ผลของศรีนครินทรวิโรฒโซเดียมฟลูออไรด์เจล ต่อการคืนแร่ธาตุของเคลือบฟัน บริเวณรอบแบรกเก็ตจัดฟันที่จำลองสภาวะฟันผุ

ผลของศรีนครินทรวิโรฒโซเดียฟลูออไรด์เจล ต่อการคืนแร่ธาตุของเคลือบฟัน

บริเวณรอบแบรกเก็ตจัดฟันที่จำลองสภาวะฟันผุ

นงลักษณ์ สมบุญธรรม สถาพร นิ่มกุลรัตน์ ปวีณ์ธิดา เหลืองอร่าม วรฉัตร ทิพยดำรงกุล ภัทรภร สุทธิสารากร

นพวรรณ พิศิษฐ์พงศ์ธร

1. คณะทันตแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ

2. คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ

=========================================================

---

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์ : โซเดียมฟลูออไรด์ถูกนำมาใช้ในการคืนแร่ธาตุในฟันที่มีรอยผุระยะเริ่มต้น การศึกษานี้เปรียบเทียบ

ผลของศรีนครินทรวิโรฒโซเดียมฟลูออไรด์เจลความเข้มข้น 1.1% และโซเดียมฟลูออไรด์เจลความเข้มข้น 1.1%

ที่ขายเชิงพาณิชย์ ที่มีต่อการคืนแร่ธาตุของผิวเคลือบฟันวัวบริเวณรอบแบรกเก็ตจัดฟันที่จำลองสภาวะฟันผุใน

ระยะแรกเริ่ม โดยศึกษาค่าเฉลี่ยของการสูญเสียแร่ธาตุ (Mineral loss) และ การคืนแร่ธาตุ (Mineral gain) ณ เวลา

28 วัน โดยเทียบกับกลุ่มควบคุมที่ไม่ได้รับโซเดียมฟลูออไรด์เจล

วิธีการศึกษา : นำฟันหน้าของวัวจำนวน 12 ซี่ มาตัดแบ่งเป็นสามส่วนในแนวยาวเป็น 36 ชิ้น ติดแบรกเก็ตจัดฟัน

โลหะไร้สนิม จากนั้นทาผิวฟันทั้งหมดด้วยสารทนทานต่อกรด (acid resistant varnish) ยกเว้นพื้นที่บริเวณ

2x3 ตร.มม. ทางคอฟัน (cervical) ต่อแบรกเก็ตจัดฟัน แบ่งตัวอย่างแบบสุ่มเป็น 3 กลุ่ม ได้แก่ กลุ่มที่ 1 ทาด้วย

ศรีนครินทรวิโรฒโซเดียมฟลูออไรด์เจลความเข้มข้น 1.1% กลุ่มที่ 2 ทาด้วยโซเดียมฟลูออไรด์เจล 1.1% ที่ขายเชิง

พาณิชย์ กลุ่มที่ 3 เป็นกลุ่มควบคุมซึ่งไม่ได้รับการทาโซเดียมฟลูออไรด์เจล การสร้างรอยผุจำลองระยะเริ่มต้น

บนผิวเคลือบฟันทำโดยแช่ฟันในสารละลายเคลือบฟัน(demineralizing solution) ที่พีเอช 5.1 (pH 5.1) เป็นเวลา

14 วัน ทำการทาโซเดียมฟลูออไรด์เจล 1.1% ในกลุ่มทดลองทั้งสองกลุ่มที่บริเวณพื้นที่ใต้ต่อแบรกเก็ตซึ่งเว้นเอา

ไว้ นาน 4 นาที วันละ 2 ครั้ง ตัวอย่างฟันทั้งหมดถูกทดลองในสภาวะที่มีความเป็นกรดด่างสลับกัน (pH cycling)

โดยใช้สภาวะที่มีการละลายเคลือบฟันเป็นเวลา 3 ชั่วโมง และสภาวะที่มีการคืนแร่ธาตุเป็นเวลา 21 ชั่วโมงต่อวัน

รวมเวลาทดลอง 28 วัน นำชิ้นตัวอย่างมาทำการทดสอบความแข็งภาคตัดขวาง (cross sectional micro hardness)

โดยใช้หัวกดรูปไดมอน (Knoop indentor) ที่น้ำหนัก 10 กรัม เป็นเวลา 15 วินาที เปรียบเทียบความแตกต่างของ

ค่าเฉลี่ยของการสูญเสียแร่ธาตุ (Mineral loss-ΔZ) และ ค่าเฉลี่ยของการคืนแร่ธาตุ (Mineral gain) ระหว่างกลุ่ม

ด้วย ด้วยสถิติไฟร์แมน (Friedman test) และ ทดสอบความแตกต่างระหว่างคู่ด้วยวิธี วิล คอกซันไซน์แรงค์

(Wilcoxon signed ranks test) ที่ระดับความเชื่อมั่น 95%

ผลการศึกษา: จากการทดสอบ พบความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญอย่างน้อย 1 คู่ระหว่างกลุ่มทดลองและกลุ่ม

ควบคุม โดยกลุ่มทดลองที่ 1 ที่ทาด้วยศรีนครินทรวิโรฒโซเดียมฟลูออไรด์เจล 1.1% มีค่าเฉลี่ยการสูญเสียแร่ธาตุ

น้อยกว่าอย่างมีนัยสำคัญเมื่อเทียบกับกลุ่มควบคุมที่ไม่ได้ทาโซเดียมฟลูออไรด์เจล และกลุ่มทดลองที่ 2 ที่ได้รับ

โซเดียมฟลูออไรด์เจล 1.1% ที่ขายเชิงพาณิชย์ (p< .05) เมื่อเปรียบการคืนแร่ธาตุ พบว่ากลุ่มทดลองที่ 1 มีการคืน

แร่ธาตุไม่แตกต่างอย่างมีนัยสำคัญจากกลุ่มทดลองที่ 2

สรุปผล : ศรีนครินทรวิโรฒโซเดียมฟลูออไรด์เจลความเข้มข้น 1.1% มีผลทำให้เกิดการคืนแร่ธาตุของผิว

เคลือบฟันบริเวณรอบแบรกเก็ดจัดฟันที่จำลองสภาวะฟันผุไม่แตกต่างจากโซเดียมฟลูออไรด์เจลความเข้มข้น

1.1% ที่ขายเชิงพาณิชย์

การนำความรู้จากผลการศึกษาวิจัยไปประยุกต์ใช้

          การวิจัยนี้เพื่อพัฒนาวัสดุทันตกรรมชนิดเจลผสมสารฟลูออไรด์ ซึ่งผลิตขึ้นจากคณะเภสัชศาสตร์ มศว. สำหรับ

การทำให้เกิดการคืนกลับของผิวเคลือบฟันที่มีรอยผุระยะแรกเริ่มให้มีความแข็งแรงขึ้นมาใหม่ โดยการวิจัยนี้เพื่อ

ประยุกต์ใช้ในผู้ป่วยที่กำลังรับการรักษาทางทันตกรรมจัดฟันซึ่งอาจจะใม่สามารถดูและทำความสะอาดฟันโดย

การแปรงฟันได้ดีจึงจำเป็นต้องใช้วัสดุเพิ่มเติมเพื่อช่วยเสริมให้ผิวเคลือบฟันมีความแข็งแรงขึ้นซึ่ง คือ

เจลผสมสารฟลูออไรด์

                 ผลการวิจัยชี้ให้เห็นว่าการใช้เจลผสมสารฟลูออไรด์ทั้งที่ผลิตจึ้นเอง หรือที่มีขายตามท้องตลาด สามารถช่วยทำให้

เกิดการคืนกลับแร่ธาตุของผิวเคลือบฟันที่มีรอยผุระยะแรกเริ่มรอบๆแบร็กเก็ตจัดฟันให้มีความแข็งแรงขึ้นมา

ใหม่ดังนั้นการแนะนำให้ผู้ป่วยที่กำลังรักษาทางทันตกรรมจัดฟันใช้สารฟลูออไรด์เฉพาะที่เพิ่มเติมจึงเป็น

สิ่งจำเป็น โดยอาจจะใช้ในลักษณะที่เป็นเจล หรือ น้ำยาบ้วนปากที่ผสมฟลูออไรด์ก็ได้