการบริหารงานอย่างไรบ้าง

ผมกำลังจะบอกทุกท่านว่า "วิสัยทัศน์" คือเป้าหมายปลายทางครับ ไม่ใช่กระบวนการระหว่างทาง ดังนั้น ผู้นำที่มีวิสัยทัศน์คือผู้นำที่สามารถบอกท่านได้ว่า "ในอนาคต องค์กรหรือหน่วยงานของเราจะต้องมีลักษณะเป็นแบบใด จึงจะสามารถประกอบภารกิจและอยู่รอดได้อย่างมั่นคง" ดังที่เราเคยถามเด็ก ๆ ว่า โตขึ้นอยากจะเป็นอะไร คำตอบที่เด็ก ๆ ให้เราก็มี ตำรวจ ครู หมอ พยาบาล นักร้อง ทหาร ฯลฯ คำตอบของเด็ก ๆ เหล่านี้ล่ะครับ ที่เรียกว่า "วิสัยทัศน์"

วิสัยทัศน์ขององค์กร จึงเป็นการบอกว่า ในอนาคต (กี่ปีก็ตามที่กำหนด) องค์กรของเราจะต้องมีลักษณะเป็นอย่างไร และจะต้องแตกต่างกับปัจจุบันในลักษณะที่พัฒนาขึ้น หมายความว่า ในปัจจุบันองค์กรเรายังไม่เป็นแบบนี้ ตัวอย่างเช่น ในยุคหนึ่งที่กรมสรรพากรมีอธิบดีที่ชื่อว่า ม.ร.ว.จตุมงคล โสณกุล หรือหม่อมเต่า ท่านได้ประกาศวิสัยทัศน์ไว้ว่า "ในอนาคต กรมสรรพากรจะเป็นองค์กรอิเลคทรอนิคส์" (E-Organization) นั่นคือ ในขณะนั้นกรมสรรพากรยังไม่เป็นองค์กรอิเลคทรอนิคส์ แต่เมื่อประกาศวิสัยทัศน์แล้วก็มีกระบวนการในการดำเนินงานให้บรรลุวิสัยทัศน์ จนกรมสรรพากรเป็นองค์กรอิเลคทรอนิคส์ในที่สุด

วิสัยทัศน์องค์กร มักจะขึ้นต้นด้วยคำว่า "เป็น" หรือ "มี" เพื่อบอกว่าในอนาคตองค์กรเราจะต้องเป็นแบบไหน หรือมีอะไร (แต่ส่วนใหญ่ใช้คำว่า "เป็น" เพื่อกำหนดลักษณะองค์กรที่พัฒนาขึ้นและดีขึ้น) เท่าที่ผมเห็น องค์กรหลายแห่งมีวิสัยทัศน์ที่เหมาะสม และตรงตามหลักการ ลองมาดูกันครับว่า "วิสัยทัศน์" ขององค์กรท่าน เป็นวิสัยทัศน์จริงหรือไม่ มาตรวจดูกันว่าครบตามองค์ประกอบนี้มั้ยครับ

1. ขึ้นต้นด้วยคำว่า "เป็น" หรือ "มี" เช่น เป็นองค์กร.....

2. มีการระบุลักษณะขององค์กรที่แตกต่างจากปัจจุบัน เช่น เป็นองค์กรชั้นนำในธุรกิจภาพถ่าย, เป็นองค์กรที่ให้บริการขนส่งในระดับเอเซีย, องค์กรเราจะเป็นศูนย์กลางของข้อมูลเศรษฐกิจในระดับเอเซีย เป็นต้น จากตัวอย่างเหล่านี้ หมายความว่าทุกองค์กรตัวอย่างนี้ ยังไม่ได้เป็นอย่างที่ระบุไว้ในปัจจุบัน

3. ไม่ได้นำภารกิจมาเขียนเป็นวิสัยทัศน์ บางแห่งนำภารกิจขององค์กรมาเขียนในประโยควิสัยทัศน์ ส่งผลให้ไม่เห็นภาพอนาคต เพียงแต่บอกว่าองค์กรเราทำอะไรแค่นั้นเอง เช่น องค์กรของเราเป็นองค์กรที่ให้บริการด้านจัดส่งอาหารแก่ลูกค้าอย่างตรงต่อเวลาและมีคุณภาพ จากรูปประโยคนี้ ไม่ได้สื่อถึงวิสัยทัศน์ขององค์กรที่บอกว่าในอนาคตเราจะเป็นอะไร เป็นเพียงภารกิจขององค์กรเท่านั้น แต่ถ้าบอกว่าเป็นวิสัยทัศน์ ประโยคดังกล่าวสื่อความหมายว่า ปัจจุบันนี้องค์กรนี้ยังไม่ได้มีการจัดส่งอาหารที่มีคุณภาพ และยังไม่ตรงต่อเวลาครับ

ตรวจสอบเพียง 3 ประเด็นนี้ก่อนครับ ถ้าวิสัยทัศน์ขององค์กรท่า่นมีลักษณะเป็นเช่นนี้ ก็แสดงว่าวิสัยทัศน์ขององค์กรท่านก็เป็นวิสัยทัศน์จริง ๆ และได้มีการนำมาใช้เป็นเป้าหมายในการปฏิบัติงานของทุกคนได้เลยครับ

หากท่านมีข้อสงสัยว่า "วิสัยทัศน์" ของหน่วยงานหรือองค์กรท่าน เป็นข้อความที่แสดงว่าเป็น "วิสัยทัศน์" จริงหรือไม่ สามารถเข้าไปสอบถามได้ที่ facebook group ตามลิงค์นี้ได้เลยครับ https://www.facebook.com/groups/826629544053100/ ตรวจสอบให้โดยไม่คิดค่าใช้จ่ายครับ

ขอบคุณครับ