สุภาษิตคำโคลง หมวด ม-ส
๑๙๑.มดแดงแฝงพวงมะม่วง ชายที่ปองรักหญิงใกล้บ้านหรืออยู่ใกล้กันและคอยกีดกันไม่ให้ชายอื่นมารัก
ชายหมายปองชิดใกล้ นารี
ชายอื่นมาใยดี ต่อต้าน
หวังเพียงเพื่อตนมี โอกาส นั้นนอ
หวังยิ่งหวังสะท้าน ทุกข์ท้อพลาดหวัง
๑๙๒.มะพร้าวตื่นดก ยาจกตื่นมี เห่อหรือตื่นเต้นในสิ่งที่ตนไม่เคยมีเคยได้จนเกินพอดี
สังคมชมชื่นผู้ สงบตน
มีมากหรือยากจน ปิดไว้
ทรัพย์มีพล่ามบอกคน เขาย่อม เยาะนา
เปรียบเช่นเป็นผลไม้ มะพร้าวผลิผล
๑๙๓.มัดมือชก บังคับหรือใช้วิธีการใดๆ ให้อีกฝ่ายหนึ่งตกอยู่ในอำนาจแล้วจัดการเอาตามใจชอบ
หมัดมวยพันเชือกชก เชิงชาย
มือเข่าศอกหมัดหมาย ตอบโต้
มือมัดรัดกับกาย เกินจัด- การแล
เขาขู่บังคับโอ้ ย่อมต้องทำตาม
๑๙๔.มากหมอมากความ มากคนมากเรื่อง
มาก หมอทนายแนะให้ แนวทาง
หมอ หนึ่งกำหนดวาง เยี่ยงนี้
มาก หมอยิ่งเลือนราง เกินกว่า แก้นา
ความ ว่าหลายคนชี้ รุ่มร้อนรำคาญ
๑๙๕.ม้าดีดกะโหลก กริยากระโดดกระเดกลุกลนไม่เรียบร้อย
หญิงใดหยาบกระด้าง เกินงาม
ลุกนั่งเดินพลีพลาม พรวดจ้ำ
คนดูหมิ่นเหยียดหยาม ตำหนิ แม่นา
เหมือนดั่งพาชีขย้ำ ขย่มเท้าโลดผึง
๑๙๖.มีทองเท่าหนวดกุ้งสะดุ้งจนเรือนไหว มีสมบัติเพียงเล็กน้อยแต่กังวลจนนอนไม่หลับ
มีทองเพียงหนวดกุ้ง กังวล
ระแวดระวังจน เจ็บไข้
ระแวงว่าทองตน จะถูก ขโมยแล
มีทรัพย์เพียงนิดไว้ วุ่นว้าเกินควร
๑๙๗.มือถือสากปากถือศีล มักแสดงตัวว่าเป็นคนดีมีศีลธรรมแต่กลับประพฤติชั่ว
จริงงามเพียงสร้างภาพ ลวงตา
หลังฉากมากมุสา ชั่วร้าย
อำพรางเอ่ยศีลมา เพียงปาก พ่นแล
ประพฤติตนมิคล้าย สิ่งอ้างอวดตน
๑๙๘.มือไม่พายเอาเท้าราน้ำ ไม่ช่วยทำแล้วยังขัดขวางการทำงาน
ลงลำเรือร่วมพ้อง เดียวกัน
มือไม่พายตีนยัน หยุดยั้ง
ทุกคนย่อมเดียดฉันท์ รังเกียจ เสมอแล
มิช่วยหยุดปากพลั้ง กล่าวถ้อยถากถาง
๑๙๙.มือสั้นตีนสั้น ขาดกำลังที่จะช่วยเหลือทำกิจการให้สำเร็จ
มือหมายเพียงจับคว้า มาครอง
มือบ่ยาวสุดปอง หยิบได้
คือขาดสิ่งมาสนอง หนุนช่วย กิจแล
ความเปรียบมือตีนไซร้ สิ่งเกื้อกูลผล
๒๐๐.มือห่างตีนห่าง สุรุ่ยสุหร่าย เลินเล่อสะเพร่า ไม่ระมัดระวัง
มือ ถือเงินจ่ายสิ้น ตามใจ
ห่าง เก็บออมอัฐไพ บาทเฟื้อง
ตีน สะดุดพลาดไป พาเจ็บ ปวดแฮ
ห่าง อัฐฤๅกระเตื้อง เฉกเชื้อเศรษฐี
๒๐๑.ไม้หลักปักเลน โลเล ไม่แน่นอน
ไม้ หลักปักเพื่อตั้ง เสาตรง
หลัก ส่ายเอนมิคง เฉกตั้ง
ปัก หลักสั่งคนจง หนักแน่น เสมอนา
เลน ลื่นมิอาจยั้ง เยี่ยงนี้ชนแหนง
๒๐๒.ไม้อ่อนดัดง่าย ได้แก่ดัดยาก อบรมสั่งสอนเด็กให้ประพฤติดีได้ง่ายกว่าอบรมสั่งสอนผู้ใหญ่
พรรณพฤกษ์คราอ่อนไม้ เหมาะควร ดัดแล
วางรูปตามคิดครวญ ย่อมได้
เด็กเด็กง่ายเชิญชวน สอนสั่ง เสมอนา
คราแก่มาสอนไซร้ สุดดื้อเกินสอน
๒๐๓.ยกหางตัวเอง ยกตนเองว่าดีว่าเก่ง
สุนัขคอยยกตั้ง ชูหาง เห็นแล
ชูท่าทีทำทาง เก่งกล้า
ชนใดเด่นดีวาง สงบย่อม ดีนา
ประกาศกูเลิศหล้า เปรียบได้เดียรัจฉาน
๒๐๔.ยิงปืนนัดเดียวได้นกสองตัว ทำอย่างเดียวได้ผล ๒ อย่าง
ยิงปืนไปหนึ่งเปรี้ยง เหมาะหมาย ใจนา
นกตกสองตัวตาย หล่นพื้น
คือหวังมุ่งเพียงราย ผลเพิ่ม พูนนอ
ความกล่าวชวนใจชื้น ชุ่มด้วยกำไร
๒๐๕.ยื่นแก้วให้วานร เอาของมีค่าให้กับคนที่ไม่รู้จักค่าของสิ่งนั้น
วานรพานพบแก้ว โกมล
มันบ่พึงในยล อยู่เฝ้า
คือหมายมุ่งพฤกษ์ผล เพียงอิ่ม นั้นแล
คุณค่าของยวนเย้า ย่อมผู้ปรารถนา
๒๐๖.ยุให้รำตำให้รั่ว ยุให้แตกกัน ยุให้ผิดใจกัน
เขาสามัคคีก่อเกื้อ กูลกัน
กลับส่อเสียดเสกสรร ใส่ร้าย
เพียงหวังเพื่อเขาพลัน พาลผิด ใจนอ
ยุยั่วตามความคล้าย บ่งผู้ริษยา
๒๐๗.รักดีหามจั่วรักชั่วหามเสา ใฝ่ดีจะมีความสุขความเจริญ ใฝ่ชั่วจะได้รับความลำบาก
รักดีตามปราชญ์ผู้ เพียรตน เสมอแล
คือมุ่งจิตฝึกฝน ใฝ่รู้
ละเลยย่อมอับจน เจอชั่ว หนักนา
ดีชั่วเพราะใจกู้ ก่อไว้เป็นผล
๒๐๘.รักพี่เสียดายน้อง ลังเลใจ ตัดสินใจไม่ถูกว่าจะเลือกอย่างไหนดี
รักชายหมายพี่น้อง นวลพรรณ รายเฮย
รักพี่เสียดายครัน หนึ่งน้อง
จะรักคู่สุดอัน คราบยิ่ง เชียวนอ
เลือกพี่คงขัดข้อง ขาดน้องเคียงเขนย
๒๐๙.รำไม่ดีโทษปี่โทษกลอง ทำไม่ดีหรือทำผิดแล้วไม่รับผิดกลับโทษผู้อื่น
ยึกยักออกร่ายฟ้อน เพลงรำ
พอผิดจังหวะทำ โทษไซร้
คือกลองปี่ชักนำ ผิดท่า ทางแล
คือปัดความผิดให้ เพื่อนต้องรับแทน
๒๑๐.รักยาวให้บั่นรักสั้นให้ต่อ รักจtอยู่ด้วยกันให้นานๆ ให้ตัดความคิดอาฆาตพยาบาทออกไป
รักยืนยาวย่อมต้อง ตัดทอน โกรธนอ
ผิดอย่ากวนตะกอน ก่อซ้ำ
หากยังยั่วราญรอน รักบั่น บอกมา
รักยั่งยืนยาวย้ำ ย่อมเว้นบาดหมาง
๒๑๑.ลงเรือลำเดียวกัน ทำงานร่วมกัน ร่วมรับผลกระทำด้วยกัน
ลงเรือลอยร่วมพ้อง ลำเดียว
ทุกข์สุขควรกลมเกลียว เท่านั้น
ปัญหาก่อหวาดเสียว หวาดหวั่น ด้วยแฮ
ดีชั่วทุกข์สุขครั้น ต่างได้รับผล
๒๑๒.ลดวาราศอก ผ่อนปรนเพลาลง
สอนความตามกล่าวไว้ ควรจำ
เถียงท่านมิควรทำ หรอกเจ้า
ดื้อดึงใช่จะนำ สุขสู่ ตนนา
ลดผ่อนคำรุกเร้า เยี่ยงนี้ดีแสน
๒๑๓.ละเลงขนมเบื้องด้วยปาก ดีแต่พูดแต่ทำไม่ได้
ละเลงปากพร่ำเพ้อ ฟังเพลิน
ขนมปากคนสรรเสริญ เยี่ยมแล้
ลงมือกลับยับเยิน ขนมบ่ เห็นนอ
ดีแต่พูดเพลินแท้ พ่ายผู้ลงมือ
๒๑๔.ลางเนื้อชอบลางยา ของสิ่งเดียวกันถูกกับคนหนึ่งแต่ไม่ถูกกับอีกคนหนึ่ง
เลือดไทยยามเจ็บไข้ รักษา
ตามแบบโบราณมา ถูกต้อง
เลือดฝรั่งควรยา ของฝรั่ง นั่นนอ
ความบอกชัดเจนจ้อง เลือกให้เหมาะสม
๒๑๕.ลิ้นกระดาษทรายน้ำลายเชลแล็ก ประจบประแจงสอพลอ
คือคนประจบจ้อง เอาใจ
เพียงแต่ปากพิไร แต่งปั้น
ครับขาเพื่อกำไร ผลแต่ ตัวนา
เฉกเช่นสุนัขนั้น แลบลิ้นคอยเลีย
๒๑๖.ลิ้นสองแฉก พูดสับปลับ เชื่อถือไม่ได้
งูมีสองแฉกลิ้น บอกทาง
หาเหงื่อจับตายพลาง อร่อยล้ำ
ชนใดกล่าวเลือนราง ปรับเปลี่ยน คำแล
ใครเชื่อจักชอกช้ำ เมื่อรู้หลีกหนี
๒๑๗.ลูกไก่อยู่ในกำมือ ผู้ที่ตกอยู่ภายใต้อำนาจ ไม่มีทางหนีหรือต่อสู้
ครามีเคราะห์อยู่เงื้อม มือมาร
เขาขู่กลัวลนลาน หมดสู้
ชีพเราอยู่ยืนนาน หรือด่าว ดิ้นแล
เขานั่นเองคือผู้ บอกชี้ชะตา
๒๑๘.ลูบหน้าปะจมูก ทำอะไรเด็ดขาดจริงจังลงไปไม่ได้เพราะเกรงใจกระทบพวกพ้อง
จะหักหาญไม่กล้า เกรงใจ
เขาเกี่ยวดองตามนัย พี่น้อง
ผิดเขาผิดเพียงไหน เกินกล่าว คำนา
มือปะถูกจมูกพ้อง นิ่งไว้จำเฉย
๒๑๙.เล่นกับหมาหมาเลียปาก เล่นกับสาก สากต่อยหัว ลดตัวลงไปหรือวางตัวไม่เหมาะสมจึงถูกลามปาก
วางตัวดีเล่นด้วย กลับลาม
เหมือนหนึ่งสุนัขยาม ยั่วเย้า
โลมเลียป่ายปีนตาม คนหยอก มันแฮ
สอนสั่งวางตัวเจ้า จ่งให้เหมาะสม
๒๒๐.วัวใครเข้าคอกคนนั้น กรรมที่ได้ทำไว้ย่อมส่งผลให้แก่ผู้นั้น ดุจวัวที่กลัวเข้าคอกของมันเอง
กรรมใดใครก่อไว้ คืนหวน
เฉกเช่นวัวคืนทวน คอกกั้น
สอนชนหมั่นคิดครวญ คราคิด ร้ายนา
กรรมก่อมานานนั้น ย่อมต้องคืนสนอง
๒๒๑.วัวพันหลัก มาจากสำนวนแม่สื่อแม่ชักไม่ได้เจ้าตัวเอาวัวพันหลักใช้ในทางชู้สาว หมายถึง แม่สื่อแม่ชักที่สุดท้ายต้องเอาตัวเองไปเป็นภรรยาของชายที่ตนอาสาเป็นแม่สื่อให้
อาสาพูดชักเจ้า คนงาม
หวังว่าสาวเห็นตาม แต่งไว้
เหตุผันเปลี่ยนพลิกความ จำมอบ ตัวแล
คือหนุ่มพันพัวใกล้ กลับพ้องพึงตน
ความเห็น (0)
ไม่มีความเห็น