เมื่อวันที่ 25-29 กันยายน 2549 ได้ไปถ่ายทำ VDOที่จังหวัดกำแพงเพชร เพื่อจัดทำสื่อการเรียนการสอนในการทำงานส่งเสริมการเกษตร และเพื่อนำมาใช้เป็นเครื่องมือในการพัฒนาบุคลากร
ฉะนั้น จึงได้จัดกระบวนการเรียนรู้กันจริง ๆ กับเกษตรกรและถ่ายทำกันในเหตุการณ์จริงตามพื้นที่ต่าง ๆ ในช่วงที่จัดกระบวนการนั้น ดิฉันก็อดไม่ได้ที่จะไม่กระโดยลงไปร่วมกระบวนการ ซึ่งเรื่องราวมีอยู่ว่า...
ในขณะที่ทบทวนและสอบถามข้อมูลกับนักวิจัยชุมชนที่มีอาชีพการทำนานั้น ดิฉันได้สังเกตุการณ์มาสักระยะหนึ่งและเริ่มเห็นข้อมูลตกหายไปเรื่อย ๆ ฉะนั้น จึงออกไปหน้าเวทีและเป็นผู้เก็บและบันทึกข้อมูลของเกษตรกรให้แทน โดยเฉพาะข้อมูลการลงทุนในอาชีพทำนา ซึ่งเมื่อบันทึกเสร็จก็ได้ลองถามชาวบ้านดูว่า.....
1. "ตกลงแล้วการลงทุนในนาข้าวของใครลงทุนสูงที่สุดและต่ำที่สุด"
2. "ตกลงแล้วผลผลิตข้าวของใครได้จำนวนมากที่สุดและได้ต่ำสุด"
3. "ตกลงแล้วการทำนาข้าวของใครได้กำไรต่อไร่มากที่สุด...เพราะอะไร?".....
ซึ่งได้ตั้งคำถามเกือบ 10 คำถามในการสนทนาโต้ตอบกัน แต่ก่อนที่จะมาคุยเรื่องดังกล่าวได้นั้น ดิฉันได้ไล่ข้อมูล และโชว์ข้อมูลของชาวบ้านที่ชาวบ้านทำการบันทึกไว้ให้กลุ่มทั้งหมดเห็นก่อน ส่วนข้อสรุปสุดท้านก็คือ ทุกคนจะกลับไปเก็บข้อมูลเป็นรายคน แล้วค่อยนำมาคุยกันใหม่ ส่วนนักส่งเสริมการเกษตรก็ต้องกลับไปออกแบบเครื่องมือเพื่อใช้ประมวลข้อมูลของชาวบ้านทุก ๆ คนออกมาให้เห็นเป็นภาพเดียวกัน
ฉะนั้น ดิฉันจึงสรุปบทเรียนของการชี้แนะให้นักส่งเสริมสรุปบทเรียนในเชิงเหตุผลจากการสำรวจและสอบถามได้ โดยใช้วิธีการ "ทำให้ดู" ในสถานการณ์จริง ๆ ที่เรียกว่า On the job Training.
ภาพประกอบครับ
ถ้ามีสรุปผลออกมาเมื่อไหร่ ขออ่านบ้างนะครับ น่าสนใจ...
เรียน คุณเพชรตาปี
เราสรุปเป็น 2 ลักษณะ คือ เอกสาร และ vDO