สรุปประเด็นสำคัญในการเข้าอบรมหลักสูตรวิธีวิทยาการวิจัยขั้นสูงวันที่ 24 เดือนตุลาคม พ.ศ 2555 ณ โรงแรมประจักษ์ตรา จังหวัดอุดรธานีมีรายละเอียดดังต่อไปนี้
องค์ประกอบที่ทำให้ผลงานวิชาการผ่าน!
-ผู้ทำเป็นคนที่รักและศรัทธาในวิชาชีพของตน
-อ่านหนังสือมากๆ
-ทำจริงตามกระบวนการที่ถูกต้อง
-รวบรวมส่งขอผลงาน
หัวใจหลักในการพัฒนาวิชาชีพ
-วิชาชีพ คือ วิชาการ+คุณธรรม จริยธรรมและจรรยาบรรณของตนเอง
มุมมองของกรรมการตรวจผลงานทางวิชาการ
-ถูกต้อง -สมบูรณ์
-ทันสมัย -ความคิดสร้างสรรค์
-ถูกหลักภาษา -คำศัพท์ -สอดคล้องกับวัฒนธรรมไทย
-จรรยาบรรณ
การพัฒนาผลงานวิชาการสู่ความเป็นเลิศ
-ใช้หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงเป็นแรงผลักดัน
-โดยให้วางแผน 3 แผนคือ
แผน1 แผนการทำงานในหน้าที่ตามปกติ
แผน2 แผนการทำผลงานทางวิชาการที่ชัดเจน
แผน3 แผนชีวิตตั้งปณิธานต้องได้เชี่ยวชาญ
ความพอประมาณกับการทำวิจัย
-พอดีไม่มากเกินแต่ก็ไม่น้อยเกินไป(ประชากรและกลุ่มตัวอย่าง/ขอบเขตการวิจัย
-ไม่เบียดเบียนผู้อื่น(-ผู้เชี่ยวชาญ/กลุ่มตัวอย่าง/ครอบครัว/นักเรียน/เพื่อนร่วมงาน/สถานศึกษา/ชุมชน
ความมีเหตุผลกับการทำวิจัย
-รู้จริง อย่าแกล้งทำเป็นรู้ ถ้าไม่รู้ถามอากู๋ดูคุณย่า
-รู้ไว้ใช่ว่า ใส่บ่าแบกหาม
-มีความเข้มแข็งในการประมวลเอกสาร
การมีภูมิคุ้มกันที่ดีกับการทำวิจัย
-มีความยืดหยุ่น
-รู้เขารู้เรา รบร้อยครั้งมิพ่าย
-ที่ปรึกษาดี มีชัยไปกว่าครึ่ง
คุณธรรมกับการวิจัย
-ความเพียรกับการวิจัย (มีจิตวิญญาณของความทุ่มเท,อย่าทำ 3 ปี เว้น3 ปี ให้ทำทุกๆปีทำทุกวัน
-ความซื่อสัตย์ (การเก็บข้อมูล/วิเคราะห์ข้อมูล/เสนอแนะผลงาน,ทำเองไม่ได้จ้าง จ้างในสิ่งที่ควรจ้าง)
ประโยชน์จากการวิจัย 4 ประการ
-สร้างองค์ความรู้
-สร้างดัชนีทางสังคม
-สร้างชุดเทคโนโลยีทางสังคม
-ชี้แนะการวางนโยบายแนวทางการพัฒนา
คุณลักษณะนักวิจัยที่พึงประสงค์
-เชี่ยวชาญ
-รอบรู้
-หลักการ
-คุณธรรม
จรรยาบรรณของนักวิจัย
สภาวิจัยแห่งชาติจึงกำหนด "จรรยาบรรณนักวิจัย" ไว้เป็นแนวทางสำหรับนักวิจัยยึดถือปฏิบัติ เพื่อให้การดำเนินงานวิจัยตั้งอยู่บนพื้นฐาน ของจริยธรรมและหลักวิชาการที่เหมาะสม ตลอดจนประกันมาตรฐานของการศึกษาค้นคว้าให้เป็นไปอย่างสมศักดิ์ศรีและเกียรติภูมิของนักวิจัย
ไว้ 9 ประการดังนี้
-นักวิจัยต้องซื่อสัตย์และมีคุณธรรมในทางวิชาการและการจัดการ
-นักวิจัยต้องตระหนักถึงพันธกิจที่มีต่อข้อตกลงในการวิจัย ต่อหน่วยงานที่สนับสนุนการวิจัยและต่อหน่วยงานที่สังกัด
-นักวิจัยต้องมีพื้นฐานความรู้ในสาขาวิชาที่ทำวิจัย
-นักวิจัยต้องมีความรับผิดชอบต่อสิ่งที่ศึกษาวิจัยไม่ว่าจะเป็นสิ่งมีชีวิตหรือไม่มีชีวิต
-นักวิจัยต้องเคารพศักดิ์ศรี และสิทธิมนุษย์ที่เป็นตัวอย่างในการวิจัย
-นักวิจัยต้องมีอิสระทางความคิดโดยปราศจากอคติในทุกขั้นตอนของการทำวิจัย
-นักวิจัยต้องนำผลงานวิจัยไปใช้ประโยชน์ในทางที่ชอบ
-นักวิจัยต้องเคาระความคิดเห็นทางวิชาการของผู้อื่น
-นักวิจัยต้องมีความรับผิดชอบต่อสังคมทุกระดับ
(ที่มา : สำนักงานคณะกรรมการการวิจัยแห่งชาติ)
ข้อเสนอแนะการทำวิจัยเพื่อความเป็นเลิศ
-จงทำวิจัยด้วยใจรัก คลั่งใคล้ “Passion”
-จงทำวิจัยอย่างเต็มที่ ไม่ใช่ทำเพียงพอผ่าน
-ต้องคิดไตร่ตรองเพื่อปรับปรุงการวิจัยของตนเองอย่างสม่ำเสมอ
-ทำวิจัยอย่างปล่อยวางอย่างรู้เท่าทัน
-ต้องทำวิจัยอย่างมีจริยธรรม อย่าใจร้อน ด่วนได้
ศึกษากฎเกณฑ์การประเมินผลงานฯ
-ทำทุกอย่างให้ได้ตามข้อกำหนดที่เป็นสากล
-อย่าเขียนงานตามใจตนเองต้องตามใจคนตรวจ
-จะเปลี่ยนเกณฑ์เก่าเกณฑ์ใหม่เป็นเรื่องของการปฏิบัติ แต่ในเรื่องของวิชาการไม่ได้เปลี่ยน
-ส่งงานงานสองเรื่อง Content (เนื้อหา)ต้องไม่ซ้ำกันและMethodology (ระเบียบวิธี) ต้องต่างกัน
ความลึกซึ้งของงานวิจัยในแต่ละระดับ
What (ระดับชำนาญการพิเศษ)
-การศึกษาการมีส่วนร่วมของชุมชนที่มีต่อการจัดการศึกษา
What+Why (ระดับเชี่ยวชาญ)
-ปัจจัยที่ส่งผลต่อการมีส่วนร่วมของชุมชนในการจัดการศึกษา
What + Why + How (ระดับเชี่ยวชาญพิเศษ)
-รูปแบบของการมีส่วนร่วมของชุมชนในการจัดการศึกษา
ข้อชวนคิด
-นโยบาย
-ปฏิบัติการ
-นามธรรม
รูปแบบการทำวิจัยขั้นเทพ
-Chapter1-Chapter2-Chapter3- Chapter4-Chapter5
องค์ประกอบของผลงานวิจัย โดย จตุผล เพชรวาด.2555
บทที่5 ดอกผล
บทที่4 ใบ
บทที่3 กิ่งก้าน
บทที่2 ลำต้น
บทที่1 ราก
การเขียนโครงร่างงานวิจัย (สุมาลี สังข์ศรี. 2553:189)
-กำหนดปัญหาการวิจัย
(กำหนดปัญหา กำหนดเรื่อง
กำหนดวัตถุประสงค์คร่าวๆ)
-ทบทวนเอกสารงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง
-กำหนดวัตถุประสงค์การวิจัย
-กำหนดสมมติฐานการวิจัย
-กำหนดตัวแปรในการวิจัย
-กำหนดวิธีการดำเนินการวิจัย (ประชากรและกลุ่มตัวอย่าง เครื่องมือในการวิจัย
วิธีเก็บรวบรวมข้อมูล วิธีวิเคราะห์ข้อมูล)
องค์ประกอบการวิจัยที่มีความเป็นเลิศ
มี 3 องค์ประกอบ
-คุณภาพของหัวข้อการวิจัย (ความทันสมัย ,ไม่ซับซ้อนกับงานวิจัยในอดีต,เป็นสหสาขาวิชา )
-การประมวลเอกสารและวิธีวิจัยตามหลักวิทยาศาสตร์ที่ทำให้ได้มาตรฐานสูง (สามารถนำมาใช้ในการดำเนินการวิจัยในขั้นต่อไป,รูปแบบการวิจัยที่เป็นขั้นสูง,การประเมินคุณภาพโซ่ 7 ห่วง)
-ผลงานวิจัยมีประโยชน์ในวงกว้าง(พัฒนาบุคคลและสังคมในปัจจุบัน,พื้นฐานไปสู่ การประยุกต์ใช้ในอีกหลายปีต่อไป
การประเมินคุณภาพการวิจัย (วงจรโซ่ 7 ห่วง)
-คุณภาพ ของปัญหาทางการวิจัย
-คุณภาพของการประมวลเอกสาร
-กลุ่มตัวอย่างเหมาะสม-คุณภาพของเครื่องมือวัดตัวแปร
-วิธีดำเนินการวิจัย
-การวิเคราะห์ข้อมูลเหมาะสม
-การตีความข้อมูลเหมาะสม
การกำหนดปัญหาการวิจัย
-สำคัญจริงหรือไม่ ควรทำวิจัยจริงหรือไม่
-ดูกฎหมายที่เกี่ยวข้องรัฐธรรมนูญ พ.ร.บ. แผนพัฒนาเศรษฐกิจแห่งชาติ นโยบายรัฐบาล
-สถานการณ์จริงๆมีหรือไม่ มีทฤษฎีหรือการวิจัย สนับสนุนหรือไม่
-ต้องมีการขยายความเต็มรูปแบบในบทที่ 2
การทบทวนวรรณกรรม (Review of Literature)
หมายถึงการศึกษา ตรวจสอบทฤษฏีและงานวิจัยต่างๆที่เกี่ยวข้องกับประเด็นปัญหา หัวข้อวิจัย ที่ต้องการศึกษา บางครั้งสามารถใช้คำว่า การทบทวนเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง(Related Literature) มาใช้โดยมีความหมายเช่นเดียวกัน
ประโยชน์ของการทบทวนวรรณกรรม
-ช่วยมิให้ทําวิจัยในเรื่องที่มีผู้ได้ทําการศึกษาวิจัยมาอย่างเพียงพอแล้ว
-ช่วยให้กําหนดปัญหาและสมมติฐานในการวิจัยได้ถูกต้องเหมาะสม
-ทราบถึงวิธีการศึกษาที่ทํามาในอดีตและช่วยให้ออกแบบงานวิจัยได้เหมาะสม
-ทําให้ทราบถึงปัญหาความยุ่งยากของการวิจัย
-ทําให้ทราบว่าแหล่งความรู้อยู่ที่ไหนบ้าง
-ช่วยเชื่อมโยงความสัมพันธ์ระหว่างข้อค้นพบในอดีตและเชื่อมโยง
ทฤษฎีแนวความคิดในอดีตกับข้อมูลปัจจุบัน ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของกระบวนการสะสมความรู้หลักการเลือกสํารวจเอกสารและงาน
การทบทวนวรรณกรรมที่ประสบความสำเร็จ
-ดูตัวอย่างที่ดีแล้วทำตามแบบ (ไม่ใช่ลอกเลียน)
-รู้จักคัดสรรสารสนเทศที่ศึกษานำมาเสนอ
- ฝึกมากๆ พร้อมแก้ไขข้อผิดพลาด
- แก้ผิดโดยตนเอง และโดยผู้เชี่ยวชาญ
-มีความพร้อมและมุ่งมั่นสู่ความสำเร็จ
สิ่งที่ควรปรากฏหลังการทบทวนวรรณกรรม
- นิยามปฏิบัติการของตัวแปร
- กรอบแนวคิดของการวิจัย
- สมมุติฐานของการวิจัย
ตัวอย่างข้อผิดพลาดที่พบ
-ทบทวนไม่ตรงหัวข้อการวิจัย
-ไม่มีการตั้งหัวข้อที่เป็นความสัมพันธ์ระหว่างตัวแปร
-ทบทวนแบบขนมชั้น
-ทบทวนแบบมีหัวข้อผี
-ทบทวนแบบเขียนตำรา
- แยกงานวิจัยออกจาก แนวคิด ทฤษฎี
- ไม่ได้สรุปเชื่อมโยงสู่งานวิจัยที่จะทำ ฯลฯ
เคล็ดลับในการทบทวนวรรณกรรม
-ค้นหาเจ้าสำนักหรือศิษย์พี่ใหญ่ของตัวเองให้ได้
-ทบทวนบนต้นฉบับที่มีคุณภาพสูงและเชื่อถือได้
-หนองน้ำอยู่กับที่ วัวต้องเดินไปกินน้ำที่หนองน้ำเอง
-ทบทวนตามตัวแปรและกรอบแนวคิดที่กำหนด
-สรุป สังเคราะห์ ถักทอและร้อยเรียงไม่ใช่ C&p
-โปรดนิยามความหมายคำว่า “งานวิจัยที่เกี่ยวข้อง”
-ห้ามกินขนมชั้นบนห้องพระ
ระเบียบวิธีวิจัย
-ถูกต้องแม่นยำ และเป็นสากล
-กระบวนการที่รัดกุมซับซ้อนแสดงความรู้ตน
-เครื่องมือต้องมีความเที่ยงตรงและมีความเชื่อมั่นสูง
-เครื่องมือบางตัวหยิบยืมได้ ไม่ต้องสร้างเองเสมอไป
-โปรดให้ความสำคัญกับการเก็บรวบรวมข้อมูล
-สถิติที่ใช้ต้องเข้าเงื่อนไขกับตัวแปร
กรอบแนวคิด
กรอบแนวคิด คือ แนวคิดที่อยู่เบื้องหลังแบบจำลอง ซึ่งครอบคลุมสาระสำคัญ ดังนี้
หนึ่ง เป้าหมายของการสร้างแบบจำลองต้องการวัดอะไร (Target)
สอง ตัวแปรที่ใช้แทนเป้าหมายคืออะไร (Dependent variable หรือEndogeneous variable)
สาม ปัจจัยที่จะมีผลกระทบต่อเป้าหมายมีอะไรบ้าง (Factors)
สี่ ทำไมถึงคิดว่าปัจจัยเหล่านั้นจึงมีผลกระทบต่อเป้าหมาย (Argument)
ห้า ตัวแปรที่ใช้แทนปัจจัยเหล่านั้นคืออะไร (Independent variable หรือExogenous variable)
การวิเคราะห์ข้อมูล
-วิเคราะห์ข้อมูลอย่างเดียว ไม่ต้องอภิปราย
-วิเคราะห์ตามวัตถุประสงค์และสมมติฐาน
-แสดงผลด้วยตารางหลักหรือแผนภาพก็ได้
-ตารางรองหรือรายการดิบเอาไปไว้ภาคผนวก
-อย่าบรรยายฟุ่มเฟือย ไร้สาระ น้ำท่วมทุ่ง
การสรุปผล อภิปรายผลและข้อเสนอแนะ
-ถ้าไม่มีเวลาอ่านทั้งเล่ม อ่านบทที่ 5 ก็รู้เรื่อง
-อภิปรายผลให้เข้ากับเรื่องที่ทำ โดยวิเคราะห์ความเป็นเหตุและผลระหว่างตัวแปร โดยนำวรรณกรรม จากบทที่ 2 มาสนับสนุน
-เสนอแนะจากสิ่งที่ค้นพบให้เด่นเห็นเป็นประจักษ์ สำคัญมากสำหรับงานระดับสูง
บรรณานุกรม รายการอ้างอิง
-ยึดระบบอ้างอิง 1 ระบบทั้งเล่ม
-พยายามหลีกเลี่ยงการอ้างอิงจากอินเตอร์เน็ต
-ต้องมีบรรณานุกรมครบทุกรายการ
-ทบทวนความถูกต้องอีกครั้งก่อนส่ง
ภาคผนวก
-แสดงส่วนประกอบอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องให้ครบถ้วน เพื่อใช้ในการสนับสนุนการวิจัยให้หนักแน่น
-อย่านำสิ่งที่ไม่จำเป็นมาใส่เพื่อให้มีปริมาณมาก
-จัดระเบียบตามหมวดหมู่ให้ดูง่ายและมีระบบ
-ฯลฯ
ส่วนหน้า
-โปรดศึกษาหลักการเขียนบทคัดย่อสักเล็กน้อย
-ควรเขียนบทความวิชาการใส่ไปด้วย
-จงให้ความสำคัญกับกิตติกรรมประกาศให้มาก
-ถ้าหาคำนิยมมาใส่ได้จะดีมาก
-first impression
ปัญหาส่วนใหญ่สำหรับนักวิจัยไทย
-อ่านหนังสือน้อย
-ฟังคนไม่ได้ ถามคนไม่เป็น
-ไม่ชอบหลักการ แต่ชอบหลักกู
-ชอบคิดนอกกรอบแต่ไม่รู้จักกรอ
รูปแบบงานวิจัยกับตำแหน่งทางวิชาการ
-บทความวิจัย
-รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์
-บทความวิจัย +รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์
ต้องได้รับการตีพิมพ์เผยแพร่ก่อนนำเสนอส่งผลงานวิชาการ
เกณฑ์การประเมินงานวิจัย
-ตามวงจรโซ่ 7 ห่วง( มีความเที่ยงตรงภายในสูง ,ผลวิจัยมีความน่าเชื่อถือ)
-มีความชัดเจน(เช่น ความแตกต่างมาก ,มีความสัมพันธ์สูง -R Square > 40%)
-เกิดความรู้ใหม่ (เช่น สำคัญไม่ซ้ำซ้อน ,ได้แบบวัดใหม่มีคุณภาพสูง ,ค้นพบสาเหตุสำคัญ)
หลักเกณฑ์ในการพิจารณา
-เป็นการคิดค้นขึ้นใหม่ มีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ หรือเพิ่มเติม
-ก่อให้เกิดทฤษฎีหรือแนวคิดใหม่ๆ หรือหักล้างทฤษฎีเดิม หรือแก้ไขเพิ่มเติมในสาระสำคัญ
-ค้นพบกระบวนการวิธีหรือกรรมวิธีของการผลิตที่เป็นประโยชน์หรือการผลิตนวัตกรรมใหม่ หรือปรับปรุงแก้ไขนวัตกรรมเดิม
เกณฑ์ในการประเมินงานวิจัยเพื่อตำแหน่งวิชาการ
ศ.(พิเศษ)
–เป็นงานบุกเบิกที่มีคุณค่ายิ่ง เกิดความก้าวหน้าทางวิชาการระดับสูง
-เป็นที่ยอมรับในวงวิชาการหรือวิชาชีพที่เกี่ยวข้องระดับชาติ นานาชาติ
ศ.(เชี่ยวชาญพิเศษ)
-แสดงความรู้ใหม่ที่ลึกซึ้งกว่างานเดิมที่เคยมีผู้ศึกษามาแล้ว
-มีประโยชน์ด้านวิชาการอย่างกว้างขวางและประยุกต์ให้ได้แพร่หลาย
รศ.(เชี่ยวชาญ)
-ต้องตามระเบียบวิธีวิจัย การวิเคราะห์ผลและการนำเสนอ
-แสดงความก้าวหน้าทางวิชาการหรือนำไปประยุกต์ได้
-ได้รับการตีพิมพ์เผยแพร่ตามที่กฏหมายกำหนด
กระบวนการผลิตตำราเพื่อส่งผลงานวิชาการ
-เขียนบทความวิชาการที่มีเนื้อหาเกี่ยวข้องกับตำราให้ได้มากกว่า 16 เรื่อง ภายใน 2 ปี
-ส่งบทความวิชาการตีพิมพ์ในวารสารให้ได้มากที่สุด
-รวมบทความวิชาการของตนเองเป็นเล่มตำราโดยอาจนำบทความของผู้อื่นเข้ามาสอดแทรกได้
-ถ้าเป็นงานแปลต้องแปลจากตัวงานต้นแบบที่มีความสำคัญและทรงคุณค่าในสาขาวิชาของตน
องค์ประกอบที่สำคัญของบทความวิชาการ
-มีประเด็นที่ศึกษาชัดเจน
-มีการวิเคราะห์ประเด็นปัญหานั้นๆตามหลักวิชาการ
-มีการนำความรู้ ทฤษฏี หรือแนวคิดมาสังเคราะห์
-มีการสรุป อภิปรายที่ชัดเจน
-มีทัศนะทางวิชาการของผู้เขียน
การประมวลเอกสารขั้นต้นด้วย 5W1H
Who - เกี่ยวกับใคร(ประชากรและกลุ่มตัวอย่าง)
What - เกิดอะไรขึ้น (ข้อค้นพบ)
Why - ทำไมถึงเกิดขึ้น(ที่มาและความสำคัญของปัญหา)
Where - เกิดขึ้นที่ไหน (พื้นที่การวิจัย /ขอบเขต)
When - เคยเกิดขึ้นเมื่อใดบ้าง( เคยมีใครศึกษาเอาไว้บ้าง
หรืองานวิจัยที่เกี่ยวข้อง)
How -มีวิธีการค้นพบอย่างไร (ระเบียบวิธีวิจัย)
คำแนะนำจากวิทยากร
-เริ่มทำงานวิจัยตั้งแต่วันนี้
-เลิกทำงานที่ไม่เหมาะสมกับตำแหน่ง
-ทำงานวิจัยเชิงทดลองขนาดใหญ่
-หาเครือข่ายงานวิจัยของตัวเอง
เก็บรายละเอียดได้ครบถ้วน สมกับว่าที่ ดร.นะ ขอให้โชคคดี