ร้านข้าวแกงปาดัง

บ้านทรงปาดัง (ที่มา: geonice.com)

ร้านที่ทำกับข้าวสำเร็จขายกันทั่วไปริมถนนใหญ่จนถึงตามแคนทีนหากินง่ายไปที่ไหนก็มีให้ฝากท้องแบบเดียวกับร้านข้าวแกงบ้านเราคือร้านแบบปาดัง ร้านในสไตล์นี้มีถิ่นกำเนิดมาจากมืองปาดัง (Padang) ซึ่งตั้งอยู่ชายฝั่งตะวันตกของเกาะสุมาตรา เป็นเมืองค่อนข้างปิดอยู่ดิตชายฝั่งมหาสมุทรอินเดีย คลื่นลมมักรุนแรง เป็นชุมชนเมืองที่สู้กับสภาพดินฟ้าอากาศเช่นแผ่นดินไหวมายาวนาน เมื่อปลายปี 2009 ก็พึ่งเจอแผ่นดินไหวขนาดใหญ่ 7.6 Mw บ้านเรือนพังเกือบทั้งเมือง คนตายไปเป็นพันบาดเจ็บไม่รู้เท่าไร กระทบชีวิตความเป็นอยู่ของคนปาดังหลายแสนไม่สู้จริงอยู่ที่นี่ไม่ได้ การจะไปเมืองนี้สะดวกที่สุดคือทางอากาศ ถ้าไปทางรถยนต์ต้องขับข้ามแนวภูเขาไฟเทือกเขาบาริซานด้วยสภาพถนนวิ่งคดเคี้ยวไปมา กว่าจะลงเขาเข้าเมืองปาดังก็เกือบพุ่งไปหลายที

เมืองปาดัง ด้านหลังติดเทือกเขาบาริซานที่ยาวเหยียด ด้านหน้าชนมหาสมุทรอินเดีย (ที่มา: skyscrapercity.com)

แผ่นดินไหวครั้งรุนแรงล่าสุดกันยายนปี 2009

ร้านอาหารแบบปาดังจะมีอาหารที่ทำไว้แล้วหลายสิบอย่างวางอยู่ในตู้กระจกหน้าร้าน เขียนชื่อร้านว่า ”มาสักกันปาดัง” (masakan padang) ด้านบนป้ายอาจจะมีสัญลักษณ์หลังคาบ้านทรงปาดัง มองหาร้านได้ไม่ยาก พอเข้าไปนั่งในร้านแค่บอกจำนวนคนเจ้าของหรือคนบริการจะตักข้าวสวยอินโดฯแบบข้าวตาแห้งเมล็ดสั้นร่วนจากกระติกขนาดใหญ่ที่บ้านเราเอาไว้ใส่น้ำเย็นแช่น้ำแข็งมือ มาในจานครบจำนวนคนพร้อมกับข้าวเกือบทุกอย่างที่มีในร้าน วางจนเต็มโต๊ะแล้วซ้อนกันสองชั้นก็มีในบางที่

ร้านอาหารแบบปาดัง จะเห็นกับข้าวตั้งซ้อนกันเป็นชั้นๆ อยู่ในตู้กระจกหน้าร้าน (ที่มา: dapurbalikpapan.blogspot.com)

กับข้าวหลายสิบอย่างวางซ้อนกันอย่างมีระเบียบ (ที่มา: gonzotravel.wordpress.com)

วิธีการยกกับข้าวมาเสิร์ฟลูกค้าในร้าน (ที่มา: bulanmudu.com)

กับข้าวที่จัดมาเป็นสิบๆอย่างในจานเล็กๆ เหมือนกับข้าวในปิ่นโตถวายพระตอนเช้าวันทำบุญใหญ่ที่วัด ใครอยากกินสารพัดแกงกะทิเผ็ดใส่เนื้อต่างๆกัน กินน้ำพริกกับยอดมันยอดมะละกอต้ม ต้มขนุนอ่อนในกะทิ ผัดถั่วกะจังปันยัง ไก่ทอด ไก่ต้ม ปลาหลายชนิดทั้งย่างทอด ปลาทะเลและน้ำจืดตามถิ่น เนื้อตากแห้งหรือแกงเคี่ยวจนดำเรียกเร็นดั้ง กุ้งแม่น้ำทอด ผัดมะระ ผัดมะเขือยาวๆ ผัดสะตอ ผักบุ้งผัด ไข่เค็ม ไข่ต้มในน้ำแกง ยกเว้นหมูไม่มีฮารัมต้องห้าม จำไม่หมดและไม่เคยกินจนครบทุกอย่าง กับข้าวพวกแกงกะทิจะเป็นจุดเด่นอย่างนึงของอาหารแบบปาดัง

กับข้าวจะถูกตักใส่จานยกมาเกือบทั้งหมดและวางซ้อนเป็นชั้นจนล้นโต๊ะกินข้าว ร้านแบบนี้จะเป็นร้านชาวบ้านเล็กๆ หนึ่งหรือสองห้อง (ที่มา: airasia.com)

ไก่ต้มวางอยู่บนสุด ถัดไปเป็นมันฝรั่งกับสะตอผัดพริก เห็นมือบางคนเริ่มเปิบข้าว มีชามใส่น้ำล้างมืออยู่ข้างๆ ร้านนี้น่าจะใหญ่กว่าร้านข้างบนสังเกตจากลักษณะจาน (ที่มา: foodspotting.com)

ที่ผมกินเป็นประจำถ้าเข้าร้านหรือสั่งใส่ห่อ เช่น ไก่ทอด เนื้อเคี่ยวในพริกแกง (ตอนนี้เลิกกิน) น้ำพริกผักต้ม ปลาทะเลทอด ไข่ต้มราดน้ำแกง ผักมะระ แกงกะทิปลาหรือไก่ กุ้งแม่น้ำทอดถ้ามี ผัดมะเขือยาว ส่วนน้ำก็เอสเจอรุกหรือน้ำเปล่าแล้วแต่ว่าชำเลืองมองดูสะอาดหรือไม่ เวลากินส่วนใหญ่ก็ใช้มือลงทั้งนั้นมีถ้วยใส่น้ำล้างไว้ข้างๆจาน ไม่ค่อยเห็นใครใช้ช้อนส้อม ยกเว้นช้อนตักกับข้าว ถ้าจะเติมข้าวส่วนใหญ่ก็มาในกระบุงไม้ไผ่สานเล็กๆ หรือกระบุงพลาสติก

ร้านนี้คงหรูหน่อยมีแก้วน้ำและจานใส่กับข้าวแบบนี้ แต่ก็ยังนิยมใช้มือกินข้าว เห็นชามใส่น้ำล้างมือวางอยู่ ส่วนกุ้งแม่น้ำที่เห็นไม่เกี่ยวว่ามีเฉพาะในร้านใหญ่ๆเท่านั้น เคยกินกุ้งแบบนี้ที่ร้านข้างทางขายกันเยอะแยะ (ที่มา: skyscrapercity.com)

กินอิ่มจุดบุหรี่สั่งเก็บตังค์ คนขายจะเดินมาพร้อมกระดาษปากกาเวียนรอบโต๊ะสำรวจความเสียหายใครกินอะไรไปเท่าไร ถ้าไม่กินก็ไม่คิดเงิน กินไก่หนึ่งชิ้นจากสองก็คิดราคาชิ้นเดียว กินเนื้อเกือบหมดจานคิดเต็มราคา กินปลาที่มาเป็นตัวไม่หมดคิดเต็มตัวยกเว้นมาเป็นชิ้นๆ ถ้าตักแค่น้ำแกงซดชิมคนขายคงไม่ทันสังเกต ราคาไม่ถูกแต่ก็ไม่แพงแบบไปกินอาหารตามสั่งในร้านคนจีน ที่สำคัญคือสะดวกรวดเร็วไม่ต้องรอนานมีกับข้าวให้เลือกมากมาย

ใครไปเที่ยวอินโดฯต้องลองกินข้าวแบบชาวบ้านเช่นร้านปาดังดูซักครั้ง แล้วไม่ต้องไปคิดมากว่าเขาจะเอาอาหารที่เหลือจากบนโต๊ะที่เป็นชิ้นๆ น้ำแกงที่ไม่ตักเละเทะ ผักต้มที่เหลือเป็นใบๆ ข้าวที่มาในกระบุงเผื่อเติมเทกลับไปในหม้อในอ่างกับข้าวที่ตั้งโชว์หน้าร้านอุ่นให้ร้อนและรอตักเสิร์ฟลูกค้ารายต่อไปเช่นพวกเรา เป็นการกินข้าวที่คุ้มค่ามากที่สุดในแบบเฉพาะรีไซเคิลของคนปาดังเท่านั้น ผมนี่เป็นลูกค้าขาประจำโดยเฉพาะมื้อกลางวัน

จันทบุรี 25 พฤษภาคม 2557

[Pojana Yeamnaiyana Ed.D.]

...อาหารหลายอย่าง คล้ายกับอาหารไทยนะคะ...น่ากินมากค่ะ...ลักษณะการจัดอาหารไว้ก่อนเป็นถ้วยๆ เคยเห็นที่เมืองไทยเหมือนกันเป็นร้านอาหารขนาดใหญ่ ติดถนนสายเอเซียฝั่งขาออกจากกรุงเทพไม่ไกลนัก...