สุภาษิตคำโคลง หมวด ค :ขยายความสำนวนสุภาษิต (เขียนเมื่อ พ.ศ.๒๕๔๖)

  ๖๖.คงเส้นคงวา      เสมอต้นเสมอปลาย

 

    คง  คือหยุดไม่ย้าย             แปรผัน

เส้น  หน่วยวัดยาวครัน            เชื่อได้

คง  ดีเช่นทุกวัน                    ดีเรื่อย  เสมอนา

วา  วัดคงวาไซร้                   เปรียบผู้คงดี

 

 

๖๗.คดในข้องอในกระดูก     มีสันดานคดโกง

 

    ความคือคนเล่ห์ร้าย            โดยสัน -  ดานเฮย

ความชั่วมัดผูกพัน                   กว่าแก้

ควรหลบหลีกเร็วพลัน             ไกลห่าง  เชียวนา

มากเล่ห์นิสัยแท้                    ทุกข้อคดแสน

 

 

๖๘.คนรักเท่าผืนหนัง คนชังเท่าผืนเสื่อ

   คนรักมีน้อยคนชังมีมาก

 

            ปุถุชนมากพร้อม         ริษยา

ชมชื่นตามศรัทธา                    ท่านน้อย

วางตนจุ่งตรวจตรา                  ตรองก่อน  นาแม่

คนที่ชังนับร้อย                        รุ่มร้อนริษยา

 

 

๖๙.คมในฝัก

   มีความรู้ความสามารถ แต่เมื่อยังไม่ถึงเวลาไม่แสดงออกมา

 

            มีดีเก็บซ่อนไว้           มิเห็น

เพียงเมื่อคราจำเป็น                จึ่งใช้

คือความบ่งประเด็น                แจงเหตุ  มานา

แสดงเมื่อถึงคราไซร้               เลิศล้ำหนักหนา

 

 ๗๐.คลื่นกระทบฝั่ง      เรื่องราวที่ครึกโครมขึ้นมาแล้วเงียบหาย

 

            ครึกโครมโหมข่าวขึ้น   โครมคราม

คนต่างคอยติดตาม                  ตื่นเต้น

เวลาล่วงเลยยาม                    เงียบหาย  สนิทแฮ

เปรียบคลื่นมิเคยเว้น                สาดแล้วลับหาย

 

 

๗๑.คลื่นใต้น้ำ       เหตุการณ์ที่กรุ่นอยู่ภายใน แต่ภายนอกดูเหมือนสงบเรียบร้อย

 

    เหตุการณ์สงบใช่ล้วน         สงบจริง

อาจซ่อนเหตุประวิง               ก่อร้าย

รอกาลเหมาะอาจชิง              ลงมือ  ร่วมแฮ

เตือนสติบอกความคล้าย         อย่าได้เผลอไผล

 

 

๗๒.คลุมถุงชน     ถูกบังคับให้แต่งงานโดยที่ผู้ใหญ่เป็นผู้จัดการหาคู่บ่าวสาวให้

 

หญิงชายถูกข่มให้       แต่งงาน

ทั้งคู่มิเคยหวาน          แต่น้อย

เพียงผู้ใหญ่กะการ       เห็นชอบ  ร่วมแล

ขมขื่นเกินเปิดถ้อย       ต่อต้านคลุมถุง

 

 

๗๓.คว้าน้ำเหลว     ไม่ได้ผลตามต้องการ

 

            จับปลามาแต่เพี้ยง       มือสอง

คือบ่สมใจปอง                        สิ่งนั้น

วาดหวังว่าครอบครอง               สำเร็จ

ควานฝ่าจับฉวยครั้น                 ไขว่คว้าน้ำเหลว

 

 ๗๔.ความรู้ท่วมหัวเอาตัวไม่รอด     มีความรู้มากแต่ไม่รู้จักใช้ความรู้

ให้เป็นประโยชน์

 

      ความรู้  มีมากล้น   เรียนมา

ท่วมหัว  มิอาจพา         ช่วยได้

เอาตัว  โดยปัญญา       มิอาจ  ทำแล

ไม่รอด  เสียทีไซร้        ที่ได้ศึกษา

 

 

๗๕.คว่ำบาตร

   ไม่ยอมคบค้าสมาคมด้วยมาจากพระภิกษุลงโทษคฤหัสถ์

ผู้ประทุษร้ายศาสนาด้วยการไม่ยอมรับบิณฑบาต

 

            ใครใครเลิกคบค้า        ช่วยเหลือ

เขาตัดการจุนเจือ                     หมดสิ้น

ทุกทางถูกเขาเถือ                    ตัดขาด  นาแม่

พระคว่ำบาตรดับดิ้น                  อดได้ผลบุญ

 

 

๗๖.คอขาดบาดตาย   เรื่องร้ายแรงอาจถึงต้องชีวิต

 

            คอ  คนคงมั่นไว้        คือเป็น

ขาด  สติคงลำเค็ญ                 ยิ่งแล้

บาด  เจ็บเลือดกระเซ็น            หวาดหวั่น  ในแล

ตาย  อาจตายเกินแก้              กล่าวล้วนคำสอน

 

  

๗๗.คางคกขึ้นวอ     คนที่มีฐานะต่ำต้อย พอได้ดิบได้ดีก็มักแสดงกิริยาอวดดีลืมตัว

 

            คางคกขรุขระแท้       ชิงชัง

เพียรกระโดดโลดหวัง             เด่นฟ้า

ขึ้นวอเพื่อเผยอดัง                 สูงส่ง  นักแฮ

กำเนิดเดิมต่ำช้า                   กลับแกล้งลืมหลง

 

 

๗๘.ฆ่าควายอย่าเสียดายพริก     ทำการใหญ่ไม่ควรตระหนี่

 

            ทำการกิจใหญ่ต้อง      ลงทุน

ผลตอบทดแทนคุณ                 ถูกแท้

หากตระหนี่มิหนุน                   สนองต่อ  นาแม่

ทุนขาดยับเกินแก้                    เยี่ยงนี้ไป่ควร

 

 

๗๙.ฆ่าไม่ตายขายไม่ขาด      ตัดไม่ขาด

 

    พ่อแม่รักลูกแล้ว      ยืนยง  เสมอแล

ลูกผิดก็ยังคง              ปิดกั้น

น้ำตาตกรดลง             หยาดหยด

ตัดบ่ขาดสะบั้น            ห่วงนั้นฤาสลาย

 

 

[ภาทิพ]

ขอบคุณเจ้าของดอกไม้ทั้ง ๒ ท่านค่ะ tuknarak และ  ขจิต ฝอยทอง .