ใบความรู้ที่ ๒
๒.ภาษาไทยมีเสียงสระ
เสียงสระและรูปสระ
เสียงสระเป็นเสียงที่เกิดจากกระแสลมจากปอดผ่านเส้นเสียงซึ่งเกร็งตัวสั่นสะปัด เสียงสระทั้งหมดเป็นเสียงก้อง (โฆษะ) ต่อจากนั้นกระแสลมผ่านออกมาจากปากโดยสะดวกไม่ถูกสกัดกั้น (เสียงแท้) อย่างเสียงพยัญชนะ (เสียงแปล)
การที่เสียงสระแต่ละเสียงแตกต่างกันเพราะการออกจากปากจะถูกลิ้น และริมฝีปากกล่อมกลาในลักษณะที่ไม่เหมือนกัน
รูปสระมี ๒๑ รูป คือ
ที่ |
รูป |
ชื่อ |
เขียนสัญลักษณ์รูปสระ/แทนเสียงสระ |
||||
รูปเดียว |
2 |
3 |
4 |
5 |
|||
๑ |
วิสรรชนีย์ |
||||||
๒ |
ไม้หันอากาศ |
||||||
๓ |
ไม้ไต่คู้ |
||||||
๔ |
ลากข้าง |
||||||
๕ |
พินทุอิ |
||||||
๖ |
ฝนทอง |
||||||
๗ |
นิคหิต |
||||||
๘ |
ฟันหนู |
||||||
๙ |
ตีนเหยียด |
||||||
๑๐ |
ตีนคู้ |
||||||
๑๑ |
ไม้หน้า |
||||||
๑๒ |
ไม้ม้วน |
||||||
๑๓ |
ไม้มลาย |
||||||
๑๔ |
ไม้โอ |
||||||
๑๕ |
ตัว ออ |
||||||
๑๖ |
ตัว ยอ |
||||||
๑๗ |
ตัว วอ |
||||||
๑๘ |
ตัว รึ |
||||||
๑๙ |
ตัว รือ |
||||||
๒๐ |
ตัวลึ |
||||||
๒๑ |
ตัวลือ |
รูปสระ ๒๑ รูป แต่ละรูปไม่ได้แทนเสียงสระโดยตรงทุกรูป มีบางรูปเท่านั้นที่แทนเสียงสระหนึ่งสระได้โดยเฉพาะ เช่น
แ- แทนเสียงสระ แอ
แทนเสียงสระ อุ
โ- แทนเสียงสระ โอ
เสียงสระส่วนมากใช้รูปสระหลายรูปประกอบกัน เช่น
เสียง อี ประกอบด้วย _ (................) กับ _(................)
เสียง อึ ประกอบด้วย _ (................) กับ _(................)
เสียง อือ ประกอบด้วย _ (................) กับ _(................)
เสียง เอะ ประกอบด้วย _ (................) กับ _(................)
เสียง เออะ ประกอบด้วย _ (................) กับ _(................) และ
_(................)
เสียง เอาะ ประกอบด้วย _ (................) กับ _(................)
สระมี ๓๒ เสียง
๑. เสียงเดี่ยว มี ๑๘ เสียง เสียงสั้น ๙ เสียง และเสียงยาว ๙ เสียง
ตำแหน่ง |
รูป |
เสียงสั้น |
คำ |
รูป |
เสียงยาว |
คำ |
สระกลาง |
-ะ |
-า |
||||
สระหน้า |
อิ |
อี |
||||
สระกลาง |
อึ |
อือ |
||||
สระหลัง |
อุ |
อู |
||||
สระหน้า |
เ-ะ |
เ- |
||||
สระหน้า |
แ-ะ |
แ- |
||||
สระกลาง |
เออะ |
เออ |
||||
สระหลัง |
โอะ |
โอ |
||||
สระหลัง |
เ-าะ |
-อ |
รูปปาก สระหน้า ~สระกลาง <> สระหลัง o
๒. สระประสม มี ๖ เสียง แบ่งเป็น สระเสียงสั้น ๓ เสียง และเสียงยาว ๓ เสียง
สระเสียงสั้น |
สระเสียงยาว |
อิ + อะ = .......... |
อี + อา = .................... |
อึ + อะ = .......... |
อือ + อา = …………… |
อุ + อะ = ........... |
อู + อา = …………… |
แต่เราถือว่าสระประสมมีเพียง ๓ เสียง คือ เอีย เอือ อัว เพราะไม่ว่าเสียงสั้นหรือเสียงยาวก็มีความหมายหมือนเดิม เช่น..............................................................................................................
๓. สระเสียงเกิน มี ๘ เสียง
ที่ |
พยัญชนะต้น |
เสียงสระ |
พยัญชนะสะกด |
เสียงวรรณยุกต์ |
เป็นเสียงสระ |
๑ |
อ |
อะ |
ม |
สามัญ |
|
๒-๓ |
อ |
อะ |
ย |
สามัญ |
|
๔ |
อ |
อะ |
ว |
สามัญ |
|
๕ |
ร |
อึ |
- |
ตรี |
|
๖ |
ร |
อือ |
- |
สามัญ |
|
๗ |
ล |
อึ |
- |
ตรี |
|
๘ |
ล |
อือ |
- |
สามัญ |
ข้อสังเกตรูปสระที่ใช้แทนเสียงสระ
๑. เสียงสระบางเสียงใช้อักษรแทนได้หลายรูป
เสียงสระ อะ พยัญชนะ ย
รูป |
คำ |
ไอ |
ข้าไท |
ใอ |
|
อัย |
|
ไอย |
ใ ใช้ในคำไทย ๒๗ คำดังนี้
ผู้.......หาผ้า.......... ........สะ.... ......คล้องคอ
…. ….เอา......ห่อ มิหลง...... ........ขอดู
จะ......ลงเรือ......... ดูน้ำ........และปลาปู
สิ่ง......อยู่......ตู้ มิ.......อยู่........ตั่งเตียง
บ้า......ถือ........บัว หูตามัวมา........เคียง
เล่าท่องอย่าละเลียง ยี่สิบม้วนจำจงดี
ไ ไม้มลาย ใช้ในคำไทยเช่น ไป ไน(.......................) ไจ(..................) ร้องไห้ คลั่งไคล้
อัยใช้ในคำที่มาจากภาษาบาลีสันสฤต ซึ่งเป็นคำเรียงพยางค์ ที่มี “ย”ออกเสียงพยางค์หลัง (การันต์) แต่ไทยใช้ “ย” เป็นตัวสะกด
คำเดิม |
คำอ่านตามบาลีสันสฤต |
ไทยใช้ |
กษย (สิ้นไป,เสื่อม,ผอมแห้ง) |
กะ-สะ-ยะ |
กษัย |
ภย |
||
ชย |
||
วย |
ไ-ย ใช้ในคำที่มาจากภาษาบาลีสันสฤต เดิมใช้ “เอยฺย”
คำเดิม |
คำอ่านตามบาลีสันสฤต |
ไทยใช้ |
เทยฺยทาน (ควรให้) |
(ของสำหรับทำทาน) |
|
เวเนยฺย |
(ผู้พึงแนะนำสั่งสอน,ผู้พึงคิด ได้,สอนได้) |
|
อธิปเตยฺย (ความเป็นยิ่งใหญ่) |
||
อุปเมยฺย (สิ่งที่นำมาเปรียบเทียบ) |
||
เทยฺยธมฺม |
(ของทำบุญ) |
๒. รูปสระบางรูปไม่ออกเสียง บางคำไม่มีรูป
รูป |
ไม่ออกเสียง |
ไม่มีรูป |
อิ |
ญาติ |
อนุญาต |
อิ |
สัญชาติ |
สันชาตญาณ |
อุ |
ดาวพระเกตุ |
สังเกต |
๓.๑ คำที่ออกเสียงสระ อะ
ประวิสรรชนีย์ |
ไม่ประวิสรรชนีย์ |
ลดรูป |
เปลี่ยนรูป |
ทะลาย |
ทลาย |
อนุ พนักงาน |
กัด ขับ จับ นับ |
สะดม |
สดมภ์ |
ณ ธ |
หรัน กรรณ สรร |
๓.๒ คำอัพภาส คำซ้ำพยางค์ คำหน้า ประวิสรรชนีย์ เมื่อใช้ในคำประพันธ์
ริกริก |
|
ยิ้มยิ้ม |
|
คล้อยคล้อย |
|
ฉาดฉาด |
|
๓.๓ คำที่มาจากภาษาเขมร เสียง ไทยประวิสรรชนีย์
เขมร |
ไทย |
รบำ |
|
รเบียน |
|
รเบียบ |
๓.๔คำต่อไปนี้ไม่ต้องประวิสรรชนีย์
คำสมาส |
อักษรนำ |
คำภาษาอังกฤษ |
คำกร่อนเสียง |
กิจกรรมอุณหภูมิ โภชนาการ |
ขนม ถนน สนอง เสนอ |
อเมริกา พลาสติก พม่า ชวา สกี |
ท่านนาย –ทนาย อันหนึ่ง-อนึ่ง |
๔. ลดรูปสระ ออ ในบางคำ
บ บ่ จรลี จร(จอน) กร …… ……
๕. ลดรูปไม้หันอากาศในสระอัว เมื่อมีตัวสระ
(ช่+อัว+งอ) ช่วง (ด-อัว-ง) ........... (ร่-อัว-ง) ...............
๖. เปลี่ยนรูปวิสรรชนีย์ในสระเอะ และสระแอะ เป็นไม้ไต่คู้
ด + เอะ + ก เป็น …….
ข + แอะ + ง เป็น ……
๗. ลดรูปสระโอ๊ะ
ค + โอะ + น เป็น ..........
จ – โอะ – น เป็น .........
๘. เปลี่ยนรูปสระเอาะ โดยใช้ อ กับ ไม้ไต่คู้แทน
ล + เอาะ + ค เป็น ........
ก้ + อ เป็น .........
๙. เสียงสระบางเสียงใช้รูปสระต่างกัน สื่อความหมายต่างกัน
เ-อ เทอญ เ- เทิน
เทอม เทิ้ม
เคอย เ- เคย
ใ- ใน ไ- ไน
ใต้ ไ- ไต้
๑๐ สระอำใช้ได้ ๔ รูป คือ อัม อำ อำม และ รรม
๑๐.๑ รูปเดิมเป็น อัม มาจากภาษาอื่น
บาลีสันสกฤต |
อังกฤษ |
ฝรั่งเศส |
จีน |
ชวา |
ไทย |
คัมภีร์ อัมพร สัมพันธ์ สัมผัส |
คอลัมน์ อัลบัม |
กรัม |
ฉำฉา ไหหลำ |
จำปาดะ รำมะนา |
ดำ จำ นำ ขำ |
๑๐.๒ ใช้อำในคำแผลงเพื่อให้เกิดความไพเราะ
คำเดิม |
แผลงมาเป็น |
คำเดิม |
แผลงมาเป็น |
เกิด |
อาจ |
||
ทรุด |
แจก |
||
จ่าย |
ปราศ |
บำราด |
|
แทรก |
ตรง |
||
เจียร |
ตริ |
||
เสร็จ |
ตรัส |
||
อวย |
ปราบ |
||
เสียง |
ตรับ |
||
ชาญ |
ตรวจ |
๑๐.๓ คำมาจากบาลีสันสกฤตรูปเดิม อม (อะมะ) ไทยใช้ อำมะ (อำ-มะ)
คำเดิม |
คำใหม่ไทยใช้ |
คำเดิม |
คำใหม่ไทยใช้ |
อมร |
อมรินทร์ |
||
อมาตย์ |
อมหิต |
๑๐.๔ –รรม ที่ไทยใช้อยู่ มาจาก –รฺม ในภาษาสันสกฤต
ภาษาสันสกฤต |
ไทยใช้ |
คำอ่าน |
ธรฺม |
||
กรฺม |
ไม่มีความเห็น