ความหมายของ "เครือข่ายสังคมออนไลน์" อันเป็นประเด็นของการศึกษา

เครือข่ายสังคมออนไลน์เป็นรูปแบบในการจัดการ"ชุมชนออนไลน์"(online community) หรือ"สังคมออนไลน์"(virtual community)ต่างๆแต่ละสังคมจนกลายเป็นกลุ่มของเครือข่ายทางสังคมออนไลน์หรือกลุ่มของเครือข่ายชุมชนออนไลน์แต่ละแห่ง(socialnetwork site) ซึ่งเครือข่ายทางสังคมออนไลน์แต่ละแห่งก็จะมีการจัดการในระหว่างเครือข่ายทางสังคมออนไลน์แต่ละแห่งจนเกิดเป็น "เครือข่ายสังคมออไลน์"

ในสังคมออนไลน์แต่ละสังคมจะประกอบด้วยสมาชิกภายในสังคมออนไลน์แห่งนั้นๆที่ตนเองได้ลงทะเบียนเป็นสมาชิกในสังคมมออนไลน์ซึ่งสมาชิกจะมีการใช้ชีวิตการสร้างหรือดำเนินกิจกรรมทางสังคมที่เรียกว่าการก่อนิติสัมพันธ์ในสังออนไลน์นั้นในฐานะที่เป็นชีวิตเสมือนที่สองของตนเอง

ในส่วนของกิจกรรมทางสังคมที่เกิดขึ้นสามารถแบ่งได้เป็น3ระดับคือ

• ในระหว่างสมาชิกในชุมชนออนไลน์เดียวกัน

• ในระหว่างผู้ให้บริการเครือข่ายหรือผู้จัดการหรือผู้สร้างเครือข่ายกับสมาชิกในเครือข่าย และ

• ในระหว่างเครือข่ายสังคมออนไลน์กับเครือข่ายสังคมออนไลน์ต่างๆ

ทั้งนี้ภายในแต่ละสังคมออนไลน์หรือชุมชนออนไลน์แต่ละสังคมหรือชุมชนที่มีการรวมตัวกันนั้นนั้นอาจจะเกิดขึ้นจากการรวมตัวของสมาชิกในหลายลักษณะเช่นเป็นการรวมกลุ่มของสมาชิกที่อยู่ในพื้นที่ทางกายภาพเดียวกันหรือมีความสนใจเหมือนกันหรืออาจจะเกิดขึ้นจากโครงสร้างขององค์กรในโลกจริง

การรวมตัวกันเป็นชุมชนออนไลน์หรือสังคมออนไลน์แต่ละกลุ่มนั้น อาจเป็นการรวมตัวกันของสมาชิกที่มีเป้าหมายหรือวัตถุประสงค์เดียวกันที่มีลักษณะเป็น ประชาสังคม (civil society) ซึ่งส่วนใหญ่ จะเป็นสังคมออนไลน์การไม่แสวงกำไรเชิงพาณิชย์ มากกว่า ที่มีการแสวงกำไร 

• โดยสังคมออนไลน์แต่ละแห่ง และ ในเครือข่ายสังคมออนไลน์แห่งเดียวกัน จะมีเป้าหมายหรือลักษณะของการทำงานในเครือข่ายไม่แตกต่างกัน
• สามารถแบ่งได้เป็นหลายลักษณะ เช่น การแลกเปลี่ยนข้อมูล การสนทนา การตีพิมพ์ สื่อสาร หรือนำเสนอเอกสาร การเล่นเกม การสร้างเครือข่าย การประกอบธุรกิจ Localization
• โดยการปรากฎตัวของเครือข่ายสังคมออนไลน์ จะปรากฎผ่านเทคโนโลยีหรืออุปกรณ์ใน ๔ ประเภท คือ คอมพิวเตอร์หรือคอมพิวเตอร์แบบพกพา โทรศัพท์เคลื่อนที่ในกลุ่ม smart phone แท็บเล็ต และ เครื่องมือในการเชื่อมต่ออื่นๆ

กิจกรรมทางสังคมหรือการก่อนิติสัมพันธ์ที่เกิดขึ้นในสังคมออนไลน์ในเครือข่ายสังคมออนไลน์แต่ละแห่งและ ในระหว่างเครือข่ายสังคมออนไลน์มีหลายลักษณะ สามารถพิจารณาจากรูปแบบหรืออาณาบริเวณของเครือข่ายสังคมออนไลน์(socialnetwork landscape) ซึ่งสามารถจำแนกได้เป็น ๔ ลักษณะ กล่าวคือ 

ลักษณะที่ ๑ การแสดงตัวตนของสมาชิก และความเป็นตัวตนของเครือข่ายสังคมออนไลน์แต่ละแห่ง

• การแสดงเจตนา หรือ การแสดงความเป็นตัวตนเช่น การลงทะเบียนเป็นสมาชิกของเครือข่าย หรือ การรับเป็นสมาชิกในเครือข่าย หรือ การชักชวนและรับผู้อื่นเข้ามาเป็นสมาชิกในเครือข่ายสังคมออนไลน์
• การแสดงตัวตนหรือกลุ่มบุคคล เช่น www.facebook.com/archangoh
• การเชื่อมต่อระหว่างเครือข่ายสังคมออนไลน์แต่ละแห่งในการเชื่อมต่อ "สถานะ" สมาชิกของเครือข่ายสังคมออนไลน์แต่ละแห่งเข้าด้วยกัน
• การรับรองสถานะความถูกต้องและน่าเชือถือของเครือข่ายสังคมออนไลน์ในกลุ่มที่เป็น สื่อสารมวลชน ซึ่งในนประเทศสิงคโปร์ มีการกำหนดให้เครือข่ายสังคมออนไลน์และเว็บไซต์ที่ระบุว่าเป็น "สำนักข่าว" ต้องมาขึ้นทะเบียนรับรองกับรัฐบาลของสิงคโปร์
 
ลักษณะที่ ๒การสร้างกิจกรรมทางสังคมที่นำไปสู่นิติสัมพันธ์ทั้งในส่วนที่เป็นนิติกรรมและนิติเหตุในลักษณะต่างๆของสมาชิกในเครือข่ายสังคมออนไลน์

• การก่อนิติสัมพันธ์ในระหว่างสมาชิกของเครือข่าย  เช่น (๑) การแลกเปลี่ยนและนำเสนอข้อมูลทั่วไประหว่างสมาชิกในเครือข่าย ผ่านระบบเว็บบล็อก เช่น facebook หรือ ไมโครบล็อก เช่น twitter (๒) การแลกเปลี่ยนและนำเสนอข้อมูลและพัฒนาความรู้ระหว่างสมาชิกในเครือข่าย gotoknow wiki (๓) การแลกเปลี่ยนและนำเสนอข้อมูลที่อาจมีเนื้อหาสาระที่ขัดหรือละเมิดต่อกฎหมายโดยเฉพาะกฎหมายด้านทรัพย์สินทางปัญญาopensource bittorrent (๔) การแสดงความคิดเห็นของสมาชิกในเครือข่าย ผ่านช่องทางการสนทนาออนไลน์
• การก่อนิติสัมพันธ์ในระหว่างสมาชิกของเครือข่ายกับผู้ให้บริการเครือข่าย การให้บริการของผู้ให้บริการเครือข่ายสังคมออนไลน์ในการรับฝากข้อมูลในพื้นที่ส่วนตัวของสมาชิก เช่น iClound google+ หรือ SkyDrive ของ hotmail.com
• การก่อนิติสัมพันธ์ที่นำไปสู่การสร้างอาณาบริเวณของการเชื่อมต่อในระหว่างเครือข่ายสังคมออนไลน์แต่ละแห่ง เช่น การทำข้อตกลงในระหว่างผู้ให้บริการเครือข่ายสังคมออนไลน์เพื่อเชื่อมต่อการเป็นสมาชิก เช่น ในระหว่าง facebook.com กับ google .com

ลักษณะที่ ๓การดำเนินการของสมาชิกในเครือข่ายสังคมออนไลน์ หรือ การดำเนินการของเครือข่ายสังคมออนไลน์ รวมทั้ง การดำเนินการในระหว่างเครือข่ายสังคมออนไลน์โดยผู้ให้บริการเครือข่ายสังคมออนไลน์ที่นำไปสู่การกำหนดกฎเกณฑ์ใช้บังคับในระหว่างเครือข่ายสังคมออนไลน์แต่ละแห่ง ยกตัวอย่างเช่น

• การส่งจดหมายจาก facebook.com และ google.com ไปยังเว็บไซต์ต่างๆในการกำหนดกติกาเกี่ยวกับการการนำเสนอภาพที่เกี่ยวข้องกับสื่อลามก

• การแสดงเจตนาของเครือข่ายสังคมออนไลน์ ในกรณีของ facebook.com ได้ดำเนินการเพื่อทำให้เกิดการแสดงเจตนายับยั้งร่างกฎหมายเกี่ยวกับการคุ้มครองทรัพย์สินทางปัญญา ในประเทศสหรัฐ

ลักษณะที่ ๔ การดำเนินการเพื่อบังคับการให้เป็นไปตามกฎหมายที่มีผลใช้บังคับอยู่ การบังคับการให้เป็นไปตามกฎเกณฑ์ในระหว่างเครือข่ายและในระหว่างสมาชิกของเครือข่าย

• การดำเนินการเพื่อพัฒนากฎเกณฑ์ในระหว่างเครือข่ายสังคมออนไลน์ในการจัดการปัญหาการละเมิดลิขสิทธิ์ เช่น wiki กับ การพัฒนาและใช้เทคนิคการตรวจแหล่งที่มาของเนื้อหาเพื่อรองรับเรื่อง creative common