วิชาผู้ใหญ่ (3)
วิชาผู้ใหญ่ (3)
วันนี้คุยเรื่อง “วิชาผู้ใหญ่” ต่อนะคะ ....เคยมีคาถาบทหนึ่ง...ที่ถือว่าเป็น “หัวใจนักปราชญ์" (น้อย) หรือ "สุ จิ ปุ ลิ วินิมุตโต กถัง โส ปณฺฑิโต ภเว" แปลว่า ผู้ปราศจาก สุ จิ ปุ ลิ จะเป็นบัณฑิตได้อย่างไร??
- สุ ย่อมาจาก สุตะ แปลว่า ฟัง
- จิ ย่อมาจาก จินตะ แปลว่า คิด
- ปุ ย่อมาจาก ปุจฉา แปลว่า ถาม
- ลิ ย่อมาจาก ลิขิต แปลว่า จด/เขียน
ผู้เขียนได้เขียนใน “วิชาผู้ใหญ่” ไปแล้ว 2 ตอน คือ การฟัง (สุ) และการคิด (จิ) ... ในวันเขียนในลักษณะ .... การถาม ... การตั้งคำถาม ของ ... เด็กดีมี “หัวใจนักปราชญ์น้อย” .... ของสังคมไทยนะคะ ... หลายปีมาแล้ว ....เคยมีคำขวัญวันเด็ก ... “เด็กฉลาด ชาติเจริญ” นะคะ....เด็กดี..... เด็กฉลาดต้องมีอาการแสดงออกด้วยการ....อยากรู้อยากเห็น ... แล้ว...แปลความนั้นออกมาในรูปแบบ... “ข้อคำถาม” เหมือน...หนังการ์ตูน เณรน้อยเจ้าปัญญา เป็นการ์ตูนญี่ปุ่น ...เรื่องราวเกี่ยวกับ อิคคิว เณรน้อยที่มี...ปัญญา....ฉลาดหลักแหลม ตัวละคร...อิคคิวมาจากพระนิกายเซนชื่ออิคคิว โซจุน แต่ละตอนจะเกิด... “ปัญหา” ต่างๆ หลากหลายที่มาจากเพื่อนเณรในวัดอังโคะ คือ ชูเน็นซัง จินเน็นซัง เท็ซไซซัง และเทะสึไบซัง หรือที่โชกุนอาชิคางะ โยชิมิสึ กับ ....คิเคียวยะซัง เจ้าของร้านขายของชำ ... ในละแวกวัด ร่วมกับลูกสาว ทั้งจากวิธี ...ที่ตั้งใจกลั่นแกล้งเล่นๆ (อำ) ... “คำถามทดลองเชาว์ปัญญา” ... เหตุสุดวิสัย หรืออื่นๆ แต่... อิคคิวก็ใช้... วิธีการนั่งสมาธิ เพื่อให้เกิดปัญญาและแก้ไขสถานการณ์ ไปได้ทุกครั้ง ...โดยก่อนจะนั่งสมาธิ.... อิคคิวซังจะมีคำพูดประจำว่า “ใช้’หมอง นั่ง’มาธิ” และโชกุนก็ยังสั่งการให้ ซามูไร “ชินเอมอน” ซึ่งเป็นผู้ตรวจการ เฝ้าติดตาม...อิคคิวซังไปทุกที่ ราวกับเป็นองครักษ์ส่วนตัว โดย อิคคิวซัง เพื่อนเณร และซาโยจัง เด็กหญิงที่อาศัยอยู่บริเวณวัด จะเรียกว่า ชินเอมอนซัง....แสดงว่า ... “การตั้งคำถาม” .... เพื่อตอบปัญหาให้กับเพื่อนๆ ได้หมดทุกๆ ข้อ ... แสดงถึง ความฉลาดทางปัญญา .... อิคคิวซัง ... เป็นการ์ตูนที่สนุก มีคาแรคเตอร์ตัวละครเด่นๆที่น่าสนใจ แฝงไปด้วย “ความคิด คติธรรม และคุณธรรม” ... มีนักอ่านหลายๆท่าน....เล่าว่า ... อิคคิวซัง มีตัวตนจริงในประวัติศาสตร์.. โดยเอาความจริงบางส่วนมาพูดแล้วเสริมแต่ง ...เพื่อความสนุกสนาน
มีการบันทึกและมีผู้เขียนถึงมากมาย แต่พอที่จะสรุปได้ประมาณว่า ... อิคคิวซังเป็นลูกชายขององค์จักรพรรดิฝ่ายใต้ ที่แพ้สงคราม .... จักรพรรดิ์ฝ่ายเหนือที่นำโดยโชกุนอาชิคางะ ที่เกิดกับพระสนมคนหนึ่ง ... แล้วถูกบังคับให้บวชไม่สึกตลอดชีวิต เพื่อป้องกันการลุกกลับมาชิงอำนาจ โดยมีชินเนม่อนซัง ซึ่งเป็นซามูไรที่ส่งมาเพื่อคอยเป็นหูเป็นตาให้ กับโชกุน คอยจับพฤติกรรมของอิคคิวซังว่ามีแนวโน้มที่จะก่อ กบฏหรือไม่ แต่เนื่องด้วยเพราะ... ความดีและปัญญา ...ของอิคคิวซัง .... ทำให้บุคคลที่น่าจะเป็น.... “ศัตรูกับได้กลายเป็นมิตร” และ...ช่วยเหลือเกื้อกูลกันหลายครั้งหลายหน ....จนเป็นเรื่องที่กล่าวขานกันมาไม่รู้จบ นะคะ....
เด็กดี....เด็กฉลาดต้อง... ตั้งคำถามได้และหาวิธีตอบคำถามได้ (ปัญหาระดับของเด็กนะคะ)...เช่น
- ช่างซักถาม …. การกล้าถามในสิ่งที่ตนไม่รู้ ไม่เข้าใจ...จะช่วยให้ได้รับคำตอบที่ถูกต้อง ... ไม่อ้อมค้อม...เสียเวลา...ไม่หลงทาง นะคะ
- ช่างสังเกต .... อะไรคือสิ่งดี ... อะไรคือสิ่งไม่ดี...อะไรคือ..หน้าที่ของเราขณะที่เป็นเด็ก .... เช่นไปโรงเรียน ....ทำการบ้าน ....พูดจาไพเราะ .... มีคำว่า ขอบคุณค่ะ .... รู้จักไหว้ผู้ใหญ่นะคะ
- กล้าที่จะถาม .... ในสิ่งที่ตนไม่รู้ ...ไม่เข้าใจ ... การกล้าตั้งคำถาม... แสดงออกถึงเด็กฉลาด เช่น.... "เซอร์ ไอแซค นิวตัน" ... ถามว่าทำไม่.... "ลูกแอปเปิ้ล...จึงตกลงมาที่ที่เขานั่ง" ...???
สรุปได้ว่า .... “หัวใจนักปราชญ์น้อย” จาก 4 เรื่อง ... วันนี้เรื่อง ปุ ย่อมาจาก ปุจฉา แปลว่า การถาม ... เพื่อหาคำตอบ.... เป็นอีกหนึ่งเรื่องของ...“วิชาผู้ใหญ่”... ในวันนี้นะคะ
ขอบคุณค่ะที่ท่านให้เกรียติอ่านบทความนี้้ค่ะ
ความเห็น (7)
วิชาการล้วน ๆ เลยค่ะหมอเปิ้ล
ครูหยินคิดถึงน่ะคะ
ด้วยภาระกิจ...ที่มากมาย..จึงหายไปนาน
แม้ว่าช้าไป แต่ขอสวัสดีปีใหม่น่ะค่ะ
ครูหยินจะเอาความคิดหมอเปิ้ลไปใช้ด้วยน่ะค่ะ
"สุ จิ ปุ ลิ วินิมุตโต กถัง โส ปณฺฑิโต ภเว" ผู้ปราศจาก สุ จิ ปุ ลิ จะเป็นบัณฑิตได้อย่างไร? อิคคิวซัง เป็นการ์ตูนที่ชื่นชอบมากแต่ไม่เคยรู้ที่มาที่ไปของการ์ตูนเรื่องนี้มาก่อน เป็นประโยชน์มากๆเลยครับ ขอบคุณนะครับ
-สวัสดีครับพี่หมอเปิ้น..
-ตามมาเรียนรู้"วิชาผู้ใหญ่"ครับ...
-ขอบคุณ"วิชาดี ๆ"ที่มอบให้นะครับ..
-สำหรับ"ละอ่อน"อย่างผม..วันนี้"เมนูเพื่อสุขภาพ"มาฝากผู้ใหญ่ใจดีครับ..
This is very deep and powerful learning!
May I elaborate or generalize the 4 key concepts?
- สุ ย่อมาจาก สุตะ แปลว่า ฟัง
We may include not only 'listen' but also 'look', 'read', 'follow' (the process)
- จิ ย่อมาจาก จินตะ แปลว่า คิด
We may 'think' as 'imagine' or draw mental pictures; think as 'recall' from memory; and think as 'create' another mental object and/or stuructures and process.
- ปุ ย่อมาจาก ปุจฉา แปลว่า ถาม
We should question what we do not understand/know clearly. We can ask for facts (if they are complete; true; up-to-date) ask for links (in strucrures if they are oneway; permanent; one-to-one). We can ask for processes (if the methods or recipes are achievable; repeatable; 'optimal'). And we can ask for principles or bases or "why" of the ways we do things including asking questions!.
- ลิ ย่อมาจาก ลิขิต แปลว่า จด/เขียน
We should record (or write down) what we have learned so that we can pass what we have learned to others. We must record only 'facts' verifiable facts (at least true and complete in our mind). Recording rubbish only begets more rubbish and not only useless but also wasting others' and world resources.
;-)
สวัสดีค่ะ คุณหมอ
ตามมาอ่านค่ะ ขอบคุณบันทึกดีๆที่นำมาแบ่งปันค่ะ
เริ่มการฟัง(สุตะ)เป็นขั้นต้น
รู้คิดค้น (จินตะ) ให้แตกฉาน
รู้จักถาม (ปุจฉา) ช่วยในงาน
สิ่งต้องการ (ลิขิต) บันทึกไว้
( อร วรรณดา ๑๑ ม.ค.๕๗)
ครบถ้วนวิชาดีมีไว้สอนลูกหลานให้เป็นคนดีของชาติค่ะ...