เช้าวันนี้หลังจากทานอาหารมื้อหลังสุด และละหมาดซุบฮิเสร็จสิ้น ก็มานั่งหน้าคอมฯ เลยเกิดความคิดที่ติดค้างในใจตัวเองมาก่อนเกี่ยวกับเรื่องการเรียนรู้ของมนุษย์เรา
เป็นเรื่องที่น่าแปลก ตรงที่ว่าเมื่อครั้งโบราณกาลการเรียนรู้ก็มาคู่กับคนมันเป็นไปแบบกลืนเป็นธรรมชาติมากกว่า แต่พอเมื่อมนุษย์พยายามหยิบเจ้าตัว "การเรียนรู้" มาทำให้เป็นระบบมากขึ้น เพื่อให้คนอื่นๆได้เรียนรู้ แทนที่การเรียนรู้จะงอกงามกว่าเดิม แต่มันกลายเป็นภาพที่แปลกออกไป แสดงว่าความพยายามที่จะจัดการการเรียนรู้ที่ผ่านมานั้น ต้องผิดพลาดตรงไหนสักแห่งหรือเปล่า?
ทุกวันนี้เรามีโรงเรียนแทบทุกตำบล มีวิทยาลัย มหาวิทยาลัยอีกหลายๆแห่ง ค่อนข้างจะมากพอ ผลิตนักเรียน นักศึกษา บัณฑิตออกมาแต่ละปีจำนวนมากมาย คนที่จบออกมานั้น เหมือนกับว่าผ่านการเรียนรู้มาอย่างเป็นระบบ ตามความเข้าใจของผมเมื่อก่อน พอกลับมาบ้านก็เห็นคนที่ไม่ได้เรียนอย่างเรา เลยคิดเอาเองว่า เขาไม่มีการเรียนรู้ เข้าใจว่า คนหลายคนคิดแบบนี้มาก่อน
ถึงวันนี้ชักไม่แน่ใจ???????
เมื่อเราได้พบคนมากขึ้น พบเหตุการณ์มากขึ้น พบว่าหลายๆคนที่พลาดโอกาสการเรียนรู้ในระบบการศึกษา แต่ความคิด ความอ่านของเขาดีมาก ที่สำคัญคือ เขามีทักษะการตั้งคำถามให้กับตัวเองดีมาก ดีกว่าผมตอนเรียนหนังสือหลายเท่าตัว เลยคิดเตลิดต่อไปอีกว่า ไม่เลวนะ! ถ้าเราคิดวิธีการเรียน-การสอน (ทั้งใน และนอกระบบ หรือทั้งที่เป็นทางการ และเป็นธรรมชาติ) คิดค้นหาวิธีที่ทำให้คนเกิดคำถามขึ้นในใจ และต้องเป็นคำถามที่มีแรงพอ หรือมีพลังพอที่จะกระชากใจคนให้ลุกขึ้นมาทดลอง หรือค้นคว้าหาคำตอบนั้น
การเกิดปรากฏการณ์แบบนี้มันคงไม่ได้เกิดขึ้นมาง่ายๆ เอ๊ะ! ทำไมหล่ะ?????
ผมเดาเองว่า เราไม่ค่อยให้ความปราณีตในการฟัง คิด อ่าน พูด เขียน ผมเชื่อว่าสิ่งเหล่านี้เป็นทักษะทั้งนั้น ที่นี่พอมันเป็นทักษะ มันต้องฝึก มันจึงจะได้กับตัวเอง มีเงินแสนล้านก็ซื้อหาไม่ได้
เอ???? แล้วทุกวันนี้การให้ความปราณีตกับการพัฒนาทักษะพื้นฐานเหล่านี้มีมากน้อยเพียงใดหนอ?????
แดดสว่างแล้ว ต้องพับเก็บความคิดล่องลอยใส่กล่อง Gotoknow เอาไว้เพียงนี้ก่อน แล้วค่อยมาเปิดปะติด ปะต่อใหม่อีกที
บางทีระบบการศึกษา ก็ไม่ได้ช่วยให้คนตั้งคำถาม เพื่ออยากรู้ อยากพัฒนาตนเอง
บางทีการศึกษาด้วยซ้ำทำให้คนเราปิดหน้าต่างเรียนรู้ตนเองบ่อยๆ
เปิดอิสระให้กับตัวตน เสรีในการคิด กว้างไกลไร้ขอบเขต คิดนอกกรอบ ในกรอบ คิดทะลุกรอบ
หรือ วิถีปัจจุบันที่เร่งรีบไม่เอื้อให้คนคิด...หรือเปล่าครับ?
รู้สึกว่าเช้านี้เดินตามมาเจอรอยของคุณจตุพรสามบันทึกแล้ว...นั่นแสดงให้เห็นว่าเราอ่านอะไรคล้ายๆ กันหรือเปล่า...นี่คือคำถาม?? ที่เกิดขึ้นในเช้านี้เช่นกัน..
...
คำถามและคำถามที่เกิดขึ้นในใจ...
ทำให้เราครุ่นคิด...
และแสวงหาคำตอบ...
และบางครั้งก้หาใช่จะเป็นหน้าที่ไม่...
แต่เราก็ไม่หยุดที่จะหาคำตอบนั้น...เพื่อตอบสนองต่อคำถาม...ที่สงสัยนั้น...
นี่แหละ...คือ ..ลมหายใจแห่งการเรียนรู้ของ "มนุษย์"
....
กะปุ๋ม