โกหกแบบไว้ลาย

การโกหกที่สมควรได้รับการอภัยนั้นมีหลายกรณี ซึ่งล้วนแต่มีเจตนาเพื่อช่วยชีวิตคนให้รอดพ้นความตายหรือภยันตรายเป็นหลัก

        การโกหกคือการโกหก ไม่ใช่ความจริง  เมื่อไม่ใช่ความจริง ก็ไม่น่าจะใช่สิ่งที่ดีที่ควรกระทำ  สังคมฝรั่งจริงจังกับเรื่องนี้มาก  เขาถึงกับโกรธกันจริงๆ ถ้าโดนเข้า   อย่างไรก็ตาม ในบางบริบทหรือบางสถานการณ์ที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ การโกหกก็ได้รับการอนุโลมให้เป็นบาปอย่างเบาที่พอให้อภัยกันได้  นี่คือที่มาของคำว่า white lie หรือโกหกสีขาว

        จากประสบการณ์ส่วนตัวของผมเอง  ผมเห็นว่า สังคมไทยไม่ค่อยจริงจังกับเรื่องนี้เท่ากับฝรั่ง  ทั้งๆ ที่มีเรื่องนี้อยู่ในศีลห้าที่ให้และรับกันทุกวันทั่วทุกซอกทุกมุมของประเทศ  ว่ากันตรงๆ แบบไม่ต้องเกรงใจใคร พระภิกษุบางรูปหลังจากให้ศีลห้าแก่ฆราวาสแล้ว บางทีก็โกหกเหมือนกัน  ผู้มีอำนาจ วาสนา บารมี และอิทธิพลจำนวนหนึ่งก็ตัวดีเลย โกหกจนได้เป็นใหญ่คับบ้าน คับเมือง คับทำเนียบ คับสภา  จนดูเหมือนว่าการโกหกในสังคมไทยไม่มีสีอะไรเลย ไม่มีสีขาว ไม่มีสีดำ หรือแม้แต่สีเทา   จนทำให้คำว่า white lie เป็นศัพท์ใหม่ที่คนไทยส่วนมากไม่เคยรู้จัก (ยกเว้นคนที่ได้สัมผัสภาษาอังกฤษจริงๆ บ่อยๆเท่านั้น) พอได้ยินก็เลยรู้สึกแปลกๆ

        นั่นคือภาพที่ผมเห็นในช่วงชีวิตผมเอง  ถ้าผมเกิดและใช้ชีวิตเมื่อประมาณสองศตวรรษก่อนนี้ ผมอาจพูดอีกอย่างหนึ่งก็ได้  เพราะมีหลักฐานปรากฏในวรรณกรรมสมัยนั้นว่า การโกหกที่สมควรได้รับการอภัยนั้นมีอยู่หลายกรณี ซึ่งล้วนแต่มีเจตนาเพื่อช่วยชีวิตคนให้รอดพ้นความตายหรือภยันตรายเป็นหลัก  เรื่องนี้อยู่ในตอนท้ายๆของ ราชาธิราช (ซึ่งนักเรียนโบราณอย่างผมได้เรียนตอน ศึกพระเจ้าฝรั่งมังฆ้อง แล้วพอโตขึ้นจึงไปหาอ่านเล่มสมบูรณ์เอาเอง) อันเป็นตอนที่สมิงพ่อเพชร แสดงความปราดเปรื่องของเสนาบดีผู้ใหญ่ตอบข้อซักถามของกษัตริย์มากมายหลายข้อหลายเรื่อง ครอบคลุมทั้งคติโลก คติธรรม และการบริหารราชการแผ่นดิน คำตอบของสมิงพ่อเพชรหลายข้อสามารถนำมาใช้ในสมัยนี้ได้  และถ้าเราเอาคำว่า good governance ของสมัยนี้ไปเทียบดู จะเห็นว่าของเก่าบางทีมิได้มีไว้เพื่อรอวันเป็นขยะให้ ดีลีท ทิ้งเสมอไป  วรรณกรรมเรื่องนี้ทำให้เราทราบว่า ผู้ใหญ่ไทยในอดีตนั้นเอาการโกหกมามีส่วนในการบริหารด้วย

        ผมไม่ทราบว่าเสนาบดีไทยสมัยใหม่เขาโกหกเพื่ออะไรกันแน่  แต่การใช้คำว่า white lie  นั้นผมเห็นว่าเขาใช้เพื่อย้ำว่าที่เขาโกหกนั้นชอบธรรมแล้ว ทั้งๆที่เสียงสะท้อนกลับของนักลงทุนและผู้ตอบคำถามโพลทำให้เราสรุปได้ว่า “อย่างนี้ไม่ใช่สีขาว”

       เสนาบดีท่านนี้ออกมาสารภาพแบบสร้างความชอบธรรมให้ตัวเองไปด้วย  เข้าใจว่าเพื่อกันมิให้ถูกยึดเก้าอี้มากกว่าเจตนาดีๆ อื่นๆ   ทำอย่างนี้น่าจะเป็นการโกหกแบบ ไว้ลาย นักการเมืองไทย แล้วเฉไฉไปเอาคำฝรั่งที่พ้องเสียงมาบังไว้มากกว่ากระมัง

       ถ้าผมเดาผิด โปรดคิดเสียว่า ผมแค่เอาคำพ้องเสียงสองภาษามาจับคู่เล่นสนุกเท่านั้นเองก็แล้วกันนะขอรับ

[kunrapee]

เค้าเลยมีหนึ่งวันที่เป็น "วันโกหก" ใช้มั๊ยคะ