สุภิรัชต์ นิธิวิสุทธิ์ : ขอบคุณ...หนังสือพิมพ์
ขอบคุณพ่อแม่ที่ทำให้เราได้เกิดมา เรามักจะนึกถึงพ่อแม่เมื่อถึงวันพ่อหรือวันแม่ แต่ความเป็นจริง เราต้องนึกถึงท่านอยู่ตลอดเวลา ย้อนไปในวัยเด็กพ่อแม่คอยดูแลเอาใจใส่เราทุกๆ เรื่อง อบรมสั่งสอนทุกอย่าง จนเราได้มาเป็นเราในวันนี้ แล้วเราละดูแลท่านดีหรือยัง
"พี่เจี๊ยบ ญาติไม่ยอมใส่สายให้อาหารทางสายยาง จะทำไงดี สงสารยายจัง" เสียงโทรศัพท์จากน้องสอาดในพื้นที่ธนวิถีโทรศัพท์มาปรึกษาเกี่ยวกับการดูแลผู้ป่วยรายหนึ่ง
เรื่องราวของคุณยายที่ป่วยเป็นโรคเส้นเลือดในสมองแตก มีลูกชายคนเล็กคอยดูแล คุณยายนอนป่วยติดเตียงมา ๒ ปีกว่า เดิมคุณยายเดินได้ เมื่อยามสบายดี คุณยายช่วยเหลือตัวเองได้ ทำทุกอย่างได้เอง ไม่ต้องให้ใครคอยช่วยเหลือ จะทำทุกอย่างด้วยตนเองเสมอ น้องสอาดเล่าให้ฟัง คุณยายเคยไปรักษาตัวที่โรงพยาบาลเมื่อ ๒ ปีที่แล้ว หลังกลับจากโรงพยาบาล คุณยายเดินไม่ได้ ลูกชายรู้สึกเสียใจมากที่แม่เดินไม่ได้ โกรธทุกคนที่ทำให้แม่เดินไม่ได้ รู้สึก..ทำไมแม่จึงโชคร้าย ทำไม ทำไม ทำไม ความรู้สึกต่างๆ ของลูกชาย ทำให้เขามีความรู้สึกในทางขัดแย้งในการดูแลของเจ้าหน้าที่ เมื่อน้องสอาดเข้าไปเยี่ยม ก็จะได้รับแต่ความเฉยชา ถามคำ ตอบคำ จากลูกชาย และลูกชายปฏิเสธการช่วยเหลือจากทีมสุขภาพทุกอย่าง สิ่งเดียวที่เขาต้องการคือ ให้แม่กลับเดินได้ ซึ่งเป็นสิ่งที่ทำได้ยาก
เรื่องราวของคุณยาย ทำให้ฉันอยากจะลงไปเยี่ยมผู้ป่วยรายนี้ด้วยตนเองให้เร็วที่สุด จึงได้นัดกับน้องสอาดเพื่อลงเยี่ยม เมื่อไปที่บ้านของคุณยาย ทางเข้าบ้านจะค่อนข้างแคบ ต้องเดินตามหลังกัน ไม่สามารถเดินสวนกันได้ บ้านคุณยายเป็นบ้านไม้ชั้นเดียว มีซอยเล็กๆอีกซอย ทำให้มีเสียงรถมอเตอร์ไชค์ขับผ่านไปมาเป็นระยะ
ภาพแรกที่เห็น คือ ภาพคุณยายรูปร่างผอมแห้ง นอนหายใจแผ่วเบา เหมือนจะหยุดหายใจเป็นช่วงๆ ฉันกับน้องสอาดมองหน้ากันเป็นเชิงให้รู้ว่า 'อาการของคุณยายหนักมากนะ'
เมื่อพบลูกชาย เราแนะนำตัวให้ลูกชายทราบ ว่าเป็นทีมของธนวิถีและหน่วยประคับประคองจากโรงพยาบาลยะลา ลูกชายก็เงียบ ไม่พูดอะไร ในช่วงแรกลูกชายคุยกันพวกเราแบบถามคำตอบคำ แต่พอเวลาผ่านไป เขาคุยกับเรามากขึ้น เล่าเรื่องราวของแม่ด้วยน้ำเสียงราบเรียบ ดวงตามีคราบน้ำตาเอ่อล้น และพยายามไม่ให้น้ำตาไหลออกมา "หลังจากแม่เดินไม่ได้ ผมดูแลแม่มาตลอด คอยป้อนข้าว ป้อนน้ำ อาบน้ำโดยอุ้มแม่ไปอาบน้ำที่ห้องน้ำทุกวัน ไม่อยากอาบบนเตียง กลัวไม่สะอาด กลางคืนเวลานอน จะใช้หนังสือพิมพ์ปูไว้ที่เท้าของแม่"
พวกเราสงสัยว่าทำไมต้องปูที่เท้า ทำไมไม่ปูที่ก้นละ เวลาแม่ถ่าย จะได้ไม่เปื้อนที่นอน
ลูกชายยิ้มและบอกกับพวกเราว่า "ผมไม่ได้ปูไว้กันเปื้อนเหรอหมอ ผมปูไว้ที่เท้า เพื่อให้เกิดเสียง เวลาแม่ขยับตัว ผมจะได้ยินเสียงแม่ไง ถ้าได้ยินเสียงหนังสือพิมพ์ แสดงว่าแม่ยังไม่ตาย ยังขยับตัวได้ ช่วยผมได้เยอะเชียวนะ เจ้าหนังสือพิมพ์นี้ ต้องขอบคุณหนังสือพิมพ์เลยละ ที่คอยอยู่เป็นเพื่อนผม ถ้าไม่มีหนังสือพิมพ์ ผมคงแย่ คงไม่ได้นอน บางครั้งผมงีบหลับ ก็ต้องตื่นเพราะได้ยินเสียงกรอบแกรบของหนังสือพิมพ์ ทำให้ตื่นมาดูแลแม่ต่อได้"
ภายในบ้าน มีสิ่งที่ลูกชายทำให้แม่อีกหลายอย่าง ไม่ว่าจะเป็นอุปกรณ์ใส่ยาของแม่ โดยนำขวดน้ำมาตัดแล้วตอกติดไว้ที่ฝาบ้าน ทำไว้ ๓ อัน เรียงกันจากบนลงล่าง "ผมไว้ใส่ยาให้แม่ ตอนที่แม่สบายดี ชั้นบนยาตอนเช้า ชั้นกลางยาตอนเที่ยง และชั้นล่างยาตอนเย็น พอผมกลับมาก็จะรู้ว่าแม่กินยาหรือยัง"
"แต่ตอนนี้ทั้งหนังสือพิมพ์ และที่ใส่ยาคงไม่ต้องใช้แล้ว เพราะแม่ไม่รู้เรื่องและไม่รู้สึกตัวแล้ว"
"ขอบคุณทุกๆ คนที่อยากช่วยผมกับแม่ ผมไม่อยากให้แม่ทรมาน ไม่อยากให้แม่เจ็บปวด อยากให้แม่หลับให้สบาย อยากให้แม่ไปอย่างสงบ ตอนนี้ผมทำใจได้เยอะแล้ว รอวันและเวลาเท่านั้น"
หลังจากทีมทราบความต้องการของลูกชาย เราเข้าใจถึงความต้องการของเขา จึงทำได้เพียงกำลังใจ คอยหมั่นมาเยี่ยมและให้คำแนะนำ น้องสอาดเล่าว่า "ลูกชายพูดคุยมากขึ้น และพูดดีขึ้น" คงเห็นความพยายามของพวกเราที่แวะเวียน ดูแลเอาใจใส่แม่จนถึงวาระสุดท้ายของชีวิต ไม่นานคุณยายเสียชีวิต
"ขอบคุณเจ้าหน้าที่ทุกคนนะครับ ที่ดูแลแม่ผมจนวาระสุดท้าย ท่านไปสงบแล้ว ผมให้อภัยทุกคน แม่จะได้ไม่ทุกข์ไปกับผม" น้องสอาดเล่าให้ฟังว่า ลูกชายของคุณยายมาที่ศสม.ธนวิถี มาขอบคุณ พร้อมน้อมนำพระมาให้บูชาคนละองค์ด้วย
ขอบคุณทุกคนที่ได้ร่วมดูแลผู้ป่วยร่วมกัน การหยุดฟังเขา จะทำให้เรารู้ถึงความต้องการที่แท้จริง นำสิ่งดีๆ มาปรับใช้ เราได้รับรู้ถึงความต้องการของเขา นำเรื่องราวมาเป็นบทเรียน เพื่อต่อยอดการดูแลผู้ป่วยรายอื่นต่อไป ขอบคุณจริงๆ
สุภิรัชต์ นิธิวิสุทธิ์
หน่วยการดูแลผู้ป่วยแบบประคับประคอง
โรงพยาบาลยะลา
ความเห็น (2)
ขอบคุณสำหรับการแบ่งปันประสบการณ์ที่น่าประทับใจค่ะ
ทางทีมโครงการจัดการความรู้สุขภาวะระยะท้าย Pal2know ขออนุญาตินำไปรวบรวมเพื่อแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ที่นี่ นะคะ
หากจะขอสรุปประเด็นจากบันทึกว่า คือ การรับฟังความรู้สึก พยายามทำความเข้าใจ เอาใจใส่ และให้กำลังใจผู้ดูแล
แบบนี้พอจะได้มั้ยคะ มีแก้ไขหรือเพิ่มเติมมั้ยคะ เพื่อการนำประเด็นไปรวบรวมสังเคราะห์ต่อไปค่ะ
ปูไว้ที่เท้า เพื่อให้เกิดเสียง เวลาแม่ขยับตัว .....ขอบคุณ
งดงามมากครับ