People Quotient.ความฉลาดเรื่องคน: การครองคน
ประชุม โพธิกุล
ความฉลาดในเรื่องของคน ท่านมีวิธีการครองคนอย่างไรในการจัดการ
จากหนังสือ People Smart Development Your Interpersonal Intelligence(Berrett- Kochler 2000) อัตราส่วนคะแนนสามารถใช้เป็นการประเมินความฉลาดในการครองคนในฐานะที่เป็นผู้จัดการได้ คล้ายกับแบบทดสอบIQ เกณฑ์คะเเนนเฉลี่ย 100คะแนน เป็นแบบทดสอบตนเอง อย่างไรก็ตามคำตอบของท่านเป็นแบบอัตนัย (มิใช่ปรนัย)เพราะฉะนัั้นถ้าท่านมีความซื่อสัตย์ต่อตนเองมาก ก็จะใกล้ความจริงของตนเองมาคะเนคะแนนPQ.ของท่าน ถึงกระนั้นก็ตามมาตรฐานคะแนนของท่านอาจแตกต่างจากคนอื่นใช้ ผู้บริหารคนอื่นที่ท่านรู้จักเป็นคู่ศึกษาเปรียบระดับกับท่าน (benchmark) สรุปท่านอาจพบความยุ่งยากในการวินิจฉัยตัวท่านตลอดเวลากับทุกคน ตัวอย่าง คะแนน PQของท่านอาจจะสูงกว่าคนอื่น ในขณะที่ท่านทดสอบ ท่านอาจใช้แบบรายงานผลจากคนอื่น 2-3คนเพื่อเป็นข้ออ้างอิงตนเอง
ต่อไปนี้ให้ท่านถามตนเอง ถึงประสิทธิผลในความสัมพันธ์กับผู้อื่นที่ท่านเลือกเข้ามา ทางที่ดีเชิญคนเหล่านั้นมาให้แนวคิดเกี่ยวกับทักษะการครองคนของท่าน ขอร้องให้เขาประเมินแบบสอบถามตามเนื้อหาในแต่ละทักษะ อภิปรายกับเขาในสิ่งที่เขารับรู้ในความมีประสิทธิผลในการครองคน ด้วยวิธีใดก็แล้วแต่ท่านจะไช้ ท่านจะได้ค้นพบจุดเน้นในด้านความสัมพันธ์ ปรกติ เป็นวิธีที่ดีที่สุดที่จะสะสมไว้ในทักษะต่างๆด้านคน
ทักษะที่1.อัตราส่วนคะแนนด้าานความสามารถในความเข้าใจคน
4= ดีมาก 3=ดี 2= ปานกลาง 1=ตำ่
____1.ข้าพเจ้าฟังอย่างตั้งใจเพื่อเข้าใจความคิดของผู้พูด
____ 2.ข้าพเจ้าสังเกตภาษาท่าทางเพื่อเข้าใจเขาดีขึ้น
____3.ถามคำถามเพื่อให้เข้าใจในสิ่งที่เขาพูด เพื่อหลีกเลี่ยงความเข้าใจผิด
____4.ข้าพเจ้าสามารถรู้สึกได้ว่าเขามีความรู้สึกอย่างไร
____5.ข้าพเจ้าเข้าใจเหตุผลว่าทำไมเขาจึงทำเช่นนั้น
ทักษะที่1.คะแนน...............
ทักษะที่2.อัตราส่วนคะแนนด้านความสามารถในการแสดงออกทางความคิดความรู้สึกได้ชัดเจน
4= ดีมาก 3=ดี 2= ปานกลาง 1=ตำ่
____1.ข้าพเจ้าให้รายละเอียดเพียงพอ เพื่อความเข้าใจ
____2.ผู้คนพอใจในการฟังข้าพเจ้าพูด
____3.ข้าพเจ้าสามารถทำเรื่องยากให้ง่ายได้ และอธิบายได้ชัดเจน
____4.ข้าพเจ้าพูดตรงความหมายและตามความรู้สึก
____5.เมื่อข้าพเจ้าอธิบายไม่ชัดเจน ข้าพเจ้าจะเปิดโอกาสให้ซักถามมากกว่าจะอภิปรายต่อไป
ทักษะที่2.คะแนน...............
ทักษะที่3.อัตราส่วนคะแนนด้านการแสดงออกอย่างเหมาะสม (การยืนยันสิทธิ)
4= ดีมาก 3=ดี 2= ปานกลาง 1=ตำ่
____1.ข้าพเจ้าตัดสินใจว่าสิ่งใดควรทำหรือไม่ควรทำเพื่อผู้อื่น
____2.ข้าพเจ้าพูดดังขึ้นเมื่อไม่ได้ในสิ่งที่ตนเองต้องการ
____3.ข้าพเจ้าสงบและยังมั่นใจถึงแม้ความเห็นจะไม่ตรงกัน
____4.ข้าพเจ้ามีจุดยืน
____5.ข้าพเจ้าสามารถพูดว่า “ไม่ ”ได้อย่างสง่าและมีกลวิธี
ทักษะที่ 3.คะแนน...............
ทักษะที่4.อัตราส่วนคะแนนด้านการแลกเปลี่ยนข้อมูลย้อนกลับ
4= ดีมาก 3=ดี 2= ปานกลาง 1=ตำ่
____1.ข้าพเจ้าแสดงความชื่นชมและยกย่องสรรเสริญได้อย่างอิสระ
____2.เมื่อข้าพเจ้าวิจารณ์คนข้าพเจ้าเสนอข้อแนะนำเพื่อการปรับปรุงด้วย
____3.ข้าพเจ้าขอข้อมูลย้อนกลับอย่างกว้างขวางเพื่อหามุมมองที่แตกต่าง
____4.ข้าพเจ้าขอข้อมูลย้อนกลับเพื่อปรับปรุงตนเองมิใช่เพื่อแสวงคำชมเชย
____5.ข้าพเจ้าฟังข้อมูลย้อนกลับจากผู้อื่น
ทักษะที่ 4.คะแนน...............
ทักษะที่5.อัตราส่วนคะแนนด้านความสามารถในการสร้างอิทธิพล (การนำ) ว่าคนอื่นเขาคิดและปฏิบัติอย่างไร
4= ดีมาก 3=ดี 2= ปานกลาง 1=ตำ่
____1.ข้าพเจ้าสร้างความคุ้นเคยกับคนก่อนที่จะชักชวนให้เขาทำงาน
____2.ข้าพเจ้าสำรวจความคิดของคนอื่นก่อนที่จะพยายามให้เขาเชื่อมั่นในความคิด ของข้าพเจ้า
____3.ข้าพเจ้าจูงใจด้วยเหตุุผลต่างๆเพื่อนำความคิดของข้าพเจ้านำไปประยุกต์
____4.ผู้คนไม่ปกป้องตนเองเมื่อข้าพเจ้าให้คำแนะนำ
____5.ข้าพเจ้าให้เวลาไตร่ตรองในสิ่งที่ข้าพเจ้านำเสนอ
ทักษะที่ 5.คะแนน...............
ทักษะที่6.อัตราส่วนคะแนนด้านการแก้ปัญหาความขัดแย้ง
4= ดีมาก 3=ดี 2= ปานกลาง 1=ตำ่
____1.ข้าพเจ้าเครียดในระหว่างที่ต้องเจรจาต่อรองกับคนอื่น
____2.การเริ่มต้นที่ถูกต้องคือเริ่มหาข้อตกลงร่วมกันก่อนเพื่อชนะ-ชนะทั้งคู่
____3.ข้าพเจ้าเรียนรู้ทุกสิ่งทุกอย่างในเรื่องความต้องการและผลประโยชน์ในการเจรจาต่อรอง
____4.ข้าพเจ้าแก้ปัญหาโดยไม่โทษผู้ใดเมื่อถึงทางตัน
____5.เมื่อตกลงกันได้ ข้าพเจ้าจะปฏิบัติตามข้อตกลงอย่างเคร่งครัด
ทักษะที่6.คะแนน...............
ทักษะที่7. อัตราส่วนคะแนนความสามารถด้านการสร้างความร่วมมือกับผู้อื่น
4= ดีมาก 3=ดี 2= ปานกลาง 1=ตำ่
____1.ข้าพเจ้าขอร้องให้คนอื่นช่วยเหลือ และช่วยเหลือคนอื่น
____ 2.ข้าพเจ้ากำหนดให้กลุ่มตัดสินใจว่าจะทำเมื่อไร
____3.ข้าพเจ้ามุ่งเน้นสวัสดิการของคนอื่นเท่าๆกับสวัสดิการของตน
____4.ข้าพเจ้าให้ข้อมูลข่าวสารกับคนอื่นว่าสิ่งที่กำลังจะทำเกิดผลดีอย่างไร
____5.ข้าพเจ้าช่วยอำนวยความสะดวกและประสานความพยายามของผู้อื่น
ทักษะที่7.คะแนน...............
ทักษะที่8.อัตราส่วนคะแนนด้านการเปลี่ยนเกียร์ (ภาวะผู้นำ)
4= ดีมาก 3=ดี 2= ปานกลาง 1=ตำ่
____1.เมื่อความสัมพันธ์ไม่ดี ข้าพเจ้าก็พยายามริเริ่มใหม่
____2.ข้าพเจ้าสามารถมองเห็นภาพรวมในการทำงานร่วมกับผู้อื่น
____3.ถ้าแม้ข้าพเจ้าจะมิใช่เป็นฝ่ายผิด ข้าพเจ้าก็เปิดใจที่จะเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม
____4.ข้าพเจ้าเต็มใจที่จะเสี่ยงเมื่อทุกคนร้องขอ
____5.ข้าพเจ้าปรับเปลี่ยนเร็ว ถ้าสิ่งต่างๆไม่สามารถดำเนินการได้ ข้าพเจ้าจะกลับมาทำอย่างเดิม
ทักษะที่8.คะแนน...............
คะแนนรวมทั้งหมด ................
การแปรผลคะแนน
ให้ดูคะแนนทักษะการครองคนของตนเอง และข้อมูลย้อนกลับของท่านที่ได้รับจากคนอื่น วินิจฉัยทักษะที่มีประสิทธิผลน้อยกว่าทักษะอื่น (คะแนน10หรือตำ่กว่าในทักษะด้านใดท่านต้องปรับปรุง)
ถ้าอัตราส่วนคะแนนPQ. สูงกว่า150 ท่านมีทักษะการครองคนสุดยอดให้ธำรงรักษาสถานภาพไว้ คะแนนระหว่าง125ถึง 150แสดงว่าท่านมีทักษะด้านครองคนดีมาก แต่ท่านก็ต้องดำเนินการให้ดีขึ้นเรื่อยๆ ถ้าคะแนนระหว่าง100และ125ทักษะด้านครองคนมีบางทักษะบางด้านที่ต้องปรับปรุงโปรดจำไว้ว่าคะแนนนี้ออกแบบไว้ให้มีค่าคะแนนเฉลี่ย
100ถ้าคะแนนตำ่กว่าร้อยต้องปรับปรุงอย่างเร่งด่วน เพราะถือว่าเป็นผู้บริหารที่ตกราง
แนวคิดด้านครองคน8ด้าน
1.ความสามารถในการเข้าใจคน
_ตั้งใจฟัง
_สังเกตภาษาท่าทาง
_รู้จักการตั้งคำถาม
_เข้าใจเหตุผลเชิงพฤติกรรม
2.ความสามารถในการแสดงออกทางความคิด
_ให้รายละเอียดของเรื่อง
_คนฟังพอใจเรื่องที่เล่า
_ทำเรื่องยากให้เป็นเรื่องง่าย
_พูดได้ตรงความหมาย ตรงความรู้สึก
_เปิดโอกาสให้ซักถาม ถ้าไม่เข้าใจ
3.ความสามารถในการแสดงออกอย่างเหมาะสม
_ตัดสินใจได้ว่าสิ่งใด ควรทำไม่ควรทำ
_เรียกร้องสิทธิที่ตนต้องการ
_สงบ มั่นใจ ถ้าขัดแย้ง
_มีจุดยืน
_พูดคำว่า “ไม่”ได้อย่างสะดวก
4.การแลกเปลี่ยนข้อมูลย้อนกลับ
_แสดงความชื่นชมยกย่องได้
_วิจารณ์แล้วมีข้อเสนอแนะ
_แสวงหามุมมองที่แตกต่าง
_ขอข้อมูลปรับปรุงตนเอง
_ฟังข้อมูลย้อนกลับ
5.การสร้างอิทธิพล(การนำ)สร้างความคุ้นเคยก่อนการนำ
_สำรวจความคิดคนอื่น
_จูงใจด้วยบุคลิก อารมณ์เหตุผล
_ให้คำแนะนำอย่างมีเหตุผล
_ให้ผู้ฟังมีเวลาไตร่ตรอง
6.การแก้ปัญหาความขัดแย้ง
_เจรจาต่อรอง
_หาข้อตกลงร่วมกัน
_เรียนรู้ความต้องการของทุกฝ่าย
_แก้ปัญหาอย่างมีสติ
_ปฏิบัติตามข้อตกลง
7.ความสามารถด้านสร้างความร่วมมือ
_ขอความช่วยเหลือ ช่วยเหลือผู้อื่น
_ใช้กลุ่มตัดสินใจ
_ให้สวัสดิการ
_ให้ข้อมูลข่าวสารตลอด
_ประสานความพยายามของสมาชิก
8.ภาวะผู้นำ
_สร้างความสัมพันธภาพที่ดี
_มองเห็นภาพรวมการทำงาน
_พร้อมที่จะเปลี่ยนแปลง
_กล้าเสี่ยง
_ปรับเปลี่ยนเร็ว
...............................................................
People Quotient ... "ความฉลาด (Wisdom)"
- ความสามารถในการเข้าใจคน
- ความสามารถในการแสดงออกอย่างเหมาะสม
- การแลกเปลี่ยนข้อมูลย้อนกลับ
- การสร้างอิทธิพล(การนำ)สร้างความคุ้นเคยก่อนการนำ
- การแก้ปัญหาความขัดแย้ง
- ความสามารถด้านสร้างความร่วมมือ
- ภาวะผู้นำ
ขอบคุณท่านมากค่ะ
เรียนดร.สมศรี ขอบคุณมากที่ทักท้วงคำว่าquotient โดยแท้จริงแล้วแปลเป็นภาษาไทยว่า ผลหาร ตามราชบัณฑิต แต่มีหลายคำที่ใช้ intelligence quotient , ผลหารทางสติปัญญา emotional quotient ผลหารทางอารมณ์ ถ้าใช้แบบสองคำนี้คงสื่อกันได้ยาก ผมเลยขอเลือกใช้ เป็นคำว่า ความฉลาด เรียกว่าแปลตามปริบทก็แล้วกัน ความฉลาดในเรื่องคน เป็นนิยามเฉพาะสำหรับบทความนี้ก็แล้วกันครับ แต่โดยความเป็นจริงสังคมก็เลือกตามความนิยมเช่น vision วิสัยทัศน์ แต่ราชบัณฑิตใช้ ทัศนภาพ ขอบคุณอีกครั้งนะครับ